Sjilo Gemeente Amsterdam (Religie zonder geweld)

[Hans v d Mortel sr]

door Mosje J. Wetberg ZGS

… een almacht zag dat het licht goed was …

Eens werd het licht aangedaan. Voordien was er een diepe duisternis, de belichaming van de chaos. Met licht begint er orde te komen: in zes dagen worden de lijnen getekend van een aardse lusthof waarin een uit aarde gevormde mens de formules van de vorming mag toepassen. Naar het oordeel van de grote organisator – u weet wel wie - is het licht van de eerste dag goed, en elke nieuwe toevoeging is eveneens goed.

Maar wat is goed? Als we het scheppingsgedicht lezen, denken we niet zomaar aan de goedheid of de slechtheid van een karakter. Immers, het licht heeft geen besef van zulke spirituele zaken. Het licht is goed genoeg om voor ons een verschil tussen dag en nacht te maken, maar het kan niet kiezen tussen goed en kwaad. Tolerant gaat de zon op over goeden en kwaden. Dat is goed.
Alles wat vorm krijgt is wat samenstelling betreft van de hoogste kwaliteit. Niets op af te dingen en van een almacht kun je het allerbeste verwachten. Door hem wordt het geheel als heel goed beoordeeld, en de delen afzonderlijk noemt hij goed. De samenhang is blijkbaar beter dan elk deel apart. Bij de mens ontbreekt echter de goedkeuring. Is het woord in de tekst vergeten? Is hij niet goed? Dat is niet waarschijnlijk. Er zal een goede reden voor zijn geweest om het goede van de mens nog even weg te laten.

In dit stadium komt toch wel de spirituele goedheid om de hoek kijken. De mens is vast wel goed gemaakt, maar als enige onderdeel van de schepping mag hij zelf kiezen of hij de geur van het goede op wil snuiven of dat hij liever het parfum van het verkeerde verkiest. Teneinde technisch in goede vorm te blijven moet de mensheid adám ook nog eens bewijzen goed te willen zijn. Met zijn vrije wil staat hij voor de boom van de kennis van goed en kwaad. Het gaat over een menselijke goedheid waarvoor je zelf kiest.

De vraag wroet na over het raadsel mens. Hij is gemaakt naar het ontwerp van een almacht. Zijn mogelijkheid om te kiezen blijkt echter een moeilijkheid te zijn. En wat in beginsel goed is gemaakt, kan verkeren in een verkeerde keuze waardoor adám geestelijk schade lijdt, wat onherroepelijk een proces van lichamelijke afbraak inluidt. Wie niet luistert doet zichzelf in alle opzichten tekort; hij verliest eigenschappen; hij kwijnt weg als hij de inspiratie van zijn schepper kwijt is. Je kunt het zo stellen: de mens die goed is, wordt minder goed als hij de normen niet aanvaardt die bedoeld zijn om zijn leven te conserveren. Aan hem, de eenling in de schepping, wordt rekenschap gevraagd over de hele schepping. Bij verwaarlozing wordt een hoge tol geëist.

Het is niet goed gegaan met adám. De mens is tegenwoordig zelfs technisch niet langer goed te noemen. Het begint met het verwerpen van de spirituele beginselen, en het eindigt met lichamelijk verval. Hij is niet goed genoeg tot hij kiest voor het goede, en als hij dat doet, zal dat niet alleen zijn geest maar ook zijn lichaam zeer ten goede komen. De vraag kan gesteld worden: kun je door het goede te kiezen, na generaties van degeneratie, ook lichamelijk weer gezond worden? Nu, waarom niet? Het kiezen op zich zal meestal het moeilijkst zijn; maar is de instelling eenmaal gevonden, en heb je Jehoewá meer lief gekregen dan al het andere, dan mag je er van overtuigd zijn dat herstel en gezondheid op de loer liggen. Ten goede!