Afpersing fruitbedrijf na cokevondst: ’Niet betalen betekent liquideren’
Bij geen enkel rechercheonderzoek werden zoveel mensen beveiligd als in de afpersingszaak rond het Hedelse fruitbedrijf De Groot Fresh Group. Al twee jaar lang zijn meer dan 300 betrokkenen bij het bedrijf potentieel doelwit. De multinational verbreekt voor het eerst het stilzwijgen.
„Wij dachten dat de kous af was met het melden van de vondst van de partij cocaïne. Maar toen kwamen er bedreigingen en erger uit een andere hoek, waarmee we nu al lange tijd om moeten gaan. Justitie en politie leveren fantastisch werk, maar de spanning is groot.”
Het zijn de woorden van Ben en William de Groot, broers en directieleden van het fruitimportbedrijf uit Hedel in Gelderland. De partij drugs is de 400 kilo coke die op 21 mei 2019 in een container op het bedrijventerrein in de Bommelerwaard werd ontdekt.
De vondst was het startschot voor een horrorrit voor de bestuurders, hun familieleden en de werknemers van het bedrijf waar maar geen einde aan komt. Het bedrijf werd afgeperst voor 1,2 miljoen euro, omdat het verantwoordelijk werd gesteld voor het verlies van de drugs. Daarna volgden zeker vijftien aanslagen met vuurwapens, brandbommen en explosieven op werknemers. De personeelsleden wonen in bijna alle provincies.
„Niet alleen zijn onze medewerkers en wijzelf zwaar geraakt door de bedreigingen en de aanslagen, maar ook hebben wij veel last van herhaalde berichtgeving waarin ons bedrijf in verband gebracht wordt met cocaïnecriminaliteit. Wij kunnen ons hier niet of nauwelijks tegen verdedigen”, zeggen de broers.
Onbedoelde drugsimport
Met locaties in Hedel, Breda en het Verenigd Koninkrijk, een hypermoderne bananenrijperij, een eigen pakcentrale en logistiek netwerk is De Groot een van de grootste spelers op het gebied van fruitimport in Nederland.
Wie fruit importeert uit Zuid-Amerika loopt kans onbedoeld de import van drugs te faciliteren. Criminelen zetten eigen bedrijven op om het witte goud naar ons land te halen, maar liften ook mee op bonafide bedrijven die bij het openen van containers ineens geconfronteerd worden met blokken coke. Er is dan iets in de smokkelketen misgegaan. De drugs zijn niet tijdig door handlangers uit de containers gehaald.
"Als er niet betaald wordt, zullen wij op korte termijn een willekeurige medewerker liquideren"
Dat lijkt ook te zijn gebeurd bij De Groot. De vondst van de partij met een straatwaarde van zo’n twintig miljoen euro in mei 2019 was de derde bij het bedrijf. „Bij het openen van een container met bananen ontdekte een medewerker de coke. Je ziet dat meteen: dozen zijn dan anders op elkaar gestapeld. Het bedrijf heeft toen conform het bedrijfsprotocol meteen de politie geïnformeerd”, vertelt de huisadvocaat van het bedrijf, Taco van der Dussen, dinsdagochtend op zijn kantoor in Breda.
Op 26 mei ontvangt directeur William de Groot een angstaanjagende sms met de tekst: ’Beste William, bij deze laten we jou weten dat we jou en Ben persoonlijk aansprakelijk stellen voor het verlies van onze handel. Jullie krijgen een boete van 1,2 miljoen euro. Wij weten inmiddels veel over jullie familie. Je krijgt drie dagen de tijd om te beslissen. Als er niet betaald wordt, zullen wij op korte termijn een willekeurige medewerker van De Groot Fresh Groep liquideren.’
Aangifte van afpersing
Van der Dussen: „William dacht eerst nog dat het om een grap ging, maar we realiseerden ons al snel dat het serieus moest zijn.” Ook nu stapt de directie naar de politie. De broers doen aangifte van afpersing. De broers en familieleden duiken onder.
Een poging om de afpersers te pakken met een val mislukt op 29 mei. In een auto op een parkeerplaats in Zaltbommel ligt 150.000 euro, maar de man die het geld moet ophalen ruikt onraad en maakt rechtsomkeert, zo ontdekt de politie later.
Reeks aanslagen
Die pakt twee mannen op voor de afpersing, onder wie de 34-jarige Ali G. uit Bussum. Politie en justitie zien deze G. als het brein achter de afpersing en de reeks aanslagen die volgen op de dreigementen. Hij wordt niet verdacht van betrokkenheid bij de smokkel van de 400 kilo coke die werd ontdekt bij De Groot en waarover media hadden bericht.
Terwijl het afpersingsonderzoek in volle gang is, maakt het Openbaar Ministerie Oost-Nederland een uitglijder vanjewelste. De volledige lijst met werknemers van de fruitimporteur belandt in het dossier over de afpersing. De huisadvocaat van De Groot ontdekt dit. „Ik heb snel alle advocaten benaderd om de lijst te verwijderen. Eén verdachte weigerde de lijst echter terug te geven.”
Terreurcampagne
De Telegraaf werd in november 2019 getipt over het uitlekken van de lijst en kreeg de lijst zelfs toegestuurd. Pas op de dag van een publicatie werden de werknemers van De Groot over de blunder geïnformeerd. „We waren nog bezig met het terugkrijgen van de lijsten en wilden de werknemers niet eerder ongerust maken”, zegt de huisadvocaat.
De afpersers lanceren een terreurcampagne tegen de werknemers en de familie De Groot. De angst onder de werknemers is groot, de impact op het gebied waarin ze wonen eveneens. Eind 2020 verijdelt de politie zelfs een aanslag met een brandbom op de woning van de dochter van een van de directieleden in Hilversum.
"De harde werkwijze en de lange duur, de volharding zijn ongekend"
De Groot schakelde in september 2019 het vermaarde beveiligingsbedrijf International Security Partners van oud-politieman Hans Slaman in voor expertise. Directeur Slaman spreekt van een unieke zaak.
„Ik heb tientallen afpersingszaken gedaan, maar dit heb ik nog nooit meegemaakt. De harde werkwijze en de lange duur, de volharding zijn ongekend. De afpersers beschikken over een ogenschijnlijk onuitputtelijke bron van aanslagplegers. Na arrestaties gaan de intimidaties door. Vaak jonge gasten die zwijgen bij de politie. De afpersers proberen duidelijk verdeeldheid te zaaien. Ze bespelen al dan niet via hun advocaten media en proberen tevergeefs werknemers op te zetten tegen hun werkgever.”
’Enorme geldingsdrang’
De advocaat en beveiligingsexpert zijn ervan overtuigd dat de mensen achter het coketransport niet dezelfde personen zijn als de afpersers. Van der Dussen: „Een drugsorganisatie accepteert een verlies. Die gaat niet twee jaar de aandacht maximaal op zich vestigen. Deze afperser gaat door omdat zijn reputatie op het spel staat. Hij heeft een enorme geldingsdrang.”
Jaarlijks raken tientallen bedrijven betrokken bij cokesmokkel. Verhuurders, transportbedrijven, fruitbedrijven. Maar voor zover bekend is De Groot de enige firma die wordt afgeperst. En hoe. Heeft het bedrijf hier een antwoord op? Van der Dussen: „Nee, dat hebben we niet. Misschien zijn er ook andere bedrijven die worden afgeperst, maar weten we het niet.”
"Waarom een risico nemen met de smokkel van drugs?"
Ze verzekeren dat het bedrijf niets met de invoer van coke te maken heeft. „Het bedrijf verdient vele miljoenen met de import van fruit. De directie boert al jarenlang uitstekend. Waarom een risico nemen met de smokkel van drugs?”, zegt Van der Dussen. Het doet de broers William en Ben pijn dat het bedrijf al zo lang in één adem genoemd wordt met cocaïne. „We hopen dat de intimidaties echt een keer ophouden.”
Districtschef Aart Garssen van de politie Oost-Nederland zegt dat in het kader van de beveiliging van de 300 tot 400 betrokkenen bij het bedrijf alles uit de kast wordt getrokken. „We zetten capaciteit en expertise uit het hele land in. De Dienst Bewaken en Beveiligen, recherche voor de opsporing en reguliere politie voor de handhaving. En dan nog kunnen we niet de veiligheid van iedereen garanderen. Het is vervelend om te zeggen, maar wel eerlijk.”
Volstrekt onschuldige mensen doelwit
Volgens Garssen verandert het aantal mensen voor wie beveiligingsmaatregelen geldt iedere maand. Hij noemt het ’waanzin en verschrikkelijk’ dat zoveel volstrekt onschuldige mensen doelwit zijn van de intimidatiecampagne. Of en wat de relatie is tussen de cokevangst en de afpersing wordt onderzocht.
Het OM Oost-Nederland laat weten dat er geen onderzoek loopt naar de vondst van de 400 kilo cocaïne. En er zijn, zo zegt het OM, ’vooralsnog geen aanwijzingen dat (ex-)werknemers doelwit zijn omdat ze betrokken waren bij criminele activiteiten. Met de kennis van nu gaat ook Garssen uit van de onschuld van het bedrijf.
De aanslagen gaan onverminderd door. Op 5 juni zijn vier jongens uit Amsterdam en Almere van 17, 18, 19 en 23 jaar opgepakt voor brandstichting in Tiel. Van de in totaal negentien verdachten zitten er nog elf vast. Twee zijn veroordeeld voor afpersing en aanslagen. Dinsdag verschijnen zeven andere verdachten, onder wie Ali G., opnieuw voor de rechter in een voorbereidende zitting.