Re: Armoede rukt op in Nederland
Geplaatst: wo mei 16, 2018 11:24 am
Tekort op bijzondere bijstand neemt toe door komst asielzoekers
Gemeenten zien de uitgaven voor bijzondere bijstand de laatste jaren fors stijgen, mede als gevolg van de komst van asielzoekers naar Nederland. Erkende vluchtelingen die een huis krijgen toegewezen, vragen bij hun gemeente een tegemoetkoming in de kosten voor woninginrichting aan, of een lening hiervoor. Deze kunnen zij wegens onvoldoende inkomsten later veelal niet afbetalen, waarna kwijtschelding volgt.
Ook hebben vluchtelingen, net als andere minima, recht op eerst een 'overbruggingsuitkering' en daarna eenbijstanduitkering. Zowel de inrichtingskosten als de overbruggingsuitkering komen voor rekening van de gemeentelijke 'bijzondere bijstand'. Net als de aanschaf van bijvoorbeeld een fiets of bril.
Meer uit dan in
Volgens Divosa, de vereniging van directeuren van sociale diensten, geven de gemeenten anderhalf tot twee keer zoveel uit aan de bijzondere bijstand en ander minimabeleid als zij aan budget van het kabinet ontvangen. In onder meer Amsterdam, Rotterdam, Apeldoorn en Weesp gaat er meer uit dan er aan rijksgeld binnenkomt. Tilburg heeft in 2015 bijna € 1,5 mln aan inrichtingskosten besteed, zo'n € 300.000 meer dan in 2014. De trend voor 2016 is dat de inrichtingskosten nog meer oplopen, aldus de gemeenten.
Leeuwarden, dat nu al een tekort op de bijzondere bijstand heeft van € 875.000, zegt dat het kabinet te weinig oog heeft voor de financiële problemen van gemeenten. Delft stelt dat het begin 2016 al € 400.000 extra heeft gereserveerd op de begroting om de kosten rond huisvesting van vluchtelingen op te vangen. Leeuwarden en Delft moeten dit jaar elk driehonderd statushouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning voor vijf jaar) opvangen.
Versobering
Onder meer Amsterdam en Apeldoorn hebben dan ook besloten hun bijdrage voor woninginrichting te versoberen. De hoofdstad moet tussen 2016 en 2018 jaarlijks 2400 statushouders onderbrengen en is daarom begonnen onder meer leegstaande kantoren om te bouwen tot tijdelijke huisvesting. 'Die huizen zijn vaak kleiner dan reguliere sociale woningen, dus wij denken dat de statushouders toekunnen met minder geld voor stoffering', zegt een woordvoerder. In Apeldoorn krijgen statushouders en andere minima louter nog een lening voor spullen uit de kringloopwinkel.
De uitgaven voor bijzondere bijstand nemen niet alleen toe door de asielinstroom, maar vooral ook doordat de rechter steeds vaker mensen met grote schulden onder een beschermingsbewind plaatst: jaarlijks zo'n 40.000. De kosten voor een bewindvoerder worden eveneens betaald uit de bijzondere bijstand. Volgens Enschede lopen die 'echt de spuigaten uit'. De Twentse gemeente dringt dan ook al enige tijd, samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Divosa, bij politiek Den Haag aan op een wetswijziging, waardoor er meer maatwerk mogelijk wordt.
Bewindvoerders
'Sommige mensen hebben baat bij een bewindvoerder, maar anderen kunnen wellicht beter terecht bij de schuldhulpverlening van onze Stadsbank Oost-Nederland of andere maatschappelijke partijen', aldus een zegsvrouw. 'Gemeenten hebben geen inzicht in de kwaliteit van de bewindvoerders, want iedereen kan het worden. Ook zit er vaak geen eind aan de begeleiding en daarmee hebben gemeenten geen sturingsmechanisme om te kijken of het geld goed wordt besteed.'
Enschede onderzoekt momenteel hoeveel de gemeente kwijt is aan de huisvesting van statushouders. Vorig jaar moest de stad 269 vluchtelingen onderbrengen, dit jaar 403. 'Wij gaan er vooralsnog van uit dat de in totaal € 500 mln die het kabinet in april voor alle gemeenten tezamen heeft vrijgemaakt, voldoet. Maar we weten dat niet zeker.' Uit recent onderzoek blijkt volgens de VNG dat de kosten voor bewindvoering in elk geval níét binnen de perken blijven. Die stegen van € 55 mln in 2013 naar € 115 mln euro in 2015.