De aandacht slinkt, maar de PVV is zeker niet dood
Door: Koen Vossen, politiek historicus
De PVV is dood. Opbokken met de PVV', luidde op 22 maart een kop op shockblog GeenStijl. "Kreeg Geert Wilders vroeger alle handjes op elkaar met een halve tweet, tegenwoordig ligt hij minder in de markt dan Flippo's, Tamagotchi's en de snap/armband", aldus de auteur van het stuk.
De opvatting dat Wilders passé is, is de laatste maanden wel vaker te horen. Maar is zijn rol echt uitgespeeld? Het lijkt er inderdaad op dat Wilders als machtspolitieke factor en als mediafenomeen enigszins over zijn hoogtepunt heen is. Met het weglopen uit de Catshuis-onderhandelingen heeft hij de VVD en het CDA tegen zich in het harnas gejaagd, de enige twee partijen die met hem willen samenwerken. In de onderhandelingen tussen regering en oppositie speelt de PVV ondanks haar numerieke sterkte een ondergeschikte rol. De media hebben bovendien zichtbaar minder aandacht voor de PVV. Ook niet voor de 'verzetstoernee tegen het kabinetsbeleid' en de 'Mosknee'-website.
Met zijn radicale uitspraken krijgt Wilders vrijwel niemand meer op de kast. In een eindejaarsinterview haalde hij nog eens fel uit naar de islam - 'de grootste ziekte die ons land de afgelopen eeuw heeft gehad'. Het werd in het land voor kennisgeving aangenomen.
Zeker voor een relatief nieuwe partij als de PVV, die geen partij-organisatie kent om op terug te vallen, kan dit gebrek aan publiciteit fataal zijn. Opvallend genoeg echter laten de peilingen een heel ander beeld zien. Dezelfde dag dat GeenStijl de partij dood verklaarde, steeg de PVV in de Politieke Barometer naar twintig zetels; vijf meer dan bij de Tweede Kamerverkiezingen. Een peiling van Maurice de Hond wees de PVV wederom als de grootste partij aan.
Wishful thinking
De PVV heeft haar populariteit niet louter te danken aan de vele media-aandacht of aan de veronderstelde invloed op het Binnenhof. Ook de verwachting dat de PVV aan 'LPF-toestanden' ten onder zou gaan, lijkt vooral wishful thinking.
De peilingen van de laatste jaren overziende, valt sowieso op dat de PVV een tamelijk stabiele aanhang heeft van tussen de 8 en 18 procent van het Nederlandse electoraat. Uit verschillende kiezersonderzoeken blijkt bovendien dat een behoorlijk grote groep PVV-kiezers (een kwart tot een vijfde) zichzelf een overtuigde en trouwe aanhanger noemt. Net als de meeste politieke partijen heeft zij kortom een kleine, stabiele aanhang als kern, met daarnaast een grotere groep kiezers voor wie de PVV een optie blijft. In de tweestrijd tussen PvdA en VVD hebben veel van hen strategisch op Rutte gestemd, maar Wilders blijft voor hen een reeel alternatief.
Zal het politieke isolement waarin de PVV meer en meer is beland haar op termijn dan niet verstikken? Kijken we naar de lotgevallen van ideologisch vergelijkbare partijen in het buitenland, dan is dat maar de vraag. Het Front National in Frankrijk is al sinds de jaren tachtig een geïsoleerde partij, maar haalt bij vlagen grote electorale successen. Het Vlaams Belang lijdt sterk onder het cordon sanitaire en de populariteit van Bart De Weever, maar van een definitieve ondergang is nog lang geen sprake. De Oostenrijkse FPÖ is na enkele magere jaren weer bezig met een electorale opmars: in peilingen haalt de door Heinz-Christian Strache geleide partij soms meer dan 30 procent.
Het is, met andere woorden, maar zeer de vraag of de PVV 'passé' is. Haar sturm-und-drangfase, met alle mediapubliciteit en interne conflicten, is voorbij, en haar directe politieke invloed zal wellicht minder groot zijn. Maar als rechts-populistische oppositiepartij lijkt ze een blijvertje.
Op 15 april verschijnt Koen Vossens boek 'Rondom Wilders. Portret van de PVV' (uitgeverij Boom).
http://www.trouw.nl/tr/nl/4328/Opinie/a ... dood.dhtml 
