ROTTERDAM - De nieuwe moskee in Rotterdam wordt een gebouw met internationale allure. Maar bovenal moet het gebedshuis een voorbeeld worden van echte integratie.
Vertegenwoordiger van sjeik roept moslims op om 'op alle fronten te participeren'
De Verlichting leek dinsdag een nieuwe start te maken in Rotterdam-Zuid, waar een begin werd gemaakt met de bouw van een omstreden moskee. We mogen een verschillende (af)god dienen, maar we zijn bovenal burgers en in dit specifieke geval Rotterdammers. Voor de een zal de nieuwe moskee een gebedshuis zijn, voor de ander een exotische attractie. 'Zoiets als de Euromast', aldus burgemeester Opstelten.
Met een koepel van 25 meter hoog en twee minaretten van vijftig meter zal de Essalam-moskee van verre naar de gelovigen kunnen lonken. De minaretten reiken hoger dan de lichtmasten van het nabijgelegen voetbalstadion De Kuip. De Essalam-moskee wordt een van de grootste van Europa.
De pontificale allure van de moskee was niet naar de zin van het huidige gemeentebestuur in Rotterdam. Hoewel de zaak al was beklonken voor zijn aantreden, heeft wethouder Pastors van Leefbaar Rotterdam geprobeerd het ontwerp een wat eigentijdser aanzien te geven, als een signaal van integratie. 'Maar daarover viel niet te praten', zei Pastors. Na afloop van de oefening in verbroedering, gisteren aan de Colosseumweg, stak hij zijn teleurstelling niet onder stoelen of banken.
De moskee is à raison van vier miljoen euro gefinancierd door sjeik Hamdan bin Rashid Al-Makhtoum uit de Verenigde Arabische Emiraten. Hij had gisteren elders verplichtingen en werd vertegenwoordigd door Mirza Al Sayegh, een Londense zakenman .
In naam van de sjeik maakte Al Sayegh geen woorden meer vuil aan het gesteggel. Zijn toespraak was een langdurige lofzang op the fine city of Rotterdam. Leefbaar of niet, een dergelijke tolerantie en grootmoedigheid schijn je elders niet gauw tegen te komen.
Zonder rechtstreeks te verwijzen naar de recente polarisatie in Nederland, en Rotterdam in het bijzonder, riep Al Sayegh zijn geloofsgenoten op niet langer langs de kant te staan. 'Ik vraag de moslims hier in deze stad om op alle fronten te participeren en goede burgers te zijn, werkelijk deel te worden van deze samenleving.' Opstelten sprak in minder verheven bewoordingen ongeveer dezelfde taal. Als voorhoede van hun gemeenschap moeten bestuursleden en voorgangers van de Essalam-moskee duidelijk maken wat de Nederlandse samenleving van moslims verwacht en het steekwoord daarbij is integratie. 'Als u dat lukt, dan feliciteer ik u van harte met uw moskee.'
Maar Opstelten verheelde niet dat een minder prominent gebouw hem liever was geweest. Dat past beter in de beperkte rol die het geloof in de Nederlandse samenleving speelt. 'Het zou een erkenning van onze cultuur zijn geweest.'
Opstelten ziet kansen in het open karakter van de moskee als centrum van sociaal leven. De begane grond is multifunctioneel en niet-religieus, een mogelijk bindend element in de wijk Feijenoord waar de cohesie ver te zoeken is. 'Laat uw moskee toonaangevend zijn, niet alleen qua omvang, maar ook in wederzijds respect.'
De verzoenende toon van de burgemeester vond geen gehoor bij zijn wethouder. Pastors zou gisteren de contracten met Al Sayegh tekenen, maar liet dat over aan een ambtenaar. De nieuwe moskee is volgens Pastors een gemiste kans om het Nederlandse gelijkheidsbeginsel uit te dragen.
Architect Wilfried van Winden denkt dat zijn Arabische opdrachtgevers genoeg geduld hebben betracht. Al zes jaar wordt er gepraat over de Essalam-moskee. Bovendien zijn er, in tegenstelling tot wat Pastors beweert, concessies gedaan. Vrouwen en mannen betreden de moskee door dezelfde ingang. Wel blijven de gebedsruimten gescheiden. Dat is volgens Van Winden een wens die moet worden gerespecteerd. 'Wij hebben in onze zwembaden ook gescheiden kleedhokjes voor mannen en vrouwen.'
