Sociale media wijzen de weg: ‘geweld hoort bij de islam’
Geplaatst op 14 januari 2017
Online-jihadisten zouden door het kabinet worden aangepakt, maar daar is nog niet veel van gekomen. Facebookpagina ‘De Zuivere Aanbidding’ maakt al jaren ongestoord reclame voor terreurbeweging IS.
Kinderen rennen door elkaar in de gebedsruimte. De El Tawheedmoskee in Amsterdam viert het offerfeest. In het midden van de ruimte speelt Keith Rienksma (foto) stoelendans met de kinderen. „Rennen, kom op!” De kinderen vliegen rond de stoelen. Zodra Rienksma
Allahu Akbar roept, moeten ze gaan zitten. Het kind dat overblijft, krijgt een aai over de bol, zo is te zien in een video die door Rienksma online werd gezet.
Rienksma is een tot de islam bekeerde Amsterdammer van begin dertig. In de moskee is hij een actieve vrijwilliger, op internet speelt hij een centrale rol in de verspreiding van jihadistische propaganda. Rienksma beheert de Facebookpagina
De Zuivere Aanbidding, een pagina die terreurbeweging Islamitische Staat (IS) steunt.
Sociale media spelen een belangrijke rol bij de radicalisering van moslimjongeren. Het kabinet verklaarde in 2014 cyberjihadisten de oorlog. Zij zouden worden opgespoord door de politie, en hun propaganda zou offline worden gehaald. Tweeënhalf jaar later is er weinig van terechtgekomen. Eén jihadwebsite,
DeWareReligie.nl, werd aangepakt, maar op sociale media ging de campagne voor IS gewoon verder. Ook jihadpagina De Zuivere Aanbidding is nog steeds in de lucht, en de beheerder van de pagina, Rienksma, helpt in de moskee kinderfeestjes organiseren. Hoe kan dat?
Op het eerste gezicht lijkt De Zuivere Aanbidding een doorsnee islamitisch platform. Het deelt religieuze teksten via Facebook, Twitter, Telegram, YouTube, WordPress, WhatsApp en Instagram. Hoe moet je het gebed precies uitvoeren? Is het dragen van een gezichtssluier verplicht? Mag je als moslim stemmen?
Het zijn vragen waarvoor veel jonge moslims zich wenden tot internet en uitkomen bij pagina’s als De Zuivere Aanbidding. Daar worden uitspraken van gezaghebbende geleerden aangeboden in het Nederlands. Handig, omdat veel jongeren geen Arabisch kennen. De Zuivere Aanbidding doet daarnaast aan liefdadigheid. Ze zamelen geld in voor armen en bezochten tijdens de ramadan van 2014 asielzoekerscentra, waar zij kleding, eten en Korans leverden aan vluchtelingen. Een ‘like’ is dan gauw gegeven.
Wie verder kijkt, ziet dat De Zuivere Aanbidding geen gewone pagina is. Als IS afgelopen september een video uitbrengt waarin de terreurbeweging tegenstanders de keel doorsnijdt, legt De Zuivere Aanbidding uit waarom deze actie legitiem is. Religieuze teksten worden op de pagina vergezeld door foto’s van kalasjnikovs. Theologie wordt verbonden aan strijd – niet al te openlijk, want Facebook verwijdert accounts die de gewapende jihad promoten. Daar heeft De Zuivere Aanbidding andere kanalen voor.
De Facebook-groep verwijst naar haar kanaal op de versleutelde berichtendienst Telegram. „Persoonlijke Islamitische oppeppers nodig? Volg nu De Zuivere Aanbidding op Telegram!”. Wie gehoor geeft aan de oproep, krijgt toegang tot een ware jihad-bibliotheek. In diverse linkjes wordt verwezen naar geschriften op de anonieme distributiewebsite
Justpaste. Het zijn Nederlandstalige betogen over waarom bijvoorbeeld een islamitisch kalifaat noodzakelijk is en waarom moslims in opstand dienen te komen tegen ongelovige regeringsleiders. De aanslag op satireblad
Charlie Hebdo in Parijs wordt verdedigd. De schrijver haalt allerlei voorbeelden uit islamitische lectuur aan, om te bewijzen dat beledigers van de profeet „geëxecuteerd” dienen te worden.
De Zuivere Aanbidding citeert veelal geleerden die worden omarmd in de islamitische wereld. Voorbeelden hiervan zijn Ibn Taymiyah of Abdul-Wahab. Hun boeken worden door de meeste salafisten geweldloos uitgelegd, terwijl jihadisten in dezelfde boeken aansporingen tot geweld menen te lezen.
Geweld hoort erbij
„Wat IS doet, is in lijn met islamitische wetgeving”, zegt Keith Rienksma in een koffietent aan de achterkant van Amsterdam Centraal. Hij heeft ingestemd met een gesprek om uitleg te geven over zijn Facebookpagina, die hij beheert met een aantal gelijkgestemden, onder wie IS-strijder Baraa Ibrahim A. „Wij delen theologische kennis waar niet iedereen het over wil hebben”, vertelt Rienksma. In Nederlandse moskeeën worden concepten uit de islam die raken aan geweld volgens hem stelselmatig verzwegen. Terwijl deze concepten wel degelijk deel uitmaken van zijn religie, zegt Rienksma. „Sla de boeken er maar op na van bekende geleerden, zoals Ibn Taymiyah. Imams citeren zijn vreedzame teksten, maar vergeten dat hij óók een boek heeft geschreven met als titel:
Het zwaard trekken tegen de lasteraar van de profeet. Dat soort dingen hoort ook bij de islam.”
Dit geldt ook voor de straffen die IS toepast op gevangenen. Kruisigen, onthoofden, handen afhakken: allemaal straffen die in de Koran worden genoemd, en dus legitiem zijn, meent Rienksma. Met deze interpretatie behoort hij tot een kleine minderheid in de moslimgemeenschap. Zegt hij niet eigenlijk hetzelfde als Geert Wilders, die de islam als een gewelddadige godsdienst beschouwt? Rienksma:
Volgens Rienksma was er tot tien jaar geleden meer ruimte om deze zaken te bespreken. Met gelijkgestemden kwam hij samen in de salafistische moskeeën El Tawheed (Amsterdam) en As Soennah (Den Haag). Daar werd toen nog openlijk tegen democratie gepredikt. Onder druk van de publieke opinie veranderden die moskeeën hun koers. Rienksma en zijn vrienden kregen in As Soennah een moskeeverbod. Zij gingen hierna zelf bijeenkomsten organiseren in een Haagse kelderruimte. De groep noemde zichzelf ‘Straat Dawah’, omdat zij op straat mensen probeerden te overtuigen van hun ideeën. Een deel van de groep vertrok begin 2013 naar Syrië. De rest werd een jaar later opgepakt en eind 2015 veroordeeld als een terroristische ronselorganisatie.
Rienksma zit als een van de weinige voormalige Straat Dawah-leden niet in de gevangenis of in Syrië. Waarom heeft hij zich niet bij IS aangesloten? „Moeilijke vraag”, zegt hij aarzelend. „Het is niet makkelijk om er te komen. Als ik vrij was om met mijn gezin erheen te gaan, was ik waarschijnlijk gegaan.” In plaats van de wapens op te pakken, steunt hij IS van achter zijn toetsenbord in Amsterdam.
Geen zwarte lijst
Het kabinet beloofde in 2014 dat de politie cyberjihadisten hard zou gaan aanpakken. Bovendien zou er een lijst komen met jihadistische websites als waarschuwing voor ouders. Maar die ‘zwarte lijst’ is er nooit gekomen, erkent het ministerie van Veiligheid en Justitie. En pas vanaf deze maand stelt de politie vacatures open voor een landelijk internetteam dat zich gaat richten op de ‘cyberjihad’.
De aanpak werd tot nog toe vooral overgelaten aan regionale afdelingen en de Europese politiedienst Europol. Die werkt samen met de grote mediabedrijven Google, Facebook en Twitter. „Zij worden aangespoord hun eigen gebruikersvoorwaarden serieus te nemen, die meestal gewelddadige of extremistische content verbieden”, zegt terrorismeonderzoeker Jelle van Buuren van de Universiteit Leiden. De meeste bedrijven geven gehoor aan deze oproep. In 2016 deed Europol 6.399 verwijderingsverzoeken, waarvan 95 procent werd uitgevoerd. Bij dit internetteam van Europol was één Nederlandse specialist gedetacheerd.
„Deze aanpak blijft enigszins dweilen met de kraan open. Het is vrijwel onmogelijk om het internet schoon te vegen”, zegt Van Buuren. Verwijderde accounts duiken vaak weer op onder andere schuilnamen. Berichtendienst Telegram, die een steeds grotere rol speelt in de jihadistische scene, weigert volgens Van Buuren tot nu toe iedere samenwerking en geeft geen gehoor aan verwijderingsverzoeken. Daarnaast raakt de aanpak aan een meer principiële vraag, zegt Van Buuren. „Is het aan particuliere bedrijven om te beslissen waar de grenzen van de vrijheid van meningsuiting liggen?” Jihad-sympathisanten zoals Rienksma balanceren op de grenzen van die vrijheid. Het aanhangen van radicaal gedachtegoed is niet strafbaar. Ook mag je vinden dat terreurbeweging IS goed werk verricht. Strafbaar wordt het wanneer dit gedachtegoed leidt tot concrete handelingen, zoals het aanmoedigen van anderen om zich aan te sluiten bij de gewapende jihad. Waar deze grens precies ligt, verschilt per geval. Een eerdere rechtszaak tegen de beheerders van de jihadwebsite De Ware Religie wees uit dat je op internet de jihadstrijd nog nét mag verheerlijken, maar als je daarmee suggereert dat deelname aan die strijd navolging verdient, ben je volgens de rechtbank aan het ronselen.
Rienksma, de beheerder van De Zuivere Aanbidding, heeft niet het idee dat hij de wet overtreedt. „Wat is strafbaar aan wat ik doe? Ik roep op mijn Facebook-pagina niemand op om naar Syrië te gaan. Alles wat ik plaats, is terug te vinden in islamitische boeken en de islamitische geschiedenis die iedereen kan vinden op internet.”
Bron:
www.nrc.nl
https://ejbron.wordpress.com/2017/01/14 ... -de-islam/