Speciaal voor jou king.
Nadia dacht dat ze op vakantie ging, maar werd uitgehuwelijkt: ‘Heb achttien jaar niet gelachen’
Ze was nog maar 14 jaar toen Nadia werd uitgehuwelijkt aan een oudere man in Afghanistan. Dat overkomt tientallen tot honderden Nederlandse vrouwen per jaar. Nadia leefde achttien jaar lang in een hel vol misbruik en mishandelingen voor ze kon ontsnappen. Voor het eerst doet ze haar verhaal. ,,Ik besef ineens dat ik achttien jaar niet heb gelachen.’’
De zomervakantie is nog niet begonnen, maar het is druk op Schiphol. Nadia (31, niet haar echte naam) staat tussen de zongebruinde reizigers. Klein en volledig in het zwart. Toen ze met een enkele roze koffer uit het vliegtuig stapte, voelde ze iets wat ze al jaren niet had gevoeld: ze was eindelijk thuis.
Als 13-jarige stond ze hier voor het laatst. ,,We gaan op vakantie’’, had haar vader gezegd. Nadia dacht er niet veel van, keek er zelfs naar uit. Eindelijk zou ze haar biologische moeder weer zien.
Bovendien kon ze even ontsnappen aan een gewelddadige thuissituatie. Nadia werd mishandeld door haar stiefmoeder, de tweede vrouw van haar vader. ,,Een omvallend glas was al een reden om de haren uit mijn hoofd te trekken. Ik had vol en dik haar, verborgen onder een hoofddoek. Daarom zag niemand de kale plekken op mijn hoofd. En ze sloeg op plekken die niet zichtbaar waren’’, begint Nadia haar verhaal. Ze stroopt een mouw op, waardoor een litteken op haar rechterarm zichtbaar wordt.
Haar vader kwam als vluchteling naar ons land. Omdat hij genaturaliseerd was, werd Nadia ook Nederlander. Op haar negende verhuisde ze van Afghanistan naar Nederland. ,,De gezinshereniging was bedoeld voor mijn moeder, jongere broer en voor mij. Maar mijn vader trouwde snel een tweede vrouw, en nam haar op de documenten van mijn moeder mee. Mijn echte moeder en broer werden achtergelaten in Afghanistan’’, zegt Nadia in het Nederlands. Ze heeft een licht zuidelijk accent.
Ze leerde de taal, sloot vriendschappen en deed het goed op school. Van buiten leek alles goed te gaan; van binnen voelde ze zich diepongelukkig. ,,Als ik klaagde tegen mijn vader, strafte zij me nog harder. Dan kreeg ik maar één kleine maaltijd per dag. Daarom lichtte ik niemand in, op twee vrienden na.’’
In het begin leek het net een echte vakantie. Stiefmoeder verbleef bij haar eigen familie, en Nadia bij (familie van) haar moeder. Het was fijn en schrijnend tegelijk. ,,Mijn moeder moest voor iedereen zorgen, het hele huis schoonmaken, en werd vaak geslagen: alle vrouwen in het huis werden door de mannen geslagen. Mijn moeder was net een slaaf.’’
Moeder naar ziekenhuis
De weken werden maanden. Op een dag besloten de mannen in haar familie dat ze moest trouwen. Ze was toen 14 jaar. ,,Ik was verkocht aan een oudere man’’, zegt Nadia, en pauzeert even. ,,Mijn moeder vond het vreselijk. Ze huilde de hele tijd en werd erg ziek. Op de dag van de bruiloft lag ze in het ziekenhuis met een maagzweer.’’
Na de bruiloft werd Nadia naar een klein dorp in talibangebied gebracht, naar het huis van haar man Imran. Zoals gebruikelijk in Afghanistan woonden ook zijn ouders, broers en schoonzussen in hetzelfde huis. Het was een conservatieve, gewelddadige familie. Vrouwen mochten de mannen niet tegenspreken, geen mobiel bezitten, werden geslagen en moesten buitenshuis een boerka dragen. Als ze al naar buiten mochten. ,,Alleen als ik doodziek was of moest bevallen. Het was een gevangenis’’, lacht ze schamper.
De tranen komen ineens op. ,,Ik besef ineens dat ik achttien jaar niet heb gelachen.’’
De familie van Imran handelde in auto’s en in opium. Afghanistan is al tientallen jaren de grootste producent en exporteur van opium ter wereld. Voordat ze de macht overnamen was drugshandel de belangrijke bron van inkomsten voor de taliban.
,,Imran bekommerde zich niet om mij en onze drie kinderen. Overdag sliep hij, en ’s nachts gebruikte hij opium. Hij was agressief en gewelddadig. Ook zijn broers en moeder mishandelden mij. Als vrouw leefde je constant in angst’’, voegt Nadia toe.
Haar vader had haar paspoort afgepakt, en bellen kon alleen stiekem met de telefoon van een buurvrouw. Desondanks regelde haar broer een identiteitsbewijs en wat geld voor Nadia. ,,Voor als je een kans ziet’’, zei hij. Die kans kwam sneller dan verwacht, toen de hele familie vanwege een bruiloft van huis was. Nadia zag het als een teken.
Gekleed in een blauwe boerka en met haar zoontjes als ‘mannelijke begeleiders’ stapte ze in een riksja naar de grens met Pakistan. Een lange, gevaarlijke tocht. Dankzij het netwerk van haar broer bereikte ze de Nederlandse ambassade in Islamabad. Een nieuw paspoort aanvragen lukte niet: Nadia bleek geen Nederlandse nationaliteit meer te bezitten.
De ambassade wilde haar in eerste instantie niet helpen, omdat ‘regels, regels zijn’. Ook een oude foto van haar vaders paspoort hielp niet. ,,Iedereen was naar me op zoek, ik verbleef illegaal in Pakistan en kon op elk moment worden uitgezet. Dan zou ik overgeleverd zijn aan de taliban. Ik was doodsbang.’’
Vluchtelingenwerk hoorde van Nadia's zaak en schakelde Femmes For Freedom in. De vrouwenrechtenorganisatie benaderde verschillende instanties en politici. Uiteindelijk zou CDA’er Wopke Hoekstra voor groen licht zorgen.
Nu is ze terug in Nederland, zonder haar kinderen. Zij wonen nog in Pakistan. Zelf verblijft ze in een geheim opvanghuis. Officieel is Nadia geen Nederlandse meer. ,,Maar zo voel ik me wel. Zo heb ik me altijd gevoeld’’, besluit ze.
Vermoedelijk honderden gevallen per jaar
In 2022 kwamen bij het Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating (LKHA) vijftig officiële meldingen binnen over huwelijksdwang en achterlating in het buitenland. De werkelijke omvang wordt geschat tussen de 182 en 815 per jaar.
Shirin Musa van Femmes For Freedom (FFF): ,,Eigenlijk is Nadia twee keer onrecht aangedaan: toen de stiefmoeder zich voordeed als haar biologische moeder (en haar broer dood liet verklaren) en toen ze haar Nederlanderschap kwijtraakte. We hebben wetgeving tegen kindhuwelijken, huwelijksdwang, achterlating en mensenhandel, en dan krijgt een Nederlandse vrouw die met gevaar voor eigen leven de ambassade in een ander land weet te bereiken een dikke doei. Wat als deze vrouw FFF niet had bereikt? Hoeveel vrouwen zijn al weggestuurd door ambassades? Dit verhaal laat zien dat er iets ernstig mis is met ons systeem.’’
SP-partijleider Lilian Marijnissen geeft aan dat de wetten er niet voor niets zijn, maar pleit voor een onderzoek zodat vrouwen als Nadia beter en sneller geholpen kunnen worden. ,,Als een slachtoffer de moed heeft uit zo’n situatie te ontsnappen en zich meldt, moeten alle alarmbellen afgaan. Er moet dan direct actie worden ondernomen.’’
Het LKHA zegt niet bekend te zijn met andere gevallen waarin slachtoffers van huwelijksdwang en achterlating hun Nederlanderschap zijn kwijtgeraakt.
