Crisis in Vlaanderen over stikstof

[Ariel]

De Belgen gaan ook los. Dank zij het gezeur van Nederland, onder de bezielde leiding van minister van der Wal, is stikstof nu ook een issue in Vlaanderen.

Succes Boeren. Laat ze in in Brussel een poepje ruiken.

Duizend tractoren in Vlaams boerenprotest in Brussel verwacht

Boze Vlaamse boeren trekken met naar schatting minstens duizend tractoren vanuit de provincies vrijdagmorgen vroeg via secundaire wegen naar Brussel om te protesteren tegen het stikstofbeleid van de Vlaamse regering. Ze verzamelen vlakbij het Noordstation en beginnen hun protest vanaf 11.30 uur met massaal hard claxonneren, is het plan. Daarna rijden ze onder politiebegeleiding pal om het centrum heen, wat naar verwachting meer dan 10 kilometer file zal opleveren en het verkeer in de stad platlegt. De politie sluit toegangswegen en tunnels af.

Net als in Nederland moet de landbouw in Vlaanderen milieu- en klimaatvriendelijker gaan werken en minder stikstof gaan uitstoten. De boeren vrezen dat nieuwe, strengere mestregels een „sociaaleconomisch bloedbad” in de landbouwsector zal veroorzaken. Over de precieze maatregelen onderhandelen de verantwoordelijke Vlaamse ministers nog.

De actie wordt gesteund door organisaties als de Boerenbond, het Algemeen Boerensyndicaat, de overkoepelende jongerenorganisatie Groene Kring en Ferm voor Agrovrouwen. Het plan is dat de boeren na 14.00 uur weer uit Brussel vertrekken.

Brussel is niet alleen de hoofdstad van België, maar ook van Vlaanderen. De Vlaamse regering en het Vlaams parlement zetelen er.

[Ariel]

Vrees voor ’Nederlandse toestanden’ bij zuiderburen

Ook Vlaamse boeren massaal in opstand tegen stikstofregels



Vlaamse boeren zijn vrijdag massaal met de trekker naar Brussel getrokken om te protesteren tegen de stikstofplannen van de Vlaamse regering. Het hoofdpijndossier zorgt al weken voor stevige politieke spanningen. Volgens de politie kwamen in totaal ruim 2.700 trekkers naar de hoofdstad. Het protest was georganiseerd door verschillende landbouworganisaties.

Brussel
„De stikstofplannen zijn onhaalbaar”, zegt voorzitter Lode Ceyssens van de machtige Boerenbond. Hij begrijpt niet dat de Vlaamse regering net als Nederland de impact van stikstof op de natuur wil gaan meten door een kritische depositiewaarde (KDW) in te voeren. Juist dit element zorgt in Nederland voor een juridisch stikstofmoeras. „Die fout mogen we echt niet maken. Daar schieten we onszelf mee in de voet. De Europese regels vragen er ook niet om.”

Minder dieren
De 27-jarige Maarten Moermans uit Belgisch-Limburg maakt zich grote zorgen over zijn toekomst. Hij wil de melkveehouderij van zijn vader overnemen, maar door de stikstofcrisis ziet de jonge boer er voorlopig geen heil in. „Minder dieren is niet eens het probleem. Het gaat om de vraag hoe we dan onze investeringen kunnen terugverdienen”, legt Moermans uit. Het is voor hem extra zuur dat de stikstofcrisis op een half uur rijden, binnen België, niet bestaat. „Op het vlak van landbouwregels is Wallonië buitenland. In Nederland is ook anders. Overal zijn er verschillende stikstofregels, maar overal zijn de koeien hetzelfde.”

Deze verschillen hebben te maken met het verslechteringsverbod van Europees beschermde natuur in Natura 2000-gebieden. Het draait hier om een Europese richtlijn en niet een verordening. Het grote verschil is dat bij een richtlijn meer ruimte is voor lidstaten om zelf per wet te regelen hoe ze Europese doelen willen halen.

Bij onze zuiderburen zijn de natuurregels gemaakt door de deelstaten. In het Franstalige Wallonië is het soepeler en stapte niemand nog naar de rechter. In Vlaanderen zijn natuurclubs, in navolging van hun Nederlandse groene vrienden, wél naar de rechter gestapt.

Vergunningen
In februari 2021 bracht één stikstofuitspraak over de uitbreiding van een kippenstal het Vlaamse stikstofbeleid aan het wankelen. Sindsdien zijn meer uitspraken gedaan met gevolgen voor vergunningen. De Vlaamse regering wil nu ’Nederlandse toestanden’ voorkomen met een nieuw stikstofplan. Tot die tijd krijgen boeren geen vergunning voor uitbreidingen. Bestaande vergunningen zijn in Vlaanderen tijdelijk. Aflopende licenties worden slechts met een jaar verlengd. Veel boeren zitten dus in grote onzekerheid.

Het stikstofplan bestaat uit stevige maatregelen: boeren moeten snijden in de veestapel, tientallen veehouderijen rond natuurgebieden worden opgekocht en voor veehouderijen komen strengere vergunningsregels dan voor andere bedrijven. Provincies, gemeenten en de sector hebben massaal bezwaar ingediend tegen de plannen. De onderhandelingen over een definitief akkoord zorgen nu al weken voor een diepe politieke crisis binnen de Vlaamse regering.

Stikstofminister Zuhal Demir (N-VA) vreest dat Vlaanderen zonder harde aanpak net als Nederland op slot gaat. Maar regeringspartij CD&V, de Vlaamse evenknie van het CDA, komt in verzet voor haar boerenachterban. De christendemocraten eisen perspectief voor jonge boeren en meer maatregelen voor de industrie.

Regering
De politieke crisis is zo ernstig dat er zelfs werd gespeculeerd over een val van de Vlaamse regering. Dat lijkt onwaarschijnlijk: tussentijdse verkiezingen zijn onmogelijk en een wisselmeerderheid over links lijkt een jaar voor de stembusgang onwaarschijnlijk.

De Vlaamse minister-president Jan Jambon wilde uiterlijk vrijdag een akkoord bereiken. Maar gedurende de dag waren de berichten weinig hoopgevend.

Het boeren protest in Brussel zag er goed uit.

[Ariel]

Vlaamse zusterpartij van het CDA zet hakken in het zand

Politieke crisis Vlaanderen over stikstof: ’Is er nu nog een regering?’

De Vlaamse regering verkeert in een ernstige politieke crisis over stikstof. Een ultieme poging om het hoofdpijndossier vlot te trekken, is mislukt.

De centrumrechtse coalitie van N-VA, Open VLD en CD&V kan het maar niet eens worden over plannen om de stikstofneerslag in Europees beschermde natuurgebieden te beperken. CD&V, de Vlaamse zusterpartij van het CDA in Nederland, wil de boerenachterban niet in de steek laten en verzet zich fel tegen de stikstofplannen. De christendemocraten vinden dat er te weinig perspectief is voor jonge boeren en eisen een grotere bijdrage van de industrie als het gaat om stikstofreductie.

Net als in Nederland is de onrust onder Vlaamse boeren groot. Afgelopen vrijdag was er een groot protest in Brussel. Volgens de politie waren er ruim 2700 trekkers in de hoofdstad.

Vorig jaar bereikte de Vlaamse regering al een akkoord over een plan om drastisch in te grijpen in de agrarische sector: het mes moet in de veestapel, tientallen veehouders rond Natura 2000-gebieden worden opgekocht en voor boeren komen er strengere vergunningseisen ten opzichte van andere bedrijven.

Bezwaren
Het plan leverde een stortvloed aan bezwaren op en sindsdien lukt het de Vlaamse regering niet om tot een definitief akkoord te komen. Afgelopen weekend werd er een ultieme poging gedaan om het dossier vlot te trekken, maar dat is mislukt. De Vlaamse minister-president Jan Jambon (N-VA) blijft erbij dat hard ingrijpen nodig is. Hij vreest dat Vlaanderen anders net als Nederland volledig op slot gaat. Jambon geeft CD&V nu een laatste kans om in te binden.

Wat er nu precies gaat gebeuren, is nog onduidelijk. In Vlaamse media speculeren politiek analisten over alle mogelijke scenario’s. „Het is niet duidelijk of er nog een Vlaamse regering is”, stelt de Vlaamse publieke omroep VRT zelfs. Het Nieuwsblad stelt dat alles erop wijst dat CD&V straks niet meer in de Vlaamse regering zit.

’Sciencefiction’
De Vlaamse regering kan voor de stikstofplannen in theorie een parlementaire meerderheid krijgen ’over links’, maar het is de vraag of CD&V dan nog in de regering blijft. Het is in België niet mogelijk om tussentijdse verkiezingen te organiseren voor deelstaten. Als de Vlaamse regering valt moeten N-VA en Open VLD dus verder als minderheidscoalitie of een uitnodiging sturen naar linkse politieke partijen. Volgens Het Laatste Nieuws is zo’n scenario ’politieke sciencefiction’.

Volgend jaar is er weer een stembusgang in België. Net als het CDA in Nederland staat CD&V er dramatisch voor in de peilingen. Al langer probeert de Vlaamse bestuurderspartij met politiek vuurwerk de aandacht te trekken.

Zelf ruimte
De stikstofcrisis bij onze zuiderburen heeft overeenkomsten met de situatie in Nederland, maar er zijn ook grote verschillen. In beide landen worstelen politici met het verslechteringsverbod van Europees beschermde natuur in Natura 2000-gebieden. Het draait om een Europese richtlijn en niet om een verordening. Lidstaten hebben daardoor zelf ruimte om met eigen regels te bepalen hoe ze een Europees doel willen halen.

In Nederland is er een juridische hoofdrol voor stikstof als het gaat om de kwaliteit van onze natuur. De Raad van State heeft in 2019 de oude werkwijze rond natuurvergunningen van tafel geveegd. Omdat we versnipperd over heel Nederland kleine Natura 2000-gebieden hebben, is het sinds de uitspraak heel erg moeilijk geworden om een vergunning te krijgen voor economische activiteiten en bouwplannen.

Stallen
In België zijn de natuurregels gemaakt door de deelstaten. In het Franstalige Wallonië hebben ze een andere werkwijze dan in Vlaanderen en stapte niemand nog naar de rechter. In Vlaanderen zijn natuurclubs, in navolging van hun Nederlandse groene vrienden, wél naar de rechter gestapt.

In februari 2021 bracht één stikstofuitspraak over de uitbreiding van een kippenstal het Vlaamse stikstofbeleid aan het wankelen. Sindsdien zijn er meer uitspraken geweest, maar Vlaanderen zit nog niet zo diep in het juridische stikstofmoeras als Nederland. Het stikstofplan moet zo’n zwart scenario voorkomen. Zolang er geen akkoord is over een plan, mogen boeren van de Vlaamse regering geen stallen meer bouwen en worden er alleen tijdelijke gebruiksvergunningen afgegeven.

[King George]

Heel even dacht ik nog dat de stikstofidioterie niet zo overwaaien naar het zuiden, maar helaas.

[Ariel]

Ook in Vlaanderen speelt hoofdpijndossier stikstof op

De Vlaamse regering bungelde vorige week aan de rand van de afgrond door een politieke crisis over stikstof. Net als Nederland kampt Vlaanderen met problemen rond natuurvergunningen door uitspraken van de rechter. Om te voorkomen dat de deelstaat net als Nederland volledig op slot gaat wil het dagelijks bestuur de stikstofneerslag in Europees beschermde natuurgebieden tegen 2030 halveren.

Het hoofdpijndossier zorgt net als bij ons voor politieke spanningen. Dit kan bij onze zuiderburen niet los worden gezien van de Belgische verkiezingen in 2024. In de peilingen staan de Vlaamse christendemocraten er beroerd voor. CD&V kijkt met bezorgdheid naar de ontwikkelingen bij het CDA en de opkomst van de nieuwe plattelandspartij BBB.

De Vlaamse regering bereikte vorig jaar al een voorlopig akkoord over een stikstofplan. Vooral boeren moeten het ontgelden: van snijden in de veestapel tot uitkoop van tientallen familiebedrijven. Daarnaast worden vergunningsregels voor boeren strenger dan voor ander sectoren met stikstofuitstoot, zoals industrie en transport.

De voornemens leverden een tsunami van bezwaarschriften op. Binnen de Vlaamse regering ging CD&V de voorbije weken pal achter de boeren staan. De partij was bereid om de uiterste consequentie te accepteren: vertrek uit de regering.

Op het nippertje lukte het vrijdag om toch nog tot een akkoord te komen. CD&V heeft toezeggingen voor jonge boeren, externe saldering en soepelere vergunningsregels binnengehaald. Maar wat opvalt is dat het voor een deel geen harde afspraken zijn: het zoet én het zuur worden over het verkiezingsjaar getild.

Voor de Vlaamse minister-president Jan Jambon was er een andere belangrijke reden om tot een akkoord te komen. Hij is een kopstuk van de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA). Deze Vlaams-nationalistische, conservatief-liberale partij pleit voor confederalisme. Dat komt neer op verregaande autonomie voor Vlaanderen en Wallonië.

Voor zijn linkse opponenten is een dergelijke staatsvorm voor het rijke rechtse Vlaanderen een politieke nachtmerrie. Mede dankzij de massale steun voor de linkse partijen in het arme Wallonië blijft rood een dominante factor in het federale bestuur van België.

Voor Jambon zou falen van zijn regering een smet zijn op de wens voor meer autonomie.