'Ik vind ze leuk, waarom mogen ze niet blijven?'
Hoe Amsterdam worstelt met We Are Here en hoe er zaterdag toch nog een knus buurtfeest was
De groep uitgeprocedeerde asielzoekers die onder de naam We Are Here in Amsterdam zeventien woningen kraakte, lanceerde zaterdag middels een buurtfeest een charmeoffensief.
'Kijk nou zelf, het is hier toch vredig?', de 36-jarige Khalid Jone gebaart om zich heen. Naar de twee meisjes op straat die voetballen met een groepje uitgeprocedeerde asielzoekers. Naar het buurttuintje even verderop waar ze zojuist samen met activisten viooltjes hebben geplant. Achter hem, op de zijkant van een woning, hangt een bord waarop staat dat dit een knusse buurt is.
Wie de afgelopen dagen het nieuws volgde, kreeg de indruk dat het in deze buurt knus noch vreedzaam is. Met Pasen zijn er zeventien panden gekraakt door We Are Here, de groep uitgeprocedeerde asielzoekers die al vijf jaar als nomaden door Amsterdam trekken.
Woningcorporatie Ymere luidde donderdag de noodklok. Volgens de verhuurder zijn buurtbewoners door de asielzoekers geïntimideerd en is er ingebroken in een van de woningen. Regionale omroep At5 meldde dat de krakers een woning binnendrongen terwijl de bewoonster stond te douchen.
Medewerkers van leegstandbeheerder Camelot doen aangifte van bedreiging. De krakers zouden de sleutels van woningen uit hun handen hebben gegrist. Als het aan Ymere ligt, worden de huizen zo snel mogelijk ontruimd, maar het Openbaar Ministerie heeft nog geen beslissing genomen. Premier Rutte noemde de situatie 'verschrikkelijk'.
Volgens Jone, woordvoerder van de krakende asielzoekers, is het allemaal 'fake news.' Zijn mensen gedragen zich netjes, zegt hij. 'We zijn echt niet dom. We waren in onderhandeling met Ymere toen er werd ingebroken bij die bewoonster - wij zouden het daarmee toch voor onszelf verpesten?' Volgens de Soedanees heeft Ymere 'iemand omgekocht' om in te breken. 'Om ons in een kwaad daglicht te stellen. En de rechtse media kloppen het hele verhaal nu op.'
Bij wijze van charmeoffensief heeft de groep voor vandaag, zaterdag, een buurtfeest georganiseerd. Eén van de kraakpanden is omgedoopt tot kantoor waar buurtbewoners kunnen worden geïnformeerd over hun situatie. Op de stoep zijn stoelen en tafels gezet en uit de boxen klinkt reggae. Sympathisanten knopen een praatje aan met hun nieuwe buren. 'Waar moeten die mensen anders heen?', vragen buurtbewoners zich af. 'Wij hebben geen last van ze. En die woningen staan toch leeg', zegt een 28-jarige kunstenares die sinds twee jaar in de buurt woont.
Even verderop, weg van het feestje, klinkt een ander geluid. De huizen, die er wat afgebladderd uitzien, zullen worden gesloopt om plaats te maken voor 300 nieuwe sociale huurwoningen. In de tussentijd worden de woningen tijdelijk verhuurd aan vooral studenten, maar er is ook veel leegstand. Op een paar deuren hangen briefjes met teksten als: 'Hier woont iemand! I live hire', bedoeld om kraken te voorkomen.
Dilemma
Uitgeprocedeerd is uitgeprocedeerd. Dat klinkt cru, maar zo werkt het wel.
Buurtbewoner Casper van Elteren.
Achter een van die deuren woont de 26-jarige Casper van Elteren. Het duurt even voor hij zijn deur open heeft gedaan. Eerst moet er een kettingslot worden open geschoven en dan moet hij weer naar boven om de sleutels van de voordeur open te doen. De student is de afgelopen week niet naar zijn stageplek gegaan, maar bleef thuis om te voorkomen dat zijn huis werd gekraakt.
'Er lopen hier groepjes asielzoekers door de straat, die bij elk huis naar binnen kijken of het leeg staat', zegt Van Elteren. 'Dat is best intimiderend.' De student gunt vluchtelingen alle nodige opvang, zegt hij. 'Maar uitgeprocedeerd is uitgeprocedeerd. Dat klinkt cru, maar zo werkt het wel.' Hij ergert zich eraan dat de groep al jaren door de stad trekt. 'Ze jennen net zo lang tot ze hun zin krijgen. Kraken is toch verboden, waarom wordt er dan niet ingegrepen?'
De migrantengroep vormt al jaren een dilemma waarmee de gemeente Amsterdam maar moeilijk raad weet. Van de vluchtkerk in Amsterdam West naar de vluchtgarage in de Bijlmer; inmiddels staat de teller al op meer dan dertig verschillende tijdelijke locaties - en vaak is er heibel.
Op dit moment gedoogt de gemeente de situatie, tot er een nieuw college is gevormd. Waarnemend burgemeester Jozias van Aartsen heeft huiseigenaren verzocht om voorlopig geen ontruimingsverzoeken in te dienen.
Waar Forum voor Democratie en VVD willen dat er hard wordt opgetreden, komt GroenLinks, de grootste partij, de krakers juist tegemoet. Zo wil fractievoorzitter Rutger Groot Wassink dat de, 'bed, bad, brood'-regeling, bedoeld voor asielzoekers van wie de aanvraag is afgewezen, uitbreiden van 12- naar 24-uurs opvang.
Wijlen burgemeester Eberhard van der Laan was daar altijd tegen. Hij hield vast aan de Amsterdamse 'rode lijn': basale opvang voor uitgeprocedeerden, bed bad en brood vormen de humanitaire ondergrens, maar overdag moeten ze de straat op. Van der Laan vreesde een aanzuigende werking als de opvang meer dan sober zou zijn.
'Wij verstoppen ons niet meer'
Ik kom er nu pas achter hoeveel van wat in de krant staat niet waar is
De 14-jarige Ami.
De grote zichtbaarheid van We Are Here maakt de omgang met deze groep zo complex. 'Wij verstoppen ons niet meer', zeggen veel van de uitgeprocedeerde asielzoekers die vaak al vele jaren in Nederland wonen en al heel wat asielprocedures zonder succes hebben doorlopen. Bed, bad en brood is voor hen niet genoeg. Ze willen een eigen huis en de mogelijkheid om een toekomst op te bouwen. Tot het zover is zijn ze luid en duidelijk in de stad aanwezig.
'Ik vind ze leuk, waarom kunnen ze niet blijven?', zegt de 14-jarige Ami die samen met haar zusjes Jasmina (11) op het buurtfeest is afgekomen. De twee hebben vrijdagavond handtekeningen verzameld in de buurt: iedereen die zich veilig voelt in de buurt, ondanks de krakers, kon zijn handtekening zetten. Ze haalden twee vellen vol steunbetuigingen op.
'Ik kom er nu pas achter hoeveel van wat in de krant staat niet waar is', zegt Ami met een zorgelijke frons. 'De Telegraaf schreef dat iedereen hier bang is voor de asielzoekers, maar dat is gewoon niet zo.' Jasmina, stoer: 'Ik vind ze helemaal niet eng. We hebben vandaag gewoon heel leuk met ze gevoetbald.'