Ik woon in Thailand, dus weet ik iets meer af van het Boedhisme. Deels omdat ik interesse heb ik religies, deels omdat ik in Thailand woon, en deels omdat ik interesse heb in de cultuur van Thailand.
Boedhisme bestaat net als alle andere religies in vele vormen en smaken. De grote verdeling is "Grote Wiel", officieel Vibhajjavada Boedhisme en "Kleine Wiel". De laatste heet officieel "Therevada Boedhisme", is de belangrijkste vorm van Boedhisme in Thailand en belangrijker voor ons: de vorm die zich het meest voor komt in het Westen.
Verder heb je Zen Boedhisme, in Japan, Chinees Boedhisme, en Lamaisme, of Tibettaans Boedhisme. Ze verschillen onderling aanzienlijk meer dan Katholiek - Gereformeerd - Mormoons - Jehova's.
Grote Wiel is te vergelijken met een fiets, waarbij je een tourguide krijgt die je exact de juiste route laat fietsen.
Kleine Wiel is meer de gebruiksaanwijzing voor de fiets plus een route beschrijving. Je moet zelf de route fietsen.
Lamaisme en Chinees Boedhisme zijn Grote Wiel. Deze vorm heeft een strakke kerk hierachdie (Dalai Lama). Theravada heeft een veel minder strakke organisatie . Deze vorm staat ook meer open voor invloeden van buitenaf.
Theravada Boedhisten beleven hun religie (vooral in het westen) veel meer spiritueel. Het kent weinig echte verplichtingen. Je hoeft niet op zondag naar de tempel. Je gaat wanneer je dat wilt. Kinderen worden niet verplicht om mee te gaan. Als ze gaan, is dat mooi.
(Waarbij ik aanteken dat ongetwijfeld er ook fundie ouders zullen zijn die 'voor hun bestwil' *kuch* geen dwang uitoefenen.)
In Thailand is de Boedha officieel geen god. Maar de verering is er nauweijks minder om. Men geloofd in reincarnatie. Dat doen Vibhajjavāda Boedhisten ook, maar die gaan een flinke stap verder. Bij hun is het aantal Boedha's groter, meer goddelijk en is reincarnatie min of meer georganiseerd. Of beter: gecanoniseerd. De Dalai Lama reincarneert, evenals de belangrijkste andere lama's. Stomtoevallig schijnt die reincarnatie zich altijd voor te doen binnen dezelfde families...
Boedhisme is geweldloos. Tijdens een coupe (voor ik hier woonde) waren er straatgevechten tussen het leger en opstandelingen in Bangkok. Een groep monniken loopt in ganzenpas zonder zich iets aan te trekken van het vuurgevecht dwars door de linies heen. Beide partijen stopten onmiddelijk met schieten zodra de eerste monnik binnen schootsbereik kwam, en gingen door zodra de laatste monnink buiten schot was.
Dat wil niet zeggen dat Boedhisten zelf geweldloos zijn. Zeker de monniken niet. De laatste rellen in Burma zijn veroorzaakt door monniken. Daar ging het heftig aan toe. In Vietnam hebben verschillende monniken zich in de fik gestoken, tijdens de Vietnam oorlog. Normaal doen ze zoiets niet. Je moet ze behoorlijk opfokken willen ze zich zo laten gaan.
Zoals in alle religies gaan de monnikken zich vaak genoeg te buiten aan aardse geneugten. "Pra Jantra" was een hele bekende Thaise monnik. Edoch, het bleek dat hij regelmatig nachtclubs bezocht, en beslist niet om zieltjes te winnen. In Thailand hebben monniken een officiele ID card, en staan onder bescherming van de wet. Deze knaap werd 'de-frocked' ("ontmonnikt") en mocht geen oranje gewaad meer dragen. (Oranje monnik gewaden mogen in Thailand uitsluitend door monniken gedragen worden.) De grapjas trok zich er niets van aan, en ging gewoon vrolijk verder in een groene jurk... Maar voor de zekerheid vluchtte hij toch maar naar Amerika, waar hij politiek asiel aanvroeg en kreeg.
Het is ook voorgekomen, tamelijk recent, dat een monnik een toeriste verkrachtte en vermoorde. Deze monnik (een jongeman) werd eerst van het monnikschap ontheven, en vervolgens kreeg hij de doodstraf.
Monniken bestaan in twee vormen: "beroeps" en vrijwillig. In Thailand is het gewoon voor een man om een korte tijd monnik te worden. Meestal 3 maanden, gedurende het regenseizoen. Dat is nu aan de gang. Bedrijven en het leger geven er speciaal verlof voor. Het monnikschap wordt gezien als de laatste stap op weg naar de volwassenheid. En tevens als blijk van dank aan de ouders voor zijn opvoeding. Hoe lang iemand monnik blijft moet hij zelf weten. De meeste doen het voor 3 dagen of langer, soms vele malen. Elke keer doet men overnieuw ceremonieel intrede, en treedt men ceremonieel uit.
Sommigen blijven langer dan 3 maanden monnik. Varierende van die drie maanden tot altijd. Binnen het Boedhisme kunnen ze aan 2 Boedhistische universitetien hier theologische graden halen. Die beroeps vormen het frame van de organisatie. Het hoofd is de Supreme Patriarch. In status iets lager dan de koning, maar niet veel. De top van de kerk spreekt een andere vorm van het Thais, namelijk 'Koninklijk Thai' of 'Hof Thai'. Veel arme mensen krijgen roeping aan het einde van hun leven. Grotendeels omdat bejaarden tehuizen voor hun onbetaalbaar zijn.
Monniken dienen zich te houden aan 227 regels. De belangrijkste zijn: Niet eten na de noen. Geen sex. Geen vrouwen aanraken. Heel veel bidden en mediteren. Niets doden. Leken hebben ook een setje regels, maar minder uitgebreidt.
Sinds kort mogen vrouwen ook monnik worden. Voorheen niet. Die dragen witte gewaden, en zijn ook kaal geschoren. Mea Chi (Boedhistische nonnen) hebben minder status dan monniken zelf.
Een enorm verschil tussen Boedhisme (voort gekomen uit het hinduimse) en monotheisme is de houding tav sexualiteit. Als je honger hebt, dan eet je wat. Als je dorst hebt, dan drink je wat. En als je geyl bent. dan ...
Maar alles met mate en wel discreet. Het is beslist niet zo dat iedereen elkaar ligt te bonken op de keien hier. Verre van dat. Vergeleken met het Westen zijn Thais aanzienlijk preutser. Behalve, uiteraard, in de Red Light districten, en dat is wat Westerlingen zien.
Als ik een oordeel moet geven over Boedhisme? Van alle imbeciele religies een van de meest tolerante. Als ik, zijnde atheist, een religie zou
moeten kiezen denk ik dat ik deze kies.