’Er heerst hier een zwijgcultuur’
Hugo de Jonge op bezoek in Zaandam: selfie op de plek van treitervlogger en een vies pak
Alsof er een rockster door Poelenburg loopt. Minister Hugo de Jonge wordt op straat door Jan en alleman herkend. Twee meisjes van nog geen tien jaar oud willen met hem op de foto, een man meent dat hij ver weg familie van de minister is en zelfs een meeuw weet precies op wiens kostuum hij moet kakken.
Op de dag dat hij bekendmaakt dat het kabinet tweehonderd miljoen extra gaat investeren in wijken zoals Poelenburg, komt Hugo de Jonge naar Zaandam om eens een kijkje te nemen in een van de bekendste achterstandswijken van het land en wat daar allemaal gebeurt om de wijk te verbeteren. Zaanstad denkt daar twintig jaar voor nodig te hebben en elk jaar is het zoeken naar financiering. Wethouder Harrie van der Laan vraagt de minister om een langdurige afspraak over het geld dat Zaanstad nodig heeft en ook om iets meer vrijheid in de besteding daarvan.
Rotklus
De gemeente loopt tegen nogal wat problemen aan die De Jonge kan oplossen. Zo vertelt Bregje van Leeuwen van het Sociaal Wijkteam hoeveel moeite het kost om sommige wijkbewoners in actie te krijgen. Wat dan ook: een baan zoeken, vrijwilligerswerk of een taalcursus. „Er zijn vrouwen in de wijk die nooit gewerkt hebben, dat doet hun man. Er zijn er bij die hier dertig jaar wonen en geen Nederlands spreken. Het kost heel veel tijd en energie om die mensen in beweging te krijgen. Het is trekken en duwen en het is echt een rotklus.”
Successen behaalt het team bij wat je de makkelijkste mensen zou kunnen noemen en wat overblijft is de meest hardnekkige groep. Het werk wordt daardoor zwaarder, maar met elk individu dat ze uit de bijstand weten te krijgen, raken ze een beetje budget kwijt, want dat is gekoppeld aan de grootte van de groep die ze moeten helpen.
De Jonge herkent het probleem. Zelf werkte hij op twee scholen in soortgelijke wijken in Rotterdam. „Als ik hier door de wijk loop, zie ik stukjes Rotterdam-Zuid.”
Op basisschool Kleurenpracht vertellen drie brugfunctionarissen hoe zij de verbinding tussen kind, ouders en school proberen te maken. De Jonge prijst hun aanpak. „Hoe groter de rol van de school is in het leven van kinderen, hoe beter het met ze gaat.”
In de wijk wacht politiechef Sherwin Tjin Asjoe de Haagse delegatie op bij een winkel die voor nogal wat overlast zorgde en uiteindelijk is gesloten. Hij vertelt de minister dat de politie in de wijk nauw samenwerkt met de gemeente, douane en de belasting, alles met het doel om ondermijning tegen te gaan. Burgemeester Jan Hamming signaleert daarbij dat de Belastingdienst zich sinds het toeslagenschandaal steeds meer lijkt terug te trekken.
Tjin Asjoe heeft nog een ander probleem. „Er is in de wijk een zwijgcultuur. Mensen zijn bang om iets te melden maar er is ook weinig vertrouwen in de overheid.” Het is bijna symbolisch dat De Jonge even later op zijn pak wordt gescheten door een meeuw. Poetsend met een zakdoekje en een flesje Spa wordt hij toonbaar gemaakt. Netjes genoeg voor een selfie met Tjin Asjoe en Hamming voor de Vomar. „Dus hier stond hij, de treitervlogger?” „Ja hier is Pact Poelenburg eigenlijk begonnen”, zegt Hamming. Tjin Asjoe: „Zijn filmpjes lieten de realiteit in deze wijk zien.”
Selfie
Bij een speelplaats herkennen twee jonge meisjes de minister en willen met hem op de foto. De Jonge maakt even tijd voor een praatje en vraagt ze hoe zij hun wijk vinden. „Leuk hoor. Maar mag mijn moeder ook op de foto? Dan haal ik haar.” „Weet je wat”, zegt de minister, „ik moet verder, maar doe je moeder wel de groeten van mij.”
En ineens komt er een man aanstuiven. „Het is goed dat ik u zie. Ik zag laatst op internet de naam van uw vrouw en dat is dezelfde naam als mijn oma. Dus volgens mij zijn wij familie van elkaar.” De Jonge: „Je moet niet alles geloven wat je op internet ziet.”
Vervolgens oppert hij het idee om de garageboxen allemaal leeg te halen en er seniorenwoningen in te maken en om extra etages op de flats te bouwen. Dan krijgt hij voor het eerst wat weerstand. Of de minister wel weet dat alles wat de overheid wil in Poelenburg drie keer moeilijker is dan in andere delen van de stad. Daar kan hij zich wel iets bij voorstellen. Maar hij houdt vol dat voor Poelenburg en vergelijkbare wijken de route van volkshuisvesting de enige weg omhoog is. Meer woningen, duurdere woningen en een gemengde wijk is in zijn ogen de snelste en beste kans.
Een paar minuten later schrijft hij de belofte voor langdurige samenwerking en financiering en meer vrijheid en minder regels op een soort slotverklaring.
