Gefeliciteerd Belgen, met deze Doms.
Tot 80 procent van Syriërs in Anderlecht zijn "Doms": wie zijn ze? En hoe verloopt hun integratie?
In de Brusselse gemeente Anderlecht hebben de sociale diensten sinds enkele jaren een opvallende stijging van het aantal Syrische Doms vastgesteld. Syrische Doms zijn Syriërs met een Roma-achtergrond. Naar schatting 60 tot 80 procent van de Syriërs in Anderlecht hebben een Roma-achtergrond. Maar wie zijn die mensen? Wat is hun positie in Brussel? En hoe verloopt hun integratie?
Wie zijn de Syrische Doms?
Syrische Doms zijn Syriërs met een Roma-achtergrond. "Het is een tak van de Roma", vertelt Koen Geurts van integratiecentrum Foyer. "Oorspronkelijk komen ze uit Noord-Indië. Daar zijn ze meer dan 10 eeuwen geleden vertrokken, zelfs voor de andere bekende Roma."
"Syrische Doms vind je in of rond de steden. Het zijn mensen die redelijk apart leven. Ze hebben een eigen levenswijze, veel mensen zijn bijvoorbeeld niet ingeschreven in het bevolkingsregister.." Eigenlijk is er een redelijk grote scheiding tussen "doorsnee" Syriërs en Doms, vertelt Geurts. "Een doorsnee Syriër zal zich zeker onderscheiden van Doms. Bepaalde gewoontes accepteren ze ook niet. Zo hebben Doms bijvoorbeeld specifieke beroepen, denk aan vrouwelijke danseressen, en dat wordt niet echt aanvaard. Doms worden ook Nawar of Korbat genoemd, namen met een pejoratieve betekenis."
En hoe is de Brusselse situatie?
Een exact cijfer plakken op het aantal Doms in Brussel is allesbehalve een sinecure, zegt Geurts. "In Anderlecht leven er nu alleen al ongeveer 1.800 Syriërs." Een groot deel van hen zijn Dom-Syriërs: "60 tot 80 procent."
In Syrië zijn er wel wat verschillen tussen Syriërs en Doms, maar hoe zit dat hier dan? "Een doorsnee Syriër gaat zich hier niet identificeren met een Dom. Doms worden ook als vreemdelingen beschouwd. Voorlopig is er niet echt een problematische relatie tussen de twee groepen, maar er is wel sprake van een onderscheid, van een kloof."
Hoe verloopt de integratie van de Doms in Brussel/ Anderlecht?
"Ik zeg altijd: we staan op dezelfde positie als waar we 20 jaar geleden met de Roemeense Roma stonden", zegt Geurts voorzichtig. "Dat liep toen met de Roemeense Roma niet eenvoudig, maar er is sindsdien een hele evolutie gebeurd. Op vlak van onderwijs is er bij hen bijvoorbeeld veel meer bewustzijn."
"Eigenlijk is dit het begin van de integratie van de Syrische Doms", besluit hij. "Vaak zijn het mensen die totaal niet of heel weinig naar school zijn gegaan. Ze komen hier dan in de samenleving waar onderwijs belangrijk is, waar het een hefboom is voor integratie, waar er leerplicht is. Dus gaan we het gesprek aan met de familie om de kinderen op school te krijgen. Bij de Doms moet je dan ook met brugfiguren, met bemiddelaars, werken, die de mentaliteit en de taal kennen, maar tegelijk ook de rechten en de plichten van de samenleving. Die figuren proberen dan die twee partijen te verzoenen. We mogen nooit veralgemenen, maar we zitten met een heel aantal kinderen die sowieso een grote leerachterstand opgelopen hebben. Ook andere initiatieven proberen met die kinderen te werken, maar het is niet eenvoudig."
En wat met de toekomst?
Hoe snel de evolutie van de Doms zal zijn, is moeilijk te zeggen. "Maar er zal een evolutie zijn", benadrukt Geurts. "De eerste jaren dat we met de Roma werkten, zaten we vaak met de handen in het haar. Nu zien we echt een effectieve mentaliteitsverandering bij een groot deel van de mensen. En dus hebben we vertrouwen dat de Syrische Doms stilaan op dezelfde piste zullen geraken."