Maar ik heb óók dat lieve donkere meisje in mijn hoofd, dat huilend moest worden opgehaald van school. Voor háár wil ik het veranderen
Studenten hakken knoop over Zwarte Piet door
Het besluit om Zwarte Piet in Rotterdam te schrappen komt niet van de burgemeester of topambtenaren, maar van drie studenten.
Ze noemen elkaar Bix, Prees en Houb. Ze zijn pas 22, 24 en 21 jaar oud, studeren bedrijfseconomie, business administration management en international business administration. Dit zijn de mannen die dé decemberknoop doorhakten in Rotterdam, na lang beraad op hun sociëteit en in het Kralingse café Stobbe.
Stijn Houben, Quinten Muller en Laurence Bixner zijn pioniers. In alle 66 jaren dat het Rotterdamsch Studenten Corps de officiële intocht van Sinterklaas organiseert, heeft geen van hun voorgangers zich aan dit dossier gewaagd. Bixner: ,,Ze dachten hier wel over na, hoorde ik van huisgenoten. Maar tot nu toe werd gedacht dat het goed was.”
Houben: ,,Als iemand tijdens de intocht riep dat Zwarte Piet niet kon, was daar altijd wel de Feyenoord-vader die vond dat we het feest van zijn dochter met rust moesten laten. De discussie léék mee te vallen in Rotterdam. ” Muller: ,,Als iets lang hetzelfde is, is het lastig om te veranderen. En om te bepalen wannéér dan.”
Dat de intocht vorig jaar uit de klauwen liep, hadden de studenten – toen groentjes binnen de commissie – pas laat door. Houben: ,,Ik liep mee in de intocht en zag in mijn ooghoek hoe een bus werd klemgereden. Pas later zag ik op televisie hoe heftig het was. Bij de evaluatie zei de gemeente tegen ons: ‘Kijk wat er is gebeurd, dat is écht. Misschien iets om mee te nemen?’’’
Deze zomer nodigde burgemeester Aboutaleb het intochtcomité uit voor een gesprek met Platform Rutu, dat de afro-gemeenschap in de stad vertegenwoordigt. Hoewel hij geen wens over de uitkomst oplegde, wisten de mannen dat ze moeilijk terug konden. Muller: ,,Maar dat was oké, want we stonden open voor hun verhaal.”
Houben: ,,Dat stonden we al langer, maar ergens voor openstaan is iets anders dan daadwerkelijk veranderen. Waarom heeft een mens soms een zetje nodig?” Muller: ,,Op die vraag is zo’n beetje de hele studie bedrijfskunde gebaseerd.”
Knop om
Bixner: ,,Door een verhaal van een van de leden van Rutu ging bij mij een knop om. Het kwam erop neer dat zij niet wilde dat piet op haar vader leek. Ze raakte zo geëmotioneerd dat ik dacht: wow, dit zit echt diep. Dit kán niet de bedoeling zijn van een kinderfeest. Houben: ,,Ik schrok toen een van hen vertelde hoe hij zijn dochter huilend moest ophalen van school omdat ze was uitgemaakt voor Zwarte Piet. Op een dag die eigenlijk geweldig moest zijn voor haar.”
Muller: ,,Voor het eerst hoorden we échte verhalen. Die raakten ons veel meer dan mensen die tegen ons schreeuwen. Ik kreeg nieuwe inzichten. Als mensen zich serieus racistisch bejegend voelen, is die tijd voor verandering gekomen.”
In totaal spraken de studenten zes keer met Rutu, minstens twee uur per avond. Het proces duurde zo lang ‘zodat iedereen kon krijgen wat hij wilde’, zegt Bixner. ,,Wij wilden dicht bij de traditie blijven. Met gekleurde pieten verdwijnt het hele idee van Sinterklaas op het dak en pieten door de schoorsteen. En we willen dat de pieten onherkenbaar zijn.”
Muller: ,,Rutu wilde het liefst méér aanpassingen en vooral sneller. Maar dat kan niet, we hebben contracten met leveranciers van bijvoorbeeld de kostuums, disco- en orkestpieten die hier nog aan moeten wennen.”
Tweeënhalve week geleden hakten ze een knoop door, afgelopen maandag lag dat besluit op straat. Eerder dan ze wilden, want liever hielden ze het geheim tot de dag zelf om gedoe te voorkomen.
Houben: ,,We krijgen nu een golf kritiek over ons heen, daar had Aboutaleb ons al voor gewaarschuwd. Of we hier toch goed aan doen? Wij denken van wel, de meeste Rotterdammers zullen blij worden van dit scenario. Maar de overall satisfaction is moeilijk te meten.”
Bixner: ,,Cultuur in stand houden is het voornaamste argument van voorstanders van Zwarte Piet, maar zij ervaren relatief weinig pijn door de roetpiet. Dat ligt anders bij tegenstanders, weten wij nu. En we laten de traditie in stand, alleen zonder raciale kenmerken.”
Kinderen centraal
Voor de studenten staan de kinderen centraal, ze willen hen een magische dag bezorgen die lijkt op hun eigen herinneringen. Dat ze het voor elkaar hebben dat Sinterklaas voor het eerst over de Coolsingel mag paraderen, vinden ze dan ook ‘te gek’. Bixner, die als kind stralend achter elke sint-stoet aanliep: ,,Daar heeft hij veel meer exposure.”
Houben: ,,Ik stond vroeger juichend klaar op de kade. Zaterdag komt ook het kindje van dierbare vrienden naar onze intocht. Ik heb haar in mijn hoofd, ik wil dat zij Sinterklaas kan vieren zoals ik dat vroeger deed. Maar ik heb óók dat lieve donkere meisje in mijn hoofd, dat huilend moest worden opgehaald van school. Voor háár wil ik het veranderen.
Misschien moeten deze jongelui wat minder bier zuipen. Daar gaan je hersencellen van kapot, en wordt je verkeerd emotioneel van.
Dat is snel.