Gunt de boerkadraagster mij wel mijn vrijheid?
Çilay Özdemir, publiciste
De Franse moslima Hind Ahmas die een boete kreeg omdat ze tegen de regels in zwaar gesluierd de openbare ruimte betreedt. © reuters
opinie Met een verbod verlaagt Nederland zich tot een dictatuur. Individuele vrijheid waarborgen kan op een andere manier.
Er komt een algemeen verbod op het dragen van gezichtbedekkende kleding in het openbaar. Het wetsvoorstel van minister Donner verbiedt gezichtbedekkende kleding op openbare plaatsen, in voor publiek toegankelijke gebouwen, bij onderwijsinstellingen, zorginstellingen en in het openbaar vervoer. Sanctie voor het niet naleven, is een geldboete.
Wat in de argumentatie van de tegenstanders vooral opvalt, is hun benadering van de boerkadraagster als een individu. Een individu dat zich kan beroepen op artikel 1 van de Grondwet: discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan. Verder mogen ze graag wijzen op het kleine aantal vrouwen dat de boerka in Nederland draagt: 150 tot 200, dus waar maak je je druk om? En hun leukste, controversieelste argument is: als ze een verbod krijgen, komen ze helemaal niet buiten en dreigen ze geïsoleerd te raken. Ze laten in het midden of dat uit persoonlijke overtuiging is of vanwege man/familie die het verbiedt.
De boerkadraagster als een vrij individu. Een prachtig, humaan, beschaafd westers beeld. Helaas slaat dit de plank volledig mis. De boerka vertegenwoordigt geen individu. De boerka verbergt een individu, letterlijk onder een zwart laken. In het Turks heet een compleet bedekte vrouw niet voor niets çarsafli (met laken). De bekende Egyptisch-Amerikaanse publiciste Mona El Tahawy zegt het nog harder: "Een vrouw die een boerka draagt, wordt gewist". Zij vindt dat voor menselijk contact het gezicht essentieel is. Geen gezicht, geen vrouw, geen individu.
De boerka is geen islamitisch gewaad dat volgens de Koran of door korangeleerden wordt voorgeschreven. Het is een uitvinding van de salafisten uit Saoedi-Arabië. De boerka is een eerste stap om vrouwen uit de publieke ruimte richting de muren van het privéhuis te sturen. In landen waar de boerka het uniform is, zijn vrouwen zeer beperkt in hun individuele vrijheid. In Saoedi-Arabië mogen ze niet stemmen, niet autorijden en niet alleen reizen.
Tegenstanders van het boerkaverbod beroepen zich ook vaak op de godsdienstvrijheid. De grondrechten - vrijheid van godsdienst, onderwijs, gelijkheid en van vereniging - zijn echter geen doelen op zich. Ze zijn bedoeld om de waarde van de individuele mens te doen gelden, garant te stellen en veilig te stellen tegenover de staat, andere individuen en organisaties. Ze zijn bedoeld om te faciliteren dat ik vrij ben om mijn eigen godsdienst te kiezen, dat ik vrij ben in mijn schoolkeuze. Ze maken de ontwikkeling van de individuele mens mogelijk.
Ik ben best bereid om de boerkadraagster haar vrijheid te gunnen om haar godsdienst op haar manier te beleven. Waar ik echter huiverig voor ben, is de gedachte dat dat niet wederzijds is. Als er meer boerkadragers komen, is het niet ondenkbaar dat het mijn ontwikkeling zou kunnen tegengaan. Vooral liberale moslims kunnen hiervan de dupe worden. Door de boerka wordt namelijk de boodschap verspreid: hoe bedekter, hoe dichter bij Allah. Ik draag geen boerka, geen nikaab, ook geen hoofddoek maar ben wel moslim.
Desondanks ben ik soms niet zo blij met het boerkaverbod. Een verbod dat de vrijheid van een individu beperkt, is niet wezenlijk anders dan de praktijk in totalitaire ideologieën. Met een boerkaverbod laat je je op dat niveau verlagen terwijl het voor een land als Nederland niet nodig is. Nederland is een volwassen, beschaafd land met een goed functionerende democratie en rechtsstaat. Er moet een andere manier zijn om individuele vrijheden beter in de samenleving te verankeren dan met sancties.
http://www.trouw.nl/tr/nl/4328/Opinie/a ... heid.dhtml" onclick="window.open(this.href);return false;