Vroeger waren de wieken van hout. Maar het is steeds moeilijker om grote bomen te vinden die dit hout kunnen leveren. En vanwege het prijskaartje worden die wieken bij restauratie van staal gemaakt.
In het verleden waren er al moeilijkheden met roestvorming omdat ze niet uit 1 stuk gemaakt kunnen worden (nergens een dompelzinkbad te vinden waar zo'n lang ding in zijn geheel in past).
En nu blijkt dat het laswerk niet bestand is tegen de wisselende krachten. Een ramp dus.
https://www.ad.nl/utrecht/negentien-mol ... ~aac85c4c/Negentien molens in regio Utrecht per direct stilgezet: ‘Risico dat wieken afbreken tijdens het draaien’
Negentien molens van het Utrechts Landschap zijn per direct stilgezet. Ze mogen niet meer draaien. De ijzeren roeden, waar het hekwerk van de wieken aan vastzit, zijn te zwak. ,,Het risico bestaat dat ze afbreken tijdens het draaien”, laat expert Paul Vesters weten.
Vesters, molendeskundige bij het Utrechts Landschap, is ontdaan door de uitkomsten van de inspectieonderzoeken. Uit die onderzoeken bleek dat negentien van de 23 molens per direct moeten stoppen met draaien omdat de risico’s te groot zijn. ,,Het is niet alleen een zwarte dag voor mij, maar voor de hele Utrechtse molenwereld. Niet te vergeten voor alle molenaars en vrijwilligers die zich inzetten voor het behoud van ons cultureel erfgoed.”
Vesters legt uit dat bij controle bleek dat de lasnaden van een flink aantal roeden niet meer voldeden aan de eisen. ,,Een roede is opgebouwd uit plaatstaal dat aan elkaar is gelast. Vooral de lasnaden dicht bij de as waren vaak slecht. En dat is gevaarlijk.”
De afgelopen twintig jaar zijn er landelijk gezien vijftien van die roeden afgebroken, vertelt Vesters. ,,Zonder persoonlijk letsel gelukkig, maar dat is meer geluk dan wijsheid. Je wilt niet weten wat er kan gebeuren als zo’n enorme roede tijdens het draaien breekt.”
Het is nog niet bekend wat er nu gaat gebeuren met de molens. ,,Ik ben er echt kapot van. Helemaal omdat ik niet weet wanneer de molens weer gaan draaien. Het kan zijn dat sommige molens jarenlang stil zullen staan.”
Enorme kosten
Oplossingen zijn een-twee-drie niet voorhanden. Vesters: ,,Misschien dat bij een aantal molens de roeden verstevigd kunnen worden met laswerkzaamheden. In het ergste geval moeten de roeden vervangen worden. En dat brengt enorme kosten met zich mee.”
Normaal kan het Utrechts Landschap twee grote projecten per jaar financieren. Herstelwerkzaamheden aan maar liefst negentien molens zijn een flinke klap voor de organisatie, die dat niet zomaar kan betalen. ,,Nu al weten we dat de roeden van de molen van Spengen, de Oukoper Molen en de Baambrugse molen ’t Hoog- en Groenland vervangen moeten worden. En het vooruitzicht van de zestien andere molens is echt niet goed.”
Het Utrechts Landschap gaat eerst een ‘Aanvalsplan Roeden’ op touw zetten. ,,Per molen maken we een plan, maar dit kan jaren duren. Afgezien van de financiën: aannemers die dit specialistische molenwerk kunnen uitvoeren, zijn dungezaaid.”
Roeden (enkelvoud: roede, roed of roe) vormen de basis van het wiekenkruis van een traditionele windmolen. Vroeger werden deze balken, die wel 30 meter lang kunnen zijn, uit hout vervaardigd, zowel uit één stuk als uit drie stukken. (de zogenaamde borstroede, een borststuk met twee oplangers).
https://www.zaandplatte.nl/over-de-mole ... r-de-molen