Afzien in de Antwerpse cel: niet luchten, geen bezoek en ratten in de gang
Geen bezoek. Niet luchten. Snikhete cellen. De omstandigheden in de oude Antwerpse gevangenis zijn onmenselijk, zeggen Nederlandse gedetineerden.
,,Het is verschrikkelijk hier”, zegt een Nederlandse verdachte die al drie maanden in de Antwerpse gevangenis verblijft. Van woede slaat zijn stem over. ,,Ik kan zo veel misstanden opnoemen. Intimidatie door cipiers, overvolle cellen, slecht eten, niet douchen, geen medische verzorging en dagenlang 24 uur lang op cel. Dit zijn folterpraktijken.”
De Nederlander moest in België komen voor een politieverhoor. ,,Het zou maar een uurtje duren, zeiden ze. Inmiddels zit ik hier al drie maanden, in omstandigheden die thuishoren in de zestiende eeuw.”
Zoals deze verdachte zitten er meer in de meer dan 160 jaar oude gevangenis, met een kasteelachtige poort in de Antwerpse Begijnenstraat. De meeste Nederlanders zitten er in voorarrest, wachtend op een proces. Vanwege de barre omstandigheden hebben ze een brief aan deze krant geschreven. Ze vragen daarin de Nederlandse overheid om hulp.
Ratten door de gang
Gevangenen slapen met zijn drieën of vieren in cellen van twee bij vier meter. Wie als derde of vierde in een cel komt, moet op een matras op de grond slapen. ,,Terwijl de ratten door de gang lopen. Maar wie weigert op de grond te slapen, gaat in het cachot”, vertelt een gevangene. ,,Dat is mij ook overkomen. Ik kwam in een isoleercel waar ze de verwarming op veertig graden hadden gezet.”
Cipierstakingen die aan de lopende band worden gehouden, maken de situatie er nog slechter op. Afgelopen maand nog namen agenten het werk van bewaarders over. ,,We zaten vijf dagen achtereen in de cel, zonder te luchten. We kregen geen post, geen bezoek en mochten nauwelijks bellen”, vertelt één van de Nederlanders.
Barre omstandigheden
Vanwege de barre omstandigheden gingen zestig gedetineerden in hongerstaking. ,,We hebben dagenlang niet gedoucht en kregen geen schone kleren. Medische verzorging ontbrak. Een man met een ontsteking aan zijn alvleesklier stond helse pijnen uit, maar kon niet naar het ziekenhuis.”
Na inspecties vorig jaar constateerde het Comité tegen Foltering van de Raad van Europa dat de gevangenissen in België zwaar onder de maat waren. Volgens het comité waren tijdens stakingen zelfs mensenlevens op het spel. Het sprak van een ‘exceptioneel serieus probleem’ dat ‘niet thuishoort in een Europese lidstaat.’
Staking
Vanwege de laatste staking wilde de Amsterdamse rechtbank begin deze maand een verdachte niet naar België sturen. Het zogeheten overleveringsverzoek is opgeschort totdat België kan aantonen dat de omstandigheden menswaardig genoeg zijn. De Internationale Rechtskamer in Amsterdam, die wel verdachten uitlevert aan landen als Rwanda en Oeganda, sprak op 5 juli van een ,,reëel gevaar van onmenselijke of vernederende behandeling.”
De Belgische justitiewoordvoerster Kathleen van de Vijver bevestigt dat gevangenen tijdens de staking minder hebben kunnen luchten. Ook was nauwelijks bezoek mogelijk. ,,We hebben heel moeilijke dagen meegemaakt. Het waren zware omstandigheden.” Dat er minder medische zorg was in Antwerpen, spreekt zij tegen. ,,Er was een dokter en een psychiater aanwezig. Zij hebben hele lange dagen gemaakt, juist om de zorg te garanderen. Gedetineerden zijn wel vaker op cel behandeld.”