Rutte en Schippers waarschuwen voor ’lastenverhogend’ PvdA/GL
VVD kraakt ’linkse wolk’: ’Dat zou slecht nieuws zijn voor de hardwerkende Nederlander’
Met een frontale aanval op de ’linkse wolk’ PvdA/GL opent de VVD de verkiezingsstrijd. VVD-voorman Mark Rutte waarschuwt dat die partijen ’een graai in de portemonnee zullen doen door minstens negen belastingen te verhogen’. „We moeten niet terug naar de dagen van Joop den Uyl.”
In een duo-interview met De Telegraaf halen Rutte en Eerste Kamer-lijsttrekker Edith Schippers hard uit naar het linkse blok dat, op basis van peilingen, zomaar eens de grootste zou kunnen worden in de senaat. Naar ideeën mag het dan zoeken zijn, aan strijdlust ontbreekt het de VVD niet, getuige de campagne-stand waarin partijleider Rutte is geschoten. De provinciale verkiezingen komen er aan, waarmee ook de samenstelling wordt bepaald van de Eerste Kamer. Edith Schippers wordt er de lijsttrekker. De opmaat naar een leiderschapswissel?
Het ziet er spannend uit voor de VVD. De eerste peilingen wijzen op een nek-aan-nekrace met PvdA en GL. Rutte draait er niet omheen. „Dat zou slecht nieuws zijn voor de hardwerkende Nederlander. Elk fundamenteel debat in die partijen eindigt namelijk in het verhogen van belastingen. Jesse Klaver zegt zelfs dat het verhogen van de belasting op spaargeld en ondernemers een doel op zichzelf is. Dat is nogal een uitspraak.”
Het lijkt erop dat het angstzweet u uitbreekt bij de gedachte van een samensmeltende PvdA en GL?
„Je zult maar hard gewerkt hebben, met een hele gewone baan en je huis verkopen om kleiner te gaan wonen. Dan komen PvdA en GL langs. Ze gaan belastingen verhogen op het midden- en kleinbedrijf, daarmee raken ze kleine ondernemers en niet de grote vermogens. Ze willen minstens negen belastingen verhogen. Daar blijft het niet bij. Als zij de grootste partijen worden, geeft dat ze momentum op weg naar de Tweede Kamerverkiezingen. Als ze de grootste partijen worden ontwikkelen ze enorm veel zelfvertrouwen en ik vind dat de VVD die beweging nu al moet stoppen”, zegt de premier.
Zelfvertrouwen bij het linkse blok? U lijkt wel in paniek.
„Als de coalitie er een meerderheid krijgt, of daar in de buurt komt, kun je veel rustiger beleid voeren. We hebben geprobeerd die linkse wolk eronder te krijgen, maar het komt weer terug. Wij moeten in Nederland niet terug naar de dagen van Joop den Uyl.”
Wie gelooft er dit soort waarschuwingen nog? Na de verkiezingen werkt u er gewoon weer mee samen.
„Je moet altijd tot meerderheden komen, dat klopt. Maar partijen rechts van de VVD – zoals PVV en BBB – zijn economisch links. En ze lopen weg als je probeert tot zaken te komen. Dus het is lastig rechts van ons, maar ook steeds lastiger op links. Want het is anders wanneer je zaken doet met partijen die qua omvang beheersbaar zijn, zodat je tot redelijke compromissen kan komen. Of dat je daar een groot links blok hebt zitten dat zegt: wij zijn nu de grootste.”
Ah, meebewegen is prima totdat partijen te groot worden?
„Als je een blok tegenover je hebt en er ook weinig steun aan de rechterkant is voor een gezonde economie die groeit, dan krijg je wel een heel kleine stem. Dat is het risico dat we lopen.”
Zouden jullie het dan ook prima vinden als kiezers op JA21 gaan stemmen, zolang links maar niet zo groot wordt?
„Ook met die partij heb ik zaken proberen te doen, maar die levert niet. Die lezen in onderhandelingen slechts hun verkiezingsprogramma voor. Ze nemen geen verantwoordelijkheid.”
Denkt u niet dat de kiezer liever wil weten hoe u crises oplost, dan dat u zegt hoe lelijk links is?
Rutte: „We komen uit drie grote crises: de economische recessie, daarna corona en nu is er oorlog op het continent. Ik denk dat mensen ook willen dat we zaken stabiel houden.”
Is jullie uithaal naar PvdA/GL niet gewoon een afleidingsmanoeuvre omdat de VVD ideeën-loos is? Dat is de kritiek van veel VVD’ers.
Schippers: „Het ís eigen inhoud. Er is namelijk een keuze tussen twee manieren van denken. Wij betalen ons onderwijs en defensie uit economische groei, terwijl links dat niet zo nodig vindt. Daar gaat het alleen maar over herverdelen.”
Rutte: „Een partij die zo lang regeert moet zichzelf opnieuw uitvinden. Jullie zullen het komende jaar zien dat de VVD weer met plannen komt.”
Mevrouw Schippers, u heeft vijf jaar van buitenaf naar uw partij kunnen kijken. Wat zag u?
„Soms verbaas ik me wel over de onderwerpen van debat. Die gaan heel vaak over hoe herverdelen we wat er al is en eigenlijk nooit over hoe we het verdienvermogen in het land houden en opschalen.”
Daar gaat het vingertje weer naar links, maar er zijn toch vast ook wel momenten geweest waarop u dacht: dit had ook míjn partij anders kunnen doen?
„Zeker. Als VVD’er geloof ik in vooruitgang. Ik geloof dat innovatie, wetenschap en technologie een oplossing kunnen zijn voor veel problemen die we hebben. Op dat vlak hebben we ons soms in slaap laten sukkelen.”
Het lijkt dat u het lastig vindt om publiekelijk kritiek te leveren op de VVD, misschien moet meneer Rutte anders even zijn oren dicht doen?
Schippers: „Nou ja, in crisistijd heb je de taak om het land stabiel te houden. Politieke profilering en de punten die je anders zou oppakken, blijven dan misschien eerder liggen.”
Waar onze lezers erg nieuwsgierig naar zijn, is of dat estafettestokje bij de VVD nu overgaat van Mark Rutte naar Edith Schippers.
Rutte: „Edith is nu lijsttrekker voor de Eerste Kamer. Wat haar ambities ook zijn, ik wens haar veel succes als lijsttrekker. In aanloop naar volgende Tweede Kamerverkiezingen kijk ik of ik door wil als partijleider.”
Schippers: „Mark gaat er ook niet over. Het is de partij die bepaalt. Dat is altijd zo geweest.”
Zou u het ambiëren?
Schippers: „Er is geen vacature. Ik ga voor de Eerste Kamer.”
Toen u vijf jaar geleden vertrok als politicus zei u: er is ook nog een leven buiten Den Haag. Viel dat soms tegen, aangezien u er nu toch weer zit?
„Haha. Nee, het leven buiten Den Haag is héérlijk, heel plezierig.”
U heeft twee jaar geleden in De Telegraaf gezegd: „Als ik nu weer op de lijst zou gaan staan, zouden ze zeggen: daar heb je die Schippers weer. Die stond voor de oorlog ook al op de lijst.” En nu bent u tóch weer terug in de politiek.
Schippers: „Het is bij de Eerste Kamer zo dat de meeste mensen, ik wil niet zeggen van voor de oorlog zijn, maar ze zijn …”
Rutte: „Hahaha.”
Schippers: „Nee wacht. Laat ik even anders beginnen. Ik werd door de VVD gepolst voor de senaat en ik vond het best een lastig besluit. Daar zal ik eerlijk over zijn. Ik heb het thuis een beetje gepolst en in koor werd er geroepen: néé, in godsnaam niet!”
Oei. Waarom?
„De wereld buiten Den Haag is over het algemeen een stuk vrolijker, optimistischer. Als ik met mijn dochter en haar vrienden praat, die zijn allemaal aan het bouwen, terwijl in Den Haag de neiging bestaat om elkaar voortdurend bij de enkels af te zagen. De sfeer is veel zuriger, veel negatiever en veel meer op de persoon. Ook de veiligheidssituatie van politici vind ik een zorgelijke. Ik ben juist altijd trots geweest op een land waar iedereen op zijn fietsje zonder beveiligers naar zijn werk kon.”
Waarom dan toch weer terug?
„Ik ben heel erg inhoudelijk gedreven. In de wereld zie je ontzettend veel dingen veranderen en ik vind dat wij daarin als Nederland de juiste afslag moeten nemen.”
Dit klinkt dan toch alsof uw ambitie verder reikt dan het lijsttrekkerschap voor de senaat.
„Ik ben nog nooit in mijn leven voor een positie gegaan. Ik wil wel altijd op enige manier werken aan een betere samenleving. Ik weet niet wat er in mijn lange werkende leven allemaal nog voor me ligt.”
Meneer Rutte, in de VVD klinkt het dat de kans ’zeer reëel’ is dat u gewoon weer lijsttrekker wordt als er nieuwe Kamerverkiezingen komen.
„Voor Kamerverkiezingen heb ik me steeds afgevraagd: heb ik de ideeën en de drive nog om door te gaan. Als u het nu zou vragen: zou het antwoord ’ja’ zijn, maar er zijn geen verkiezingen.”