Het gevecht tegen inshallah
door Catherine Vuylsteke
Bron: De Morgen
BRUSSEL l Het levensverhaal van de Tunesisch-Belgische Ghalia en de Marokkaans-Belgische Laïla vertoont veel verschillen maar hun liefde voor de Arabische en Arabo-Andaloesische muziek leidde in beide gevallen naar cd-opnames en de bühne.
Beide vrouwen brachten hun jeugd binnenshuis door, de ene als doktersdochter nabij Djerba, de andere als arbeiderskind in de Marollen.
Ze hebben België allebei omarmd, maar de ideeën die hun ouders hen erover gaven, konden niet verder uiteenliggen. Ghalia verliet ons land toen haar vader zijn doktersstudie in 1971 had afgerond. Zijn driejarige dochter hield er alleen een herinnering aan grote aluminiumbollen in de lucht aan over. Maar thuis in Tunesië werd België gekoesterd. "Dat de echte islamitische waarden daar werden beleefd, hield hij me altijd voor, en niet bij ons, waar ze zich alleen in een klimaat van angst affirmeren. Jullie zouden dat hypocrisie noemen, bij ons heette dat respect voor de anderen: conformeren, doen wat van je wordt verlangd en zwijgen."
Laïla's ouders hielden haar de mythe van de terugkeer voor: ze werd voor een later leven in Marokko opgevoed. De familie verhuisde van Hoboken naar de Marollen toen ze drie was, want wat zouden de kinderen later hebben aan Nederlands?
Twee werelden die beide wilden dat men zich conformeerde: die van binnen de muren en van erbuiten. Voor Laïla evengoed als voor Ghalia. Laïla: "Je werd er in zekere zin schizofreen door. De codes verschilden dermate van elkaar dat ik vaak niet wist wat te doen. Een voorbeeld: gestrafte kinderen mogen hun ouders niet in de ogen kijken, maar als ze de juf niet aankijken, denkt die dat ze met haar spotten." Twee versies van jezelf bovendien: de goede Marokkaanse dochter die zich zedig kleedt, niet tegenspreekt, thuis niet over gevoelens praat en 's avonds nooit buiten komt. Versus het meisje dat een mening heeft, dat zich aan afspraken houdt, uitleg verschaft."
Ze hebben er beiden wat van geleerd. Ghalia zegt dat ze nu in een nieuwe omgeving meteen de codes doorheeft en weet waaraan zich te houden. Laïla geniet van de rijkdom die twee werelden bieden "als je je eenmaal met de breuklijn ertussen hebt verzoend".
Als jonge vrouwen lieten ze alletwee het leven achter zich dat ze kenden. Ghalia was 19 toen haar vader haar voor een studie grafiek naar België stuurde, zodat ze haar "geest zou openen en niet in die val van meteen trouwen en kinderen krijgen zou trappen". Laïla moest er in Brussel zelf voor vechten, en tot op heden begrijpen haar ouders niet waarom ze op haar 22ste, zeer tegen hun zin, alleen ging wonen. "Ik had me niet aan de afspraken gehouden, zo zagen zij het, en ze zochten geen verdere verklaring."
Het leven alleen was voor beiden moeilijk. "Druk je eigen gevoelens uit, zei de leraar grafiek", aldus Ghalia. "Ik wist absoluut niet waar hij het over had. Ik was altijd geweest wat anderen wilden dat ik was. Het heeft jaren geduurd vooraleer die blokkage overwonnen was."
Laïla herinnert zich hoe ze na haar vertrek voor het eerst alleen over straat liep, "en hoe de wereld zich weids voor me uit leek te strekken, een wereld waarvan ik vreesde dat ik er nooit alleen in zou kunnen leven".
Beiden vonden troost in hun muziek. Met hun moeders zongen ze altijd. "Aangezien er thuis nooit over gevoelens gepraat kon worden, was dat een manier om zich uit te drukken", meent Laïla. "Evengoed je vreugde als je verdriet kon je erin kwijt. Uiteindelijk begreep ik dat ik zelf ook zo kon communiceren over gevoelens. Met mezelf, en dan met anderen." Ghalia zegt: "Voor mij was het eerst een kwestie van heimwee. Ik miste de klank van thuis. En later was ik ontzettend verrast dat dat zo cerebrale westerse publiek zich kon laten meeslepen door liedjes waarvan ze de taal niet verstonden. Dat ik op een niet-verbale manier met ze kon communiceren."
Laïla en Ghalia zongen allebei op feestjes, in bars of restaurants en werden door vrienden aangemoedigd om verder te gaan. Ze hadden zichzelf nooit als zangeressen gezien en het is alleen door het enthousiasme van de anderen dat ze het toch werden.
Beiden werkten in verschillende projecten samen met Belgische muzikanten en lieten hun Arabische en Arabo-Andaloesische muziek beïnvloeden door hedendaagse Belgische muziek.
"Aanvankelijk", zegt Laïla, "kreeg ik veel kritiek omdat ik mij niet aan de strikte codes hield van de Arabo-Andaloesische muziek. Maar op een bepaald moment heb ik voor mezelf beslist dat het mijn erfenis was en dat ik er mee mocht doen wat ik wou. Je mag het van grootvader geërfde huis toch ook verbouwen? En anderen kunnen het geslaagd vinden of niet, dat is dan hun zaak."
Ghalia Benali wilde in haar muziek, evenals in het geïllustreerde boek dat ze momenteel afwerkt, haar verhaal kwijt: dat van Laïla en Romeo, de onmogelijke liefde van een moslimmeisje voor een Belgische, niet-moslimjongen. "Dat vind ik het ergste aan de Arabische cultuur: dat men geen eigen keuzes maakt, inshallah steeds, en als het misgaat, zijn het de anderen. Er is geen kritische geest waarmee men zichzelf en de maatschappij beschouwt. Het lot primeert, en het klagen. De opoffering ook, maar dat wijs ik af. Mijn helden mochten niet sterven. Ik vond dat ze voor zichzelf moesten opkomen en de strijd aangaan. Zo heb ik het zelf ook gedaan toen ik mijn toekomstige echtgenoot aan mijn ouders moest voorstellen. Voor een moslimvrouw is het op zich niet acceptabel dat ze met een niet-moslim trouwt. Maar we hebben gewoon voet bij stuk gehouden, en zo is het gelukt."
Ghalia Benali (cd: Layla and Romeo) concerteert vanavond in het Theater Molière Théâtre Molière, Naamsepoortgalerij, Bolwerksquarte 3, Brussel.
Laïla treedt samen met Piet Maris als 'Arabanda' (cd: Shams) op 12 januari op in het Elzenhof in Elsene, op 15 maart in het kader van Moussem in het MuHKA in Antwerpen en op 31 maart in cc de herbakker in De Nevestraat 10, Eeklo. Met het gezelschap Qayna (cd: Envol) concerteert ze op 15 december in Espace Toots in de Stuckensstraat 125, Evere.
Het gevecht tegen inshallah
Het gevecht tegen inshallah
Soms denk ik juist,soms denk ik fout,maar ik dénk tenminste
Dubitando ad Veritatem pervenimus (Cicero)
Sapere aude!
In het 'Huis van de Vrede' is het steeds Oorlog.
Dubitando ad Veritatem pervenimus (Cicero)
Sapere aude!
In het 'Huis van de Vrede' is het steeds Oorlog.
ikwil het plaatsen op een ander forum en daarvoor heb ik de bron nodig,dit is mooi :)
Als 1 persoon het gelooft is ie gek.
Als 2 personen het geloven is het een folie-a-deux.
Als een groepje mensen het geloven noemen we het een cult of sekte.
Als de meerderheid het gelooft noemen we het een godsdienst.
Als 2 personen het geloven is het een folie-a-deux.
Als een groepje mensen het geloven noemen we het een cult of sekte.
Als de meerderheid het gelooft noemen we het een godsdienst.