Vooral bij links begrip voor IS’er’
Laura H. vertrok op 18-jarige leeftijd met haar man Ibrahim en hun twee jonge kinderen naar het kalifaat. Ibrahim is vermoedelijk overleden.
Spoiler! :
Experts verklaren afzwakken gruweldaden
Nederlandse Syriëgangers zoals radicale IS-moeders die in kampen gevangenzitten of teruggekeerde IS’ers neerzetten als slachtoffer. En dat terwijl ze onderdeel waren van de meest meedogenloze terreurorganisatie uit de recente geschiedenis. Na een mild portret over voormalig IS-bruid Laura H. bij interviewprogramma Mensen met M laaide de discussie de afgelopen dagen hoog op. Juist gisteren maakte IS de moord op elf christenen bekend.
Het zijn beelden die wereldwijd voor walging en afschuw zorgden: de gruwelijke dood van een Jordaanse F-16-piloot die door IS in brand werd gestoken, maar ook gekooide IS-slachtoffers die tergend langzaam onder water verdwenen, hun verstikkingsdood tegemoet. Zomaar een greep uit de gruweldaden van IS, dat bovendien duizenden jezidi’s stelselmatig uitmoordde en als slaven verkocht. Gisteren nog publiceerde IS een video waarop te zien zou zijn dat elf christenen in Nigeria werden vermoord.
Baghdadi
De milde behandeling van Laura H. staat niet op zichzelf, signaleert cultuurfilosoof Sebastien Valkenberg die zich verwondert over de dweepzuchtige toon. „Je zag het ook na de dood van IS-leider Baghdadi, verantwoordelijk voor een van de meest moorddadige regimes uit de recente tijd. Maar hoe verscheen hij in de media? Als een impulsieve leider van een leger van heethoofden. In een ander commentaar verscheen hij als een mysterieuze, mythische figuur. Dat downplayen (afzwakken, red.) van misdaden doet ook de lobby die radicale IS-bruiden met hun kinderen uit de kampen wil ophalen. Eigenlijk zouden het zelf ook slachtoffers zijn.”
Vermoedelijk speelt hier onze neiging om terreur door de sociaal-economische bril te bekijken, aldus Valkenberg. „Dan heet het dat jonge moslims afreisden naar het kalifaat omdat ze zich vervreemd voelen van de samenleving. Ze hebben te kampen met achterstelling, discriminatie. Je komt deze zienswijze vooral tegen ter linkerzijde van het spectrum. ”
Toch zit dit denken heel diep, stelt Valkenberg. Zelfs als ’slachtoffers’ zich ontpoppen tot gewetenloze moordenaars of moslimterroristen. „Dan worden de feiten ondergeschikt gemaakt aan dat beeld. Eenmaal slachtoffer is altijd slachtoffer.”
Daders
Dit wordt versterkt doordat moslims in Nederland en Europa vooral als minderheidsgroepering worden gezien, vult socioloog en islamkenner Ruud Koopmans aan. „Er wordt vergeten dat moslims op wereldschaal helemaal geen minderheid zijn. En in veel landen minderheden onderdrukken. Wereldwijd gezien zijn moslims helemaal geen slachtoffers, maar juist daders.”
Aan het slachtofferdenken zit volgens Koopmans ook een politiek component.
Partijen zijn bang om te erkennen dat IS’ers ideologisch geïnspireerd zijn. Door dit te erkennen, krijgen islamkritische partijen gelijk, legt de socioloog uit. Daarom worden de oorzaken vaak elders gezocht: in discriminatie, uitsluiting of een traumatische jeugd. „Er wordt van alles bijgehaald. Daarmee zeg je: eigenlijk heeft de maatschappij daar schuld aan.”
Een typisch westers trekje, stelt de socioloog. „We stellen onszelf nog steeds centraal. Maar dan voor alles wat er verkeerd gaat in de wereld. Een vorm van enorme zelfoverschatting.”
Tokkies
Het gedweep is bovendien hypocriet, vindt Valkenberg. Want als het tijdens de jaarwisseling misgaat in Duindorp dan is er helemaal geen terughoudendheid om hard te oordelen.
„Dan wordt er over tokkies gesproken, ontoelaatbaar gedrag. Begrijpelijk en terecht. Maar laten we dat harde oordeel dan ook vellen over de ergste genocideplegers.”
Nederlandse Syriëgangers zoals radicale IS-moeders die in kampen gevangenzitten of teruggekeerde IS’ers neerzetten als slachtoffer. En dat terwijl ze onderdeel waren van de meest meedogenloze terreurorganisatie uit de recente geschiedenis. Na een mild portret over voormalig IS-bruid Laura H. bij interviewprogramma Mensen met M laaide de discussie de afgelopen dagen hoog op. Juist gisteren maakte IS de moord op elf christenen bekend.
Het zijn beelden die wereldwijd voor walging en afschuw zorgden: de gruwelijke dood van een Jordaanse F-16-piloot die door IS in brand werd gestoken, maar ook gekooide IS-slachtoffers die tergend langzaam onder water verdwenen, hun verstikkingsdood tegemoet. Zomaar een greep uit de gruweldaden van IS, dat bovendien duizenden jezidi’s stelselmatig uitmoordde en als slaven verkocht. Gisteren nog publiceerde IS een video waarop te zien zou zijn dat elf christenen in Nigeria werden vermoord.
Baghdadi
De milde behandeling van Laura H. staat niet op zichzelf, signaleert cultuurfilosoof Sebastien Valkenberg die zich verwondert over de dweepzuchtige toon. „Je zag het ook na de dood van IS-leider Baghdadi, verantwoordelijk voor een van de meest moorddadige regimes uit de recente tijd. Maar hoe verscheen hij in de media? Als een impulsieve leider van een leger van heethoofden. In een ander commentaar verscheen hij als een mysterieuze, mythische figuur. Dat downplayen (afzwakken, red.) van misdaden doet ook de lobby die radicale IS-bruiden met hun kinderen uit de kampen wil ophalen. Eigenlijk zouden het zelf ook slachtoffers zijn.”
Vermoedelijk speelt hier onze neiging om terreur door de sociaal-economische bril te bekijken, aldus Valkenberg. „Dan heet het dat jonge moslims afreisden naar het kalifaat omdat ze zich vervreemd voelen van de samenleving. Ze hebben te kampen met achterstelling, discriminatie. Je komt deze zienswijze vooral tegen ter linkerzijde van het spectrum. ”
Toch zit dit denken heel diep, stelt Valkenberg. Zelfs als ’slachtoffers’ zich ontpoppen tot gewetenloze moordenaars of moslimterroristen. „Dan worden de feiten ondergeschikt gemaakt aan dat beeld. Eenmaal slachtoffer is altijd slachtoffer.”
Daders
Dit wordt versterkt doordat moslims in Nederland en Europa vooral als minderheidsgroepering worden gezien, vult socioloog en islamkenner Ruud Koopmans aan. „Er wordt vergeten dat moslims op wereldschaal helemaal geen minderheid zijn. En in veel landen minderheden onderdrukken. Wereldwijd gezien zijn moslims helemaal geen slachtoffers, maar juist daders.”
Aan het slachtofferdenken zit volgens Koopmans ook een politiek component.
Partijen zijn bang om te erkennen dat IS’ers ideologisch geïnspireerd zijn. Door dit te erkennen, krijgen islamkritische partijen gelijk, legt de socioloog uit. Daarom worden de oorzaken vaak elders gezocht: in discriminatie, uitsluiting of een traumatische jeugd. „Er wordt van alles bijgehaald. Daarmee zeg je: eigenlijk heeft de maatschappij daar schuld aan.”
Een typisch westers trekje, stelt de socioloog. „We stellen onszelf nog steeds centraal. Maar dan voor alles wat er verkeerd gaat in de wereld. Een vorm van enorme zelfoverschatting.”
Tokkies
Het gedweep is bovendien hypocriet, vindt Valkenberg. Want als het tijdens de jaarwisseling misgaat in Duindorp dan is er helemaal geen terughoudendheid om hard te oordelen.
„Dan wordt er over tokkies gesproken, ontoelaatbaar gedrag. Begrijpelijk en terecht. Maar laten we dat harde oordeel dan ook vellen over de ergste genocideplegers.”