Mijn geliefde genre in mijn pubertijd was science-fiction, maar later bekoelde dat wat. Ik was niet echt een fanaat, maar de meest beroemde SF-boeken van die tijd heb ik wel gelezen. Beroemde schrijvers als Clarke, Heinlein, Asimov, Dick e.a.
Mijn eerste SF-boekje was ‘Inval op Mars’ van Tjomme de Vries, wat een overweldigende indruk op mij maakte en wat ging over een ontmoeting met buitenaardse wezens met wielen i.p.v. benen die diep vanuit het heelal op Mars terecht kwamen. Ik weet er echter weinig meer van.
Robert Heinlein vond ik aanvankelijk een favoriet. Hier een paar voorbeelden van zijn boeken die ik las.
Verdwaald tussen de sterren – Dit ging over een reusachtig ruimteschip dat generaties op drift geraakt was in het heelal, met een gemeenschap van honderden mensen.
Tijd voor de sterren – Goed boek over een ruimteschip dat tot de lichtsnelheid kan versnellen en waarbij het contact met de aarde telepathisch onderhouden werd tussen twee broers die tweelingen waren, waarbij de een op aarde achterbleef en de ander in het ruimteschip meereisde. De zogenaamde tijdsvertraging wordt hier aanschouwelijk gemaakt omdat de op de aarde achtergebleven broer stokoud is en de ander jong gebleven is.
Assignment in eternity – Slecht geschreven bundel, maar waarvan ik het eerste verhaaltje toch heel erg goed vond. Het ging over een geheim agent die opgenomen werd in een organisatie van supermensen die zich als taak hadden gesteld om de wereld te beschermen.
De maan in opstand – Leuk verhaal over een gevangeniskolonie op de maan die in opstand komt en daarbij geholpen wordt door een computer die door een soort kortsluiting een menselijke intelligentie verkrijgt.
Dubbelster – Dit schijnt volgens velen een goed verhaal te zijn, o.a. over Marsianen, maar ik knapte af op keizer Willem van Oranje met zijn residentie op de maan. Hierna heb ik lange tijd geen SF meer gelezen. Toen ik later ‘Kat door de muur’ van hem las, wat ik ook heel slecht vond, heb ik vrijwel geen boeken van Heinlein meer gelezen.
Hier nog wat voorbeelden van mijn andere favoriete schrijvers:
Isaac Asimov
De totale robot – Bundel van alle korte robotverhalen van Isaac Asimov.
De stalen holen – Detective in een verre toekomst waarin de mensen in ondergrondse steden leven als gevolg van ecologische rampen.
Zonsondergang – Heel beroemd kort verhaal (in een bundel) over een volk op een verre planeet waarin het nooit donker wordt vanwege meerdere zonnen in een dubbelstersysteem. Maar ze worden gek als het toch donker wordt door een eclips.
Verder heb ik ook de Foundationtrilogie en andere verhalen van Asimov gelezen.
Arthur C. Clarke
Erg bekend van zijn beroemde film ‘2001, a space odyssey’ en waarvan ik het boek ook gelezen heb.
Fonteinen van het paradijs – Een afknapper! Clarke schopte in zijn boeken vaak aan tegen het Christendom. Religie blijkt bijvoorbeeld een verschijnsel te zijn dat alleen voorkomt bij intelligente wezens die afstammen van zoogdieren; een interstellaire expeditie komt bij de restanten van een ooit bewoonde planeet waarvan de beschaving door een nova is vernietigd en dit blijkt de ster van Bethlehem te zijn geweest, enz. Maar in dit boek prees hij ook de Islam de hemel in!
We lezen daarin het volgende. “Bijna alle computersimulaties van alternatieve geschiedenis tonen aan, dat de slag bij Tours (in het jaar 732) een van de doorslaggevende rampen voor de mensheid is geweest. Als Karel Martel toen was verslagen, zou de Islam zich over zijn interne verdeeldheid hebben kunnen heen zetten; men zou niet elkaar bestreden, maar Europa veroverd hebben. Zo zouden eeuwen van christelijke barbarij(!!!) voorkomen zijn, de industriële revolutie zou bijna 1000 jaar eerder zijn begonnen, en op het ogenblik zouden wij de meest nabije sterren bereikt hebben, en niet slechts de verst verwijderde planeten...
...Maar het lot heeft het anders gewild, en de legers van de profeet keerden terug naar Afrika. De Islam leidde een kwijnend voortbestaan, een fascinerend fossiel, tot aan het einde van de twintigste eeuw. Toen loste hij plotseling op in olie...”
Over de honderden miljoenen doden die door de Islamitische barbarij veroorzaakt zijn heeft Clarke kennelijk geen weet. Clarke schreef dit boek in 1979 en het is nu al duidelijk dat deze passage compleet achterhaald is. De Islam lost niet op in olie maar expandeert juist door de olie!! Ik heb ook geen superieure computers nodig om te weten hoe Europa er uit gezien zou hebben als de Islam Europa veroverd zou hebben. Het zou er uit gezien hebben als de rest van de islamitische wereld! Het moderne Europa zoals wij dat kennen zou nooit bestaan hebben en ook een Verlichting met een industriële revolutie zou nooit plaats gevonden hebben. Ik had de neiging om het boek dicht te slaan na deze onzin van Clarke.
Het einde van het begin – Een apocalyptisch aandoend boek waarvan sommigen denken dat het geïnspireerd is door de Gnostiek. Buitenaardse wezens die er echter uitzien als duivels begeleiden de mensheid in de laatste periode van zijn geschiedenis, waarna de mensheid opgaat in een soort heelalgeest! Weer zo’n Godachtige entiteit, waar ik het al eerder over had. Ik heb vaak het gevoel dat Clarke wel de klok heeft horen luiden maar nooit geweten heeft waar de klepel hing. Hij heeft in ieder geval nooit het licht gezien, vrees ik.
Rendezvous met Rama – Ook een erg beroemd boek wat gaat over een ontmoeting met een kunstmatig wereldje dat de vorm heeft van een holle roterende cilinder.
Andere beroemde boeken die ik van hem las waren o.a.:
De verre aarde – Over een kolonie van de mens op een oceaanplaneet nadat de aarde is vernietigd door een grote zonne-explosie (nova).
Aardlicht – Over een conflict tussen de aarde en de maan.
Het rode zand van Mars – Ook een beroemd boek waarin voor het eerst het idee van terraforming ter sprake komt.
Maanstof – Een toeristisch vaartuig op de maan zakt weg in het maanstof en moet gered worden.
Van Philip K. Dick heb ik ook verscheidene boeken gelezen. Sommige van zijn verhalen gaan over een wereld na een atoomoorlog. Het was toen nog de tijd van de Koude Oorlog. Zoals het verhaal ‘Dr. Bluthgeld en het leven na de bom’. Erg leuk vond ik ook de ‘Spelers van Titan’ met daarin intelligente apparaten en gebruiksvoorwerpen die tegen je praten. Andere boeken van hem die ik leuk vond waren o.a.: De Martiaanse tijdsverschuiving, Ubik, Vlucht in visioenen, Wacht nu op vorig jaar, Vlucht naar Venus en Scheur in de ruimte. Bij sommige verhalen valt echt op dat de personages in een wereld leven die niet echt is en waaruit ze soms ontwaken zoals bij ‘Vlucht in visioenen’. De bundels met korte verhalen vond ik echter het leukst zoals bijvoorbeeld ‘Een handvol duisternis’.
Alfred E. van Vogt vond ik een minder populaire schrijver, maar ik heb toch wel wat romans van hem gelezen zoals o.a. ‘Nul-A’, wat gaat over een maatschappij waarin niet-Aristoleaans gedacht wordt zoals de onze; ‘Avontuur tussen de sterren’ en ‘Slan’. ‘Slan’ is misschien we de beste roman die van Vogt ooit geschreven heeft. De slans zijn net een soort Joden. Ze worden meedogenloos vervolgd door de gewone mensen omdat ze over superieure capaciteiten beschikken waar de gewone mensen bang voor zijn. De hoofdrol wordt vertolkt door een jongetje dat opgejaagd wordt omdat hij over telepathische gaven beschikt. Uiteindelijk komt hij met een door de slans verborgen geheim ruimteschip op Mars terecht waar de slans in het geheim een grote beschaving inclusief een machtig militair apparaat hebben opgebouwd dat de aarde moeiteloos kan weerstaan. Misschien wel een profetisch boek.
Andere boeken die indruk op mij maakten zijn ‘Ringwereld’ van Larry Niven, waarin sprake was van een reusachtige kunstmatige ringvormige wereld om een ster; ‘Zie de mens’ van Michael Moorcock over een tijdreiziger die terug reist naar de tijd van Jezus en tot de ontdekking komt dat hij zelf Jezus is; ‘De Statusplaneet’ van Robert Sheckley over een gevangenisplaneet waarbij het geheugen van de gevangenen over hun vroegere leven gewist is. Verder ook de jeugdboeken als ‘Flits in de ruimte’ van Madeleine L' Engle en ‘Torenhoog en mijlen breed’ van Tonke Dragt. Het boek van Dragt gaat over een reusachtig woud op Venus. Ik was nog heel jong toen ik deze boeken las.
De leukste verhalen vond ik toch de korte verhalenbundels. Vooral de korte verhalen van Frederik Brown, Eric Frank Russell en Philip K. Dick waren het leukst. Toen werden er nog verhalenbundels uitgegeven, wat je tegenwoordig niet meer ziet. Het beste korte verhaal wat ik ooit gelezen heb was ‘Aan zijn veters omhoog’ van Robert Heinlein over een man die verstrikt raakt in onontwarbare tijdparadoxen.
Ik denk dat ik in totaal ca. 100 SF-boeken gelezen en dat is niet echt veel want ik ken mensen die er duizenden gelezen hebben. Aanvankelijk, in mijn pubertijd gaf het een enorme kick, maar dat had ik niet meer toen ik er na mijn veertigste weer mee begon. Om de een of andere reden kon het me niet meer echt bekoren zoals vroeger. Een SF-serie die ik trouwens ook nog een tijdje volgde was Perry Rhodan, totdat het me verveelde. Veel diepgang zat er niet echt in.