‘Zeker 20 tot 30 procent van de Turkse Nederlanders met een bijstandsuitkering fraudeert’
Rechtse partijen willen onderzoek naar 'verzwegen vermogen'. In Turkije is het een fluitje van een cent om vastgoed te achterhalen.
,,Het is altijd bingo. Altijd bingo!'' De projectleider van Bureau Buitenland heeft de onderzoekresultaten op tafel liggen. De cijfers zijn alarmerend: zeker 20 tot 30 procent van de Turkse Nederlanders met een bijstandsuitkering fraudeert, concludeert hij. Ze bezitten 'verzwegen vermogen': een of meerdere huizen in Turkije die in totaal meestal meer waard zijn dan 15.000 euro. En dat betekent dat zij geen recht hebben op een uitkering.
,,Een bijstandsuitkering bedraagt 15.000 euro per jaar. Het opsporen van fraude levert een enorme besparing op. Het gaat om miljoenen.'' Rotterdam telde vorig jaar, volgens het ministerie, 3675 huishoudens 'met een Turkse migratieachtergrond' die een uitkering ontvangen.
Soms blijkt het te gaan om een lemen hut. Maar een woning kan makkelijk 50.000, 60.000 euro waard zijn
Openheid
Bureau Buitenland, een commercieel bureau, heeft zich gespecialiseerd in verzwegen vastgoedbezit in Turkije. Wie bij de gemeente een uitkering aanvraagt, moet openheid van zaken geven. Vermogen in Nederland is met een paar drukken op de knop te achterhalen, maar voor vermogen in het buitenland is dat een stuk lastiger.
Steeds meer gemeenten schakelen Bureau Buitenland in. Wat blijkt: juist in Turkije - in tegenstelling tot veel andere landen - is het vrij gemakkelijk om vastgoed op te sporen. Het land beschikt namelijk over een centraal kadaster in Ankara. ,,Als wij een lijst met honderd namen krijgen, weten we binnen twee weken wie onroerend goed in bezit heeft. Je kunt in Turkije heel snel vaststellen of meneer of mevrouw vermogen heeft. Dat is daar goed geregeld'', zegt de projectleider.
Bureau Buitenland, gevestigd in Brabant, werkt met Turkse advocaten die toegang hebben tot het kadaster. Met een namenlijst uit Nederland kunnen zij een zogenoemde precheck uitvoeren. Zo leverde de gemeente Tilburg 150 willekeurige Turkse namen, waarbij in 36 gevallen een lampje ging branden. Venlo verstrekte in totaal 391 namen, dat leverde 152 positieve resultaten op: een percentage van bijna 40. ,,20 tot 30 procent is zelfs nog een bescheiden schatting.‘’
De vaststelling dat iemand vastgoed bezit, is niet voldoende. Daarna gaat Bureau Buitenland met taxateurs en makelaars aan de slag om de waarde te bepalen. ,,Dat kan enorm variëren. Soms blijkt het te gaan om een lemen hut. Maar een woning kan makkelijk 50.000, 60.000 euro waard zijn, of meer dan een ton. Het hangt ook af waar het gelegen is, aan de kust of in het binnenland. We komen ook uitzonderlijke gevallen tegen: een hotel van ruim 2 miljoen euro. Of een vastgoedproject van meer dan 5 ton. En deze mensen ontvangen in Nederland een uitkering. ‘’
Met het traceren en taxeren is de zaak nog niet afgerond. De uitkering wordt stopgezet, maar het moeilijkst is het terugvorderen. ,,Ik zeg: stap naar de Turkse rechtbank en leg beslag. Dan volgt meestal een schikking. Maar dat is alleen interessant als het te verzilveren bedrag boven de 50.000 euro ligt.‘’
In Turkije, en onder Turken in Nederland, kan de werkwijze van deze particuliere bureaus op weinig sympathie rekenen. Dat is ook de reden dat de projectleider alleen anoniem uitleg wil geven, uit angst voor bedreigingen. Zijn Turkse advocaten hebben hier al mee te maken gehad.
Discriminerend
Belangrijke vraag is in hoeverre de onderzoeken niet discriminerend zijn. Zo is Rotterdam al eens door de rechter op de vingers getikt met een onderzoek naar vermogen onder Marokkaanse uitkeringsgerechtigden. ,,Als je het onderzoek goed opstelt, is er niets aan de hand. Je mag het niet beperken tot uitsluitend uitkeringsgerechtigden van Turkse afkomst. Dus trek je het breder. Je doet themaonderzoeken naar bijvoorbeeld Turkije, Marokko en Nederland.''
Tot nu doet Rotterdam alleen vermogensonderzoek na een melding of een tip. Dat onderzoek wordt gedaan door het Internationaal Bureau Fraude-informatie (IBF), onderdeel van het UWV. Het IBF schakelt vervolgens de Sociaal Attaché van de Nederlandse ambassade in.
De afgelopen vijf jaar heeft Rotterdam 53 keer om een onderzoek in Turkije gevraagd. Het IBF laat weten dat van deze dossiers er 'in 27 gevallen vermogen is aangetroffen dat van invloed kan zijn op het recht op een bijstandsuitkering'. Het IBF heeft over 2017, voor alle gemeenten, 1,4 miljoen euro aan vermogen in Turkije achterhaald. ,,Dat is het topje van de ijsberg'', aldus de projectleider.
AD