Kabinet gevallen.

[Ariel]

Laten we het voortaan op z’n Japans doen

Door ROB HOOGLAND

Ja, kijk, luister eens, als zelfs de Vader des Vaderlands al moeite met handenschudden begint te krijgen, is het de hoogste tijd dat wij deze kwestie wat Japanser gaan aanpakken.

Mark Rutte die de uitgestoken hand van Wopke Hoekstra weigert!



Ik zing René Froger na: „This is the moment.”

Mij beviel de Japanse wijze van begroeten heel goed, toen ik een paar jaar terug in Tokio, Kyoto en aan de voet van Mount Fuji verbleef. Geen handengeschud, geen gezoen ook, wat hier te lande met die drie dikke smakkerds bij iedere begroeting natuurlijk volledig uit de hand is gelopen: héérlijk. Klein buiginkje hier, klein buiginkje daar, en banzai: klaar was Robbie-san. Nog nooit was hij zo gelukkig. In één keer voelde hij zich zelfs van het trauma verlost dat tante Geertruida bij elke verjaardagsbijeenkomst, toen hij nog een lief en onschuldig jochie was, met haar vochtige Napoleonvis-lippen bij hem had opgebouwd terwijl zijn ouders nota bene telkens weer vertederd toekeken.

Echt hoor, als er in de komende herfst en winter een overheidscampagne ter voorkoming van de verspreiding van de Apocalyps-variant van Covid-19 moet worden bedacht waarmee de polderlander wat dat betreft over de streep moet worden getrokken, neem ik desnoods samen met Jaap van Dissel onbezoldigd plaats in de onvermijdelijke adviescommissie.

Niet dat we alles van de Jap moeten kopiëren. Zo las ik in meerdere serieuze bladen dat de oerbeweging in het land van de Rijzende Zon ernstig aan erosie onderhevig is. Complete bevolkingsgroepen, waaronder geslachtsrijpe jongeren, hebben afscheid genomen van Vu-an-uîppenshutain (tik op Google Translate Van Wippenstein in en je krijgt dit). Dat kan uiteraard niet (bezoek meteen ook Google Images, voer daar de naam Maki Horikita in en je begrijpt wat ik bedoel). Maar met hun begroetingsritueel geven ze wel degelijk het goede voorbeeld.

Ik geef toe dat ik mijn ogen niet kon geloven toen ik zag dat onze premier de hand van zijn muitende minister van Buitenlandse Zaken weigerde. Laten we wel wezen: Mark Rutte die geen handen schudt is als een celibatair konijn. Zelfs nadat Jaap van Dissel in een gezamenlijke corona-persconferentie met de minister-president het schudden van handen zo ongeveer gelijk had gesteld aan moord met voorbedachte rade, gaf Rutte de RIVM-capo nog een hand.

En dan dit. Dan ineens Wopke negeren omdat-ie iets over het stikstofbeleid riep wat iedere normaal denkende Nederlander roept. Ik zag water branden. Maar ik zag ook een mogelijkheid. Schaf dat handenschudgedoe in de Kamer helemáál af, dacht ik. Dan hoef je types als Ralf Dekker niet meer fysiek te benaderen. Deze ontspoorde ex-bankier vervangt momenteel een zwangere FvD-backbencher en omdat het protocol zulks vereiste moesten de andere Kamerleden hem na zijn maidenspeech bij wijze van felicitatie een hand geven.

Een FvD’er!

Een Poetin-fan dus!

Een fouterik!

Maar of het dan op z’n Japans moet?

Zo’n man gun je niet eens een buiging.

[King George]

Immigratie mag van mij wel zoals in Japan hoor. Landen als China en Japan krijgen al die asielimmigranten niet. Hoe zou dat nou toch kunnen?

Maar Mark Rutte is nu ook van het probleem af van Muzelmannen die weigeren vrouwen de hand te schudden omdat dat van hun geloof niet mag. Het Nederlandse gebruik handenschudden hoeft niet meer. En passant nog een knievalletje naar de Muzelmannen.

En voor Rutte hoeven we geen buigingen te maken. En geen knievallen voor Rutte.

[Ariel]

Immigratie mag van mij wel zoals in Japan hoor. Landen als China en Japan krijgen al die asielimmigranten niet. Hoe zou dat nou toch kunnen?

Die landen verwennen geen asielzoekers. Daar willen ze niet heen

[Mahalingam]

En een dag nadat Kaag onwel was geworden en naar het ziekenhuis moest, ging ze woensdag weer aan het werk.

[Ariel]

[Ariel]

Zo heb ik het debat ook ervaren.

In het Vizier

Mooi zo, dachten ze in het kabinetsvak

Door WOUTER DE WINTHER

Niet eerder was onenigheid in een kabinet Rutte zo zichtbaar als de afgelopen week. Een vicepremier die via de krant het eigen regeerakkoord aan de orde stelt, de boze reacties van ministers daarop, de merkbaar kille omgang in de top van het kabinet, een rammelend verhaal van de premier; alle ingrediënten voor politiek vuurwerk waren aanwezig.

Toch liep het debat over de zaak wederom uit op een grote teleurstelling. En wederom heeft het parlement dat aan zichzelf te danken.

De vergadering begon om elf uur ’s ochtends. Om half zeven ’s avonds, toen het land zich inmiddels op het avondeten had geconcentreerd, kwam de man aan het woord om wie het allemaal ging, Wopke Hoekstra.

Hoe kon dat gebeuren?

Vooropgesteld: met twintig fracties, waaronder nogal wat eenpitters, is het ingewikkelder dan vroeger. Dit keer dachten we nog te boffen, want Bij1 en de afsplitsers Den Haan en Gündogan ontbraken. Maar dat de oppositie het elke keer laat liggen, komt vooral omdat de eigen profileringsdrang met vragen over de eigen politieke paradepaardjes een eensluidend front richting het kabinet onmogelijk maakt.

Scherpe Kamerleden als Klaver (GL), Wilders (PVV), Omtzigt en Van der Staaij (SGP) onderscheidden zich ten positieve, want zij voelden met hun jarenlange ervaring aan hun theewater dat het kabinet op wankelen stond.

Maar elders in de Kamer drong dat besef niet door. Zo kreeg Rutte van Dassen (Volt) maar weer eens vragen over Europese samenwerking en wilde Van der Plas (BBB) van de premier weten wie er in het nitraatcomité (!) zit. Marijnissen van de SP, ooit de oppositieleider in de Kamer, richtte zich vooral op de achterblijvende koopkracht. Natuurlijk is dat een belangrijk onderwerp. Maar Rutte kon hierop makkelijk naar Prinsjesdag verwijzen. Haar vragen leidden alleen maar af van de interne puinhoop die Rutte IV is geworden na amper zes maanden regeren. Mooi zo Marijnissen, dachten ze in het kabinetsvak.

Wat het allemaal nog erger maakt is dat voorzitter Bergkamp (D66) weinig lerend vermogen toont als het om haar core business gaat, het in goede banen leiden van debatten. Interrupties, bedoeld als korte onderbrekingen van het debat voor een beknopte vraag, ontaarden geregeld in veel te lange beschouwingen en uitdijende antwoorden. De voorzitter lacht erbij en kijkt er naar, ook al is ze er naar verluidt in het presidium al lang en breed op aangesproken.

Gevolg? Kamerleden die het kabinet het vuur na aan de schenen moeten leggen raken afgeleid, vermoeid, krijgen honger, kijken wat op hun telefoon en maken een ommetje in de wandelgangen. En het kabinet? Hoekstra gaf geen krimp, rondde zijn antwoord snel af en stuurde de Kamer met een kluitje het riet in. Rutte peuzelde inmiddels tevreden van de dropjes die een bode hem in een wit envelopje had toegestopt. Het debat was eigenlijk best meegevallen.

[Ariel]

Onderlinge verhoudingen op scherp door asielmalaise, stikstofcrisis en dwarsliggende Hoekstra

Komt het met Rutte IV nog goed?

Een half jaar na het aantreden van Rutte IV schudt het kabinet al op zijn grondvesten. Gebakkelei over immigratie en stikstof zorgen voor veel onderling chagrijn, met als klap op de vuurpijl de aankondiging van CDA-voorman Wopke Hoekstra om een deel van de stikstofafspraken uit het regeerakkoord los te laten. Hoe groot is de schade? En komt dit nog goed?

Afgelopen zaterdag treffen de ministers en staatssecretarissen van Rutte IV elkaar bij een brandweerkazerne in de regio Den Haag. Daar staat de jaarlijkse familiedag van het kabinet gepland. De visite van de bewindslieden met hun partners en kinderen staat in het teken van… rampenbestrijding. Ze maken onder meer een ritje in een brandweerauto.

Dat komt goed uit, want branden blussen is wel nodig, nadat CDA-voorman Wopke Hoekstra de dag ervoor de coalitiesamenwerking in de fik heeft gezet. Het afstand nemen van de stikstofdoelen heeft VVD, D66 en CU overvallen en de onderlinge verhoudingen op scherp gezet.

„Een onveilige werksfeer”, constateert een minister zelfs over de omgangsvormen binnen Rutte IV, nu ’men elkaar vanuit de coalitie en het kabinet publiekelijk afvalt’. „Het is geen team dat voor elkaar staat en rugdekking geeft als het moeilijk wordt”, klaagt de bewindspersoon. Een fractievoorzitter uit de coalitie beaamt dat de sfeer niet goed is.

In de ministerraad krijgt Hoekstra er vorige week vrijdag dan ook stevig van langs. D66-leider Sigrid Kaag zegt niet dat het vertrouwen weg is, maar trekt parallellen met het gebrek aan vertrouwen en zelfs wantrouwen dat in de samenleving ten opzichte van Den Haag heerst. De actie van Hoekstra raakt nu ook het vertrouwen bínnen het kabinet, zegt ze. Want wat is het maken van een afspraak met het CDA eigenlijk waard?

Directe aanval
Maar hoewel de woorden van Hoekstra een directe aanval zijn op de afspraken die voor D66 belangrijk zijn, zijn het VVD’ers die de CDA-voorman het hardst aanpakken. Als dinsdag het debat plaatsheeft, blijkt de boosheid bij premier Mark Rutte nog niet verdwenen.

Het begint al met het beeld. Waar Rutte naast minister van Sociale Zaken Karien van Gennip zit in het kabinetsvak, zit Hoekstra aan de andere kant van het spreekgestoelte, afgezonderd.

Bij binnenkomst heeft Rutte zelfs zijn hand vermeden om hem te begroeten, een ongekend signaal van de kabinetschef, hoewel Rutte later zegt dat dat helemaal niet expres is gebeurd. Maar ook in de wandelgangen trekken de twee kopstukken het grootste deel van de dag nauwelijks gezamenlijk op.

Rutte kan razen, maar zijn boosheid duurt nooit lang. Nu wel. Vorig jaar heeft hij de blaren op zijn tong moeten praten om Kaag te verleiden zijn vierde kabinet mogelijk te maken, nu begint zijn veronderstelde compagnon van het CDA de boel te ondermijnen. En tegelijkertijd moet hij zijn eigen minister Christianne van der Wal (Stikstof) stutten, die bedreigd wordt om haar beleid en waar VVD’ers tot hun afschuw van hebben gehoord dat zelfs haar kinderen tegenwoordig onder begeleiding van beveiliging naar school moeten.

Jongleren
Als Rutte in het debat hoort hoe CDA-fractieleider Pieter Heerma de woorden van Hoekstra dubbel en dwars herhaalt, verstrakt zijn gezicht dan ook. Zo wordt het alleen maar ingewikkelder om weer op een lijn te komen, denkt hij.

Als de premier zelf het woord krijgt, jongleert hij tussen het overeind houden van het regeerakkoord en het erkennen dat Hoekstra juist de knuppel in het hoenderhok gooit. Zelfs in de boezem van het kabinet wordt erkend dat deze verdediging van de premier eigenlijk helemaal niet kan.

En terwijl CDA-bewindslieden laten optekenen de woorden van hun leider te steunen, is onder collega’s van andere partijen het chagrijn onverminderd groot. Vooral bij VVD’ers. Dat is niet zo vreemd. Het interne rumoer bij de partij neemt toe, omdat stemmenkanon Rutte wel eens in zijn eigen afrondende fase kan zitten. Zonder hem zal de VVD waarschijnlijk heel wat zetels en dus macht moeten inleveren en dat kan ook veel betekenen voor de bewindslieden die een half jaar geleden dachten een paar jaar in het kabinet te gaan zitten. In de ministerraad gaat bijvoorbeeld VVD’er Mark Harbers (Infrastructuur) tegen Hoekstra tekeer, terwijl hij tot nu toe zelden tot nooit op politieke scherpslijperij kon worden betrapt.

Scepsis
Het onderlinge wantrouwen blijkt exponentieel te zijn toegenomen sinds Hoekstra de boel op scherp zette en blijkt ook wortel te hebben geschoten tussen andere partijen.

Zo klinkt in de coalitie scepsis over de plotselinge ziekmelding van Kaag voor het debat en haar wederopstanding de volgende dag, om over de begroting te onderhandelen. „Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten”, recenseert Kaag de scepsis droogjes.

Daags na het debat proberen ministers uit te stralen dat ze gewoon aan het werk zijn en moeten. Zo bezweert D66-minister Rob Jetten dat de stikstofperikelen de onderhandelingen over de begroting niet dwars zitten, een sentiment dat ook bij andere partijen herkend wordt.

Een collega van hem beweert dat de verhoudingen tussen de toplieden in het kabinet zelfs ’uitstekend’ zijn. Zelfs tussen Hoekstra en Kaag? „Nou ja, Sigrid is met iedereen altijd afstandelijker.”

Wel valt op dat Kaag woensdag als minister van Financiën er fijntjes op wijst dat de claim van Hoekstra om meer dan 10 miljard aan koopkrachtreparatie uit te geven ook betekent dat het CDA daar dan een deugdelijke dekking voor moet aanleveren. „Het CDA, als partij die voor rentmeesterschap staat, moet daar als eerste voor aan de lat staan.”

Dat het CDA niet alleen problemen moet constateren, maar ook helpen oplossen is dan ook een sentiment dat in de rest van de coalitie breed leeft.

Hoekstra had het intern in de coalitie moeten bespreken en niet via de krant moeten spelen, klinkt uit meerdere partijen. Bij het CDA wordt gesteld dat de partij dit heeft gedaan, maar een deelnemer aan de gesprekken bezweert dat Hoekstra nooit heeft gezegd dat hij 2030 wilde laten varen om de stikstofdoelen te bereiken.

Peilingen
Hij hoeft ook niet op clementie te rekenen vanwege de overlevingsstrijd van zijn CDA.

„Niemand staat er in de peilingen florissant bij”, zegt een coalitiekanon. Een ander: „Wij kunnen morgen ook een verhaal vertellen dat onze achterban graag wil horen. Dan gaan wij ook omhoog. Maar de problemen rond stikstof zijn daarmee niet weg.”

Want naast de afspraken in het regeerakkoord over stikstof, vreest Den Haag dat de rechter, Europa en milieuorganisaties nog op veel punten het eerder moeilijker dan makkelijker maken voor het kabinet om een weg uit het stikstof-moeras te vinden. Niet eenvoudig, denken ze bij CU, maar er moet een manier zijn om na het bommetje van Hoekstra weer in te schikken.

Hoekstra komt zichzelf nog wel tegen, klinkt zowel bij VVD als D66. Of, zoals een kopstuk het omschrijft: „We winnen liever de oorlog dan de veldslag.”

[Ariel]

Lachen.....

[Ariel]

Irritatie in VVD en CU om asielakkoord

Zowel bij de VVD als bij coalitiepartij CU woedt een interne stammenstrijd over de vrijdag gesloten asieldeal. VVD’ers vinden die niet ver genoeg gaan, CU-leden vinden juist dat hun ’partij van het gezin’ zich moet verzetten tegen het voornemen om gezinshereniging te beperken.

Bij de CU uiten leden zondagavond in een kritische brief hun zorgen over het - volgens hen - te rigide beleid. Dinsdag moet de VVD-partijtop, samen met VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans en staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) in Driebergen tekst en uitleg geven aan leden over het migratiebeleid. „De Kamerfractie is met een aangenomen motie in juni juist opgeroepen om geen onomkeerbare stappen te zetten in het asieldossier. Dat ledengesprek werd telkens gerekt. Nu is er dus toch een besluit genomen en wordt er achteraf ’uitleg gegeven’ aan leden. Dat zorgt voor veel ongenoegen”, zegt VVD’er Leon van Noort.

De voorzitter van het VVD-netwerk Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk was een van de indieners van de motie op het VVD-congres en vindt dat die ’met voeten wordt getreden’. Van Noort noemt de door het kabinet gepresenteerde asielaanpak ook een ’bijzonder slechte deal’. Dat VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans stelt dat de ’dwang van tafel’ is, steekt de liberaal. „Dat riekt naar het bedriegen van je inwoners. Die wet wordt gewoon voorbereid. Straks bestaat de mogelijkheid dat provincies – zoals nu ook gebeurt met statushouders – alle gemeentebesturen kunnen dwingen om onvergunde asielzoekers op te vangen. Dan verloopt dwang via de provinciale route.”

Die onvrede leeft breder in de partij. Meerdere liberalen hekelen uitspraken van premier Mark Rutte, die vrijdag zei dat een (tijdelijke) asielstop niet mogelijk is en we als land dan uit de EU zouden moeten stappen. „Dat terwijl in ons verkiezingsprogramma staat dat dat via een verdragsaanpassing wél kan”, zegt een VVD-bestuurder. „De premier spreekt ineens heel andere taal dan tijdens het lijsttrekkerschap.” In een epistel dat opgesteld is en wordt gedeeld onder leden staat ook: „Verder missen we ontmoedigende maatregelen, die de aanzuigende werking verminderen zoals het niet automatisch naturaliseren, strenger landenbeleid, asiel tijdelijk maken, en beperken van toegang tot voorzieningen, maatregelen die gewoon kunnen en mogen.”

Wachtlijsten
Diverse liberalen uiten ook hun grote zorg over wachtlijsten voor onder andere woningen, zorg, onderwijs en veiligheid. „De asielafspraken die nu zijn gemaakt, zijn geen structurele oplossing. Als niet veel meer wordt ingezet op het langdurig beperken van de instroom, is het dweilen met de kraan open”, zegt de Amsterdamse VVD’er Claudia van Zanten. „Die 20.000 statushouders die nog dit jaar door gemeenten moeten worden gehuisvest; waar moeten we die huizen vandaan halen? De druk op de woningmarkt is al gigantisch…”

In het manifest dat onder liberalen rondgaat klinkt ook gemor over het niet naleven van het Dublinverdrag. Dat had als doel om te voorkomen dat asielzoekers hoppend door Europa trekken, maar hun aanvraag afwachten in het land waar ze als eerste aankomen. Een van de leden zegt dinsdag een nieuwe confrontatie tussen VVD’ers en de partijtop te verwachten. „Als zelfs een aangenomen motie de partij niet kan bijsturen, roep je het ongenoegen over jezelf af.”

[Ariel]

Met alle interne kritiek kan elk compromis een kabinetscrisis veroorzaken

De toekomst van het kabinet staat onder druk nu de achterbannen van alle vier de regeringspartijen klagen. Asiel, stikstof: elk bereikt compromis wankelt.

Tijdens de ellenlange formatie van Rutte IV was het al te horen: als de onderhandelingen ergens over klappen, is het over migratie en asiel. En nu het kabinet er nog geen driekwart jaar zit, is het alsnog dát onderwerp dat het kabinet bedreigt.

Geen dossier ligt bij de vier regeringspartijen zo gevoelig. Hun achterbannen denken er fundamenteel anders over. Het tekort aan opvangplekken voor asielzoekers leidde de hele zomer daarom tot verhitte gesprekken achter de schermen. Waar VVD en CDA een rem wilden op de instroom, pleitten D66 en ChristenUnie juist voor meer opvangplekken.

Nu vrijdagmiddag eindelijk een compromis bereikt werd, dreigt dat alsnog van tafel te worden geveegd door de achterbannen van de partijen.

Boze VVD-leden kruisen vanavond in Driebergen de degens met staatssecretaris Eric van der Burg en Kamerlid Ruben Brekelmans over de asieldeal. ,,Ik geef je op een briefje dat het niet gezellig gaat worden’’, zegt Leon van Noort, oprichter van de groep Klassiek Liberaal. Volgens hem is er een ‘draak van deal’ gesloten.

Slappe hap
En hij is niet de enige VVD’er die er zo over denkt. De afgelopen weken stuurden lokale fractievoorzitters en raadsleden boze brieven naar de Kamerfractie dat het asielbeleid strenger moest. Het draagvlak in veel gemeenten voor de opvang van asielzoekers is tanende. In het verkiezingsprogramma van de VVD stonden strenge ingrepen, desnoods kon het VN-vluchtelingenverdrag worden opgezegd. Maar in het regeerakkoord kwamen veel van die wensen niet terug.

Tijdens een kritisch partijcongres in juni eisten de leden dat er geen asieldeals meer werden gesloten vóórdat zij een gesprek met de fractie hadden gehad. Dat gesprek is nooit gevoerd. En toen werd vrijdag de asieldeal gepresenteerd. Zo wordt gezinshereniging tijdelijk stilgelegd en er komt een grote zak met geld voor de bouw van extra woningen voor statushouders en nieuwe asielcentra.

Van Noort vindt het slappe hap. ,,Gezinsherenigingen worden hooguit vertraagd, opvang kan nog steeds worden afgedwongen. Ik zie niet hoe dit een fantastische deal is, zoals de fractie dat denkt te kunnen verkopen. Dat is gewoon misleiding. VVD-leden en kiezers trappen daar niet in. We zijn geen applausmachine.”

Maar bij de ChristenUnie denken ze er juist diametraal anders over. Boze leden (die eerder al in meerderheid eisten dat de Kamerfractie vaker moties van wantrouwen tegen het kabinet steunt) willen dat de partijtop opnieuw onderhandelt over de asieldeal. ,,Dit zakt door een ondergrens’’, zegt Cora Otter, CU-fractievoorzitter in de gemeenteraad van Ede. Samen met partijgenoten schreef ze een brief aan de partijtop en verzamelt ze handtekeningen om een congres af te dwingen. Die zouden er inmiddels voldoende zijn, maar het partijbestuur heeft nog niet gereageerd.

,,Statushouders wachten nu al veel te lang voordat hun gezin kan overkomen. Dat wordt nu nog langer. Dat is onaanvaardbaar. Ik snap dat er compromissen moeten worden gesloten, maar hier kunnen we onze handtekeningen niet onder zetten.’’

Desnoods moet haar partij maar uit het kabinet stappen, vindt Otter. ,,Liever niet, want als wij niet meer in het kabinet zitten, regelt een rechtse Kamermeerderheid dit alsnog. Maar we kunnen dit niet verkopen door te stellen dat we erger hebben kunnen voorkomen.’’

Compromis
En de asieldeal is niet het enige zwaarbevochten compromis tussen de vier regeringspartijen waarvan de achterbannen eisen dat het wordt aangepast. Eerder riepen leden van VVD en CDA hun Kamerfracties tot de orde bij de plannen om de stikstofuitstoot terug te dringen. Daarop stelde CDA-leider Wopke Hoekstra dat de afspraak uit het regeerakkoord dat de stikstofdoelen in 2030 gehaald moeten zijn, niet meer heilig is. Het mobiliseerde direct de achterban van D66. Enkele honderden leden schreven partijleider Sigrid Kaag een open brief de ‘rug recht te houden.

De interne kritiek komt op het moment dat de regeringspartijen onderhandelen over een miljardenpakket om de koopkrachtval te dempen. En dus ook over waar dat geld vandaan moet komen. De partijen zijn beducht om maatregelen te nemen die hun achterban raakt. Dat maakt dat de besprekingen volgens betrokkenen tot gisteren ‘moeizaam’ verliepen.

[Ariel]

VVD'ers eisen opheldering over asieldeal: ’Al jarenlang een kip-zonder-kop-beleid’

Kritische VVD’ers kraken tijdens een partijbijeenkomst de rol van hun partij bij opvangdwang en ’te slappe’ maatregelen om de instroom te beperken. „Het is al jarenlang een kip-zonder-kop-beleid.”

In een congrescentrum in Driebergen gaven staatssecretaris Van der Burg (Asiel) en VVD-Tweede Kamerlid Brekelmans tegenover ontevreden partijgenoten tekst en uitleg over de asieldeal van de coalitiepartijen. Die heeft ’bij alle vier de partijen voor de nodige discussie gezorgd’, erkende Van der Burg. „Wij hebben zaken niet goed gedaan, daar speelt de VVD ook zeker een rol in.”

Sommige liberalen eisen dat de Tweede Kamerfractie en de staatssecretaris meer doen om de asielinstroom te beperken en om opvangdwang te voorkomen. „Geef nou gewoon toe dat dwang anders straks gewoon mogelijk is”, zei VVD-wethouder Paul Slettenhaar uit Castricum.

In de asieldeal is afgesproken om een hoger percentage sociale huurwoningen toe te kennen aan asielzoekers met een verblijfsstatus. Ook wordt 730 miljoen euro uitgetrokken om de druk op de opvang te verlichten. Verder kondigde het kabinet aan binnen een maand met een wetsvoorstel te komen waarmee gemeenten kunnen worden gedwongen tot opvang.

Kritiek
Er klinkt vanuit de VVD-achterban kritiek op dat wetsvoorstel, ook omdat de fractie zich daar altijd fel tegen heeft uitgesproken. „Het is al jarenlang een kip-zonder-kop-beleid”, riep een liberaal uit de zaal. „De VVD-fractie wacht veel te lang tot er een reactie wordt gegeven op dwang”, brieste een ander vanuit het publiek. „Jullie hadden terug moeten komen van reces om je daartegen uit te spreken.”

Dwang is voor ons geen structurele oplossing, reageerde Brekelmans. Hij erkende dat de overeenkomst onderdelen bevat waar de VVD niet over te spreken is. „Deze coalitiepartijen hebben standpunten met betrekking tot asiel die mijlenver uit elkaar liggen, dat is de politieke realiteit.” Het Tweede Kamerlid benadrukte dat de fractie zich nog niet heeft gecommitteerd aan het wetsvoorstel dat tot dwang zou leiden.

Ook op maatregelen om de instroom te beperken klinkt kritiek. Volgens Brekelmans moet er ’opnieuw worden gekeken naar maatregelen als dit pakket niet blijkt te werken’. Hij erkende wel dat het vijf voor twaalf is. „De huidige instroom is onhoudbaar. De instroom is anderhalf keer zo hoog als voor corona. Aan alle kanten zie je dat het systeem uit z’n voegen barst.”

Vanuit de VVD-achterban klinkt meer onvrede. Kritische liberalen vinden het niet te verkopen dat premier Rutte een asielstop vrijdag verkocht als onmogelijk, terwijl die wel als noodmaatregel staat opgenomen in het VVD-verkiezingsprogramma. „Dan moeten we uit de Europese Unie stappen”, zei Rutte daarover.

De VVD is volgens Brekelmans ’altijd open geweest’ over zo’n asielstop. „In ons verkiezingsprogramma staat letterlijk ’ook EU-regelgeving moet hiervoor worden aangepast’. Daar zijn we altijd open over geweest”, zegt Brekelmans. „Helaas is daar binnen de EU nu geen overeenstemming over en kun je als land niet eenzijdig uit bestaande EU-verdragen stappen.”

Volgens liberale bronnen, die betrokken zijn geweest bij het opstellen van het verkiezingsakkoord, zijn passages over rigoureuze asielmaatregelen in het programma beland in een periode waarin er werd gehoopt op benodigde stappen met gelijkgestemde EU-lidstaten. Die zijn echter vooralsnog achterwege gebleven.

Niet alleen bij de VVD klinkt felle kritiek op de asieldeal. Ook leden van het CDA roeren zich inmiddels over het asiel- en migratiebeleid van het kabinet. Ze bekritiseren vooral hun politiek leider Hoekstra die volgens hen de verantwoordelijkheid van de problemen onterecht afschuift op asielzoekers, laten ze weten in een brief aan de partijtop. CU organiseert op korte termijn een ledenbijeenkomst om te spreken over de ontwikkelingen in de asielcrisis. Volgens CU-voorzitter Van Tatenhove zijn er ’de afgelopen dagen veel intensieve gesprekken gevoerd met mensen binnen de partij’.

De asielportefeuille verdeelt coalitiepartijen VVD, D66, CDA en CU al langer. Volgens een betrokkene bij de meest recente onderhandelingen willen de partijen regelmatig zelfs het tegenovergestelde. Met het vrijdag bereikte compromis is de kous nog niet af. In het najaar willen de partijen en de staatssecretaris met elkaar tot een fundamentele herziening van het asielbeleid komen. Juist coalitiepartners vlogen elkaar in het verleden juist in de haren als het over zulke fundamentele wijzigingen ging, waardoor die telkens werden geparkeerd.

[Ariel]

Ik ben benieuwd. Rutte en Kaag keken naar elkaar als een verliefd stelletje toen ze dit "goede" nieuws bekend maakte.

Witte rook over begroting: coalitie sluit koopkrachtdeal



Na moeizame onderhandelingen heeft de coalitie een koopkrachtdeal gesloten. In de nacht van dinsdag op woensdag kwamen VVD, D66, CDA en CU na een laatste overleg van meer dan 12 uur tot een akkoord over het miljardenpakket.

Daarvoor hadden de partijen meerdere avonden nodig, die ook nog werden doorkruist door irritatie en gesprekken over andere belangrijke onderwerpen zoals stikstof en asiel. Maar nu is er witte rook.

„Grote uitdagingen, mooi afgewogen pakket denken we”, vat minister Kaag (Financiën) de onderhandelingen samen. Dat er dinsdagnacht nog tot na 5 uur werd onderhandeld, was volgens premier Rutte nodig omdat het ’echt heel complex is’.

Hoe het koopkrachtpakket er precies uit komt te zien, willen de onderhandelaars nog niet zeggen. Pas op Prinsjesdag maakt het kabinet de begroting, waar de koopkrachtmaatregelen ook in zitten, voor volgend jaar bekend. „We kunnen nu niks zeggen, het wordt allemaal zichtbaar op Prinsjesdag”, zegt Rutte.

Twee onderdelen
Duidelijk is wel dat de deal uit twee onderdelen zal bestaan: een tijdelijk pakket om de pijn van de energierekening ook volgend jaar te dempen en een structureel pakket dat ervoor moet zorgen dat werken meer gaat lonen.

[Ariel]

Om de koopkracht te stutten trekt het kabinet met Prinsjesdag flink de knip. Met zeker meer dan 15 miljard euro wil het kabinet onder meer de inkomstenbelasting verlagen en het minimumloon en de AOW sneller verhogen. De zorg- en huurtoeslag gaan ook omhoog. De maatregelen gaan wel pas per 1 januari in. En de rekening komt bij het bedrijfsleven en vermogenden te liggen.

Oppositie woest om uitblijven koopkrachtingreep dit jaar

De oppositie slijpt de messen nu de coalitiepartijen niet voornemens zijn nog in dit jaar iets aan de koopkrachtpijn van mensen te doen. Als het kabinet niet alsnog over de brug komt, moet het wat sommige partijen betreft zijn biezen pakken.

„Als dit kabinet dit jaar echt niets meer voor mensen doet om de kosten te verlagen – terwijl het geld met bakken binnenkomt, bedrijven hysterische winsten maken en landen om ons heen volop crisismaatregelen nemen – dan moeten ze plaatsmaken”, fulmineert SP-leider Marijnissen bijvoorbeeld. „Het is genoeg.”

PVV-leider Wilders spreekt van een ’oorlogsverklaring aan Nederlanders die het dit jaar niet meer redden’: „Dit jaar niets extra voor koopkracht – echt onaanvaardbaar, veel mensen redden het nu al niet meer”, foetert hij. De oppositieleider reageert op de eerste uitgelekte berichten over de begroting van volgend jaar. Daarin zijn ettelijke miljarden opgenomen voor koopkrachtcompensatie voor volgend jaar, maar voor dit jaar blijft het kabinet bij het standpunt dat niks extra’s mogelijk is.

[Mahalingam]

Vroeger dan normaal zijn er detaills over de begroting gelekt.
Meestal eerst het zoet en pas veel later het zuur.

De regering kiest voor het Robin Hood scenario. Geld van de bedrijven en de rijken doorsluizen naarde armen.

De leiders van de coalitiepartijen, premier Rutte, minister Kaag, vicepremier Schouten en staatssecretaris van Rij waren vanochtend om 5 uur klaar met marathononderhandelingen over een nieuwe begroting voor 2023. Formeel was het de bedoeling dat de inhoud, en mogelijke maatregelen tegen inflatie, voorlopig geheim zouden blijven. Dan kon de rest van het kabinet er eerst kennis van nemen voordat het pakket op Prinsjesdag officieel wordt gepresenteerd.

Maar nu lekken de details al naar buiten. Volgens de NOS en RTL gaat volgend jaar het minimumloon met 10 procent omhoog. Dit had eerder over drie jaar uitgesmeerd moeten worden, met stapjes van 2,5 procent per jaar. Dit pakt positief uit voor bijstand en AOW, want die groeien mee. Het is echter niet mogelijk om dit jaar al extra ondersteuningsmaatregelen te nemen voor de koopkracht. alle maatregelen treden volgend jaar pas in werking.

De verlaging van de accijns blijft voorlopig. Het kindgebonden budget gaat omhoog. De zorg- en huurtoeslag gaat omhoog, en de inkomstenbelasting gaat omlaag. Al met al is er 15 miljard gemoeid met verschillende maatregelen. ”De rekening wordt vooral gelegd bij bedrijven en mensen met vermogens”. De winstbelasting en mijnbouwheffing gaan omhoog, en energiebedrijven die winst maken door de hoge prijzen krijgen zo ook zwaardere lasten.

https://tpo.nl/2022/08/31/dat-was-snel- ... ar-buiten/

De minima krijgen er 10 % bij met een inflatie van 13,5 %. Die gaan er volgend jaar dus op achteruit.

[Ariel]

We zijn getuige van een opstand van de elite tegen het volk

Door RONALD PLASTERK

Bij revoluties keren de massa’s zich tegen de heersende elite. Maar het kan ook andersom, en daar zijn we nu getuige van: een opstand van de elite tegen het volk. Het is interessant dat dit al in 1995 was voorzien door de Amerikaanse historicus Christopher Lasch in zijn boek The revolt of the elites and the betrayal of democracy : de revolutie van de elites en het verraad van de democratie. Mocht de naam Lasch u bekend voorkomen: hij werd eind jaren zeventig beroemd met The culture of narcissism dat een soort cultboek werd, een dikke paarse pocket die je in je rugzak meenam op vakantie.

Lasch is overleden; het werk over de opstand van de elites heeft hij met zijn laatste krachten geschreven in 1995, dus bijna dertig jaar geleden. In het boek signaleert Lasch: ’De elite, die geld en informatie beheerst, die liefdadige instellingen en universiteiten bestuurt, die de culturele producties en het publieke debat in de hand heeft, is zelf het geloof in de westerse beschaving verloren. De elite laat de middenklasse in de steek, verdeelt het land en verraadt de democratie.’

Het zijn grote woorden, maar Lasch verwoordt hoe veel burgers het nu ervaren. Veel mensen zijn dit jaar tijdens de zomervakantie in eigen land gebleven. (Overigens plaatste een prominente GroenLinks-wethouder trots vakantiefoto’s op sociale media van zijn gezinsreis met het vliegtuig naar Amerika. Hij maakte met deze vakantie het door GL bepleite CO2-budget voor honderd huisgezinnen op). Maar wie in eigen land op vakantie was, zag overal omgekeerde vlaggen.

Radicalen
Als je D66 gelooft, vormen de boze boeren een kleine minderheid radicalen, rijke ondernemers met megastallen. Maar in het land van de pannenkoekenhuizen en kinderboerderijen, de kaaswinkeltjes en de dorpspleintjes zie je de omgekeerde vlag bij rijtjeshuizen, en wapperen de rode boerenzakdoeken op e-bikes. Gewone mensen zijn het vertrouwen in de overheid kwijt. De regeringspartijen zijn de helft van hun kiezers kwijt, hebben minder dan een derde van het electoraat over, terwijl de linkse oppositie daar niet van profiteert; logisch, omdat PvdA en GL de regeringsplannen steunen.

Het verlies van vertrouwen in de overheid door ’de gewone mensen’, zoals de PvdA hen vroeger noemde, of ’de mensen in het land’ zoals ze heetten bij de VVD, is een logisch gevolg van het dedain waarmee de gevestigde partijen de bevolking behandelen.

Boerenrapalje
In NRC, spreekbuis van de elite, schreef journalist Hubert Smeets deze week dat het CDA overbodig is geworden, en gaf daarvoor deze reden: ’Het CDA is niet in staat het boerenrapalje op trekkers te isoleren en eigen klassieke polderclubs als de LTO te disciplineren.’

Dit is om twee redenen opmerkelijk. Ten eerste is in deze optiek de taak van politici niet om het volk te vertegenwoordigen, maar om het volk aan banden te leggen. ’Volksvertegenwoordigen’ wordt als populistisch beschouwd, terwijl je toch zou zeggen dat onze democratie erop gebaseerd is. Maar NRC spreekt volksvertegenwoordigers erop aan dat het hun taak is om hun achterban te disciplineren.

Verder is het woordgebruik opvallend. ’Rapalje’ is een archaïsch woord, synoniem met schorriemorrie, janhagel, gepeupel, crapuul, tuig van de richel. Het wordt eigenlijk nooit in ernst gebruikt, hooguit ironisch. In de boeken van Marten Toonder praat Markies de Canteclaer zo, en die zegt er ’parbleu’ bij. Maar NRC gebruikt het om gewone mensen te beschrijven.

De elite is kosmopolitisch, gaat op vliegvakantie naar de Verenigde Staten en vindt tegelijk dat de andere mensen zouden moeten consuminderen, vindt – zoals Timmermans en zijn ambtenaren zeggen, en in de Volkskrant scribent Schimmelpenninck (parbleu) – dat mensen jarenlang te weinig voor hun energie en eten betaald hebben. De elite is voor overdracht van macht naar Brussel, vindt het prima dat er steeds meer mensen naar Nederland verhuizen, maar houdt goed in de gaten dat nieuwkomers niet bij hen in de buurt komen wonen maar bij het schorriemorrie. De elite bezoekt culturele evenementen die gesubsidieerd worden door belasting opgebracht door het janhagel, en kijkt neer op André Rieu omdat hij zonder subsidie muziek maakt waar mensen maandenlang voor sparen, en omdat hij iedere avond 12.000 mensen van klassieke muziek laat genieten.

Voor de gek houden
De elite pikt het niet langer naar de pijpen van het electoraat te dansen, en zet alle middelen in om te zeggen: het moet zoals wij bedacht hebben! Als je zegt dat het stikstofbeleid, waar elk huisgezin 4000 euro aan meebetaalt, ondoordacht is, ben je stikstof-ontkenner. Maar je kunt mensen niet allemaal de hele tijd voor de gek houden, en mensen hebben het door. De regering zal waarschijnlijk niet vallen, omdat er na verkiezingen geen meerderheid te behalen is zonder partijen waar het rapalje op stemt. Maar het beste zou zijn als volksvertegenwoordigers weer het volk gaan vertegenwoordigen: de VVD de ondernemers en middenstanders, het CDA de boeren, burgers en buitenlui, de CU de Urkse en Spakenburgse vissers, en de PvdA de arbeiders.

[Ali Yas]

Door RONALD PLASTERK

Bij revoluties keren de massa’s zich tegen de heersende elite. Maar het kan ook andersom, en daar zijn we nu getuige van: een opstand van de elite tegen het volk.

Opstand? De strop is al jaren geleden om onze nek gedrapeerd, afgelopen jaren werd er een paar keer aan getrokken en omdat dat goed beviel worden we straks van het krukje getrapt. Er is nog een mogelijkheid hier collectief tegenin te gaan, maar het wordt wel krap.

[Ariel]

Bij het laatste belangrijkste debat in de kamer was Sigrid Kaag (D66) zogenaamd ziek, en bij het belangrijkste debat van het jaar drukt Rob Jetten (D66) zijn snor.

[Ariel]

Kritiek op Jetten om wegblijven bij Algemene Beschouwingen

In de Tweede Kamer klinkt kritiek op de afmelding van D66-minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) voor de Algemene Politieke Beschouwingen na Prinsjesdag. Jetten geeft de voorkeur aan het bijwonen van een energiecongres in het Amerikaanse Pittsburgh.

In een brief aan de Kamer laat Jetten weten dat hij ’helaas niet aanwezig kan zijn’ bij de Algemene Politieke Beschouwingen (APB), het belangrijkste politieke debat van het jaar. Bij de APB wordt twee dagen lang gedebatteerd over de Prinsjesdagplannen van het kabinet. Jetten zegt naar het Global Clean Energy Forum in Pittsburgh te gaan, ’waar voor Nederland belangrijke onderwerpen als waterstof, bio-energie en transport op ministerieel niveau worden besproken’.

De afmelding leidt tot woede bij Kamerlid Pieter Omtzigt. „Van de (on)betaalbaarheid van energie liggen miljoenen Nederlanders wakker”, twittert Omtzigt. „Dat zou zijn topprioriteit moeten zijn.” Omtzigt wil dat Jetten in Den Haag blijft, zodat hij vragen kan beantwoorden ’over hoe mensen de rekeningen kunnen blijven betalen en hoe woekerwinsten kunnen worden aangepakt’. Tijdens de APB voert de premier namens het kabinet het woord, maar het is wel gebruikelijk dat alle ministers achter hem in vak K zitten.

Wat bezielt energieminister Rob Jetten?
PVV-leider Geert Wilders sluit zich bij Omtzigt aan. „Wat een dedain, wat een arrogantie”, laat Wilders weten. „Dit kan echt niet.” Wilders memoreert dat D66-leider Sigrid Kaag vorig jaar – toen zij nog Kamerlid en D66-fractievoorzitter was – zich ook afmeldde voor de APB. „Nu is Jetten – nota bene de minister van de hoge energierekeningen – er niet bij, want hij vliegt lekker naar de VS voor een congres.”

[Ariel]

Longread, maar wel heel interessant.

Zo zongen de Rutte-kabinetten zich los van Nederland

Door SYP WYNIA

De stemming in het land is zowel verbolgen als wanhopig. De regering regeert niet. Zowel de supermarkten als de energierekeningen worden onbetaalbaar. Dat Poetin de gaskraan dichtdraait is het kabinet niet te verwijten, wel dat uit niets blijkt dat er in het kabinet ook maar enige antenne is voor wat er onder de bevolking leeft.

Als de lijn zich voortzet, groeit de Nederlandse bevolking dit jaar met honderdduizenden immigranten. Het kabinet kijkt ernaar als een konijn in de koplamp, geeft wel woningen aan asielzoekers, maar nieuwbouw blijft achter. Kan het kabinet-Rutte eigenlijk wel wat?

Er bestaat zo weinig relatie tussen wat het kabinet wil en wat de meeste Nederlanders zouden willen, dat je je afvraagt hoe dat kan en hoe dat komt. Wie is er de baas in Nederland? Is dit nog wel een democratie? Hoe raakten de kabinetten-Rutte losgezongen van Nederland?

Dit artikel is ook beschikbaar als podcast, gelezen door Syp Wynia. In 20 minuten bent u helemaal bij.

De hefboomdemocratie
VVD-leider Mark Rutte heeft steeds meer partijen nodig om een meerderheid in de Tweede Kamer – en zo mogelijk ook in de Eerste Kamer – bij elkaar te praten. Iedere coalitiepartij die hij als leider van de grootste partij erbij haalt, stelt weer eigen eisen. Dat kan ertoe leiden dat wensen die geen meerderheid onder de Nederlandse kiezers hebben toch regeringsbeleid worden.

Neem nu het klimaatbeleid. De Ruttekabinetten zijn daar al tien jaar uiterst ambitieus mee in de weer. In 2012 ruilden Mark Rutte en toenmalig PvdA-leider Diederik Samsom in de formatie hun wensen uit. Rutte wilde belastingverzwaringen en bezuinigingen, want anders stonden we – hij – te kijk in Brussel.

Samsom accepteerde het strenge begrotingsbeleid, maar kreeg in ruil onder meer de nivellering van inkomens en een ambitieus klimaatbeleid, met een Energieakkoord waar al zijn bevriende actiegroepen aan deelnamen. Dat was een geweldige overwinning voor Samsom, eerder immers campagneleider bij Greenpeace.

In 2017 ging Rutte onder meer regeren met D66. D66 wilde vooral dat Nederland klimaatkoploper van Europa en daarmee van de wereld zou worden en dat dit werd vastgelegd in een klimaatwet waarmee het klimaatbeleid voor meer dan dertig jaar werd vastgelegd.

Niet dat het klimaat een thema was tijdens de voorgaande verkiezingen, maar D66-leider Alexander Pechtold haalde zijn klimaatambitie binnen tijdens de ellenlange formatie. Rutte haalde in ruil binnen dat de dividendbelasting voor buitenlandse aandeelhouders van Shell en Unilever zou worden afgeschaft (dat mislukte vervolgens ook nog en beide multinationale zijn inmiddels Brits).

Nu was ‘Nederland Klimaatkoploper’ en de Klimaatwet minstens evenzeer de agenda van GroenLinks als van D66, maar D66 slaagde er zo aardig in om de verkiezingsconcurrent GroenLinks leeg te eten. En dat ondanks het feit dat de Klimaatwet vooral een plan was van GroenLinks (Jesse Klaver) en PvdA (toen nog Diederik Samsom). Al kwam het Klimaatwetplan rechtstreeks uit de koker van de gesubsidieerde actiegroep Milieudefensie. Wie won hier dus? Op het oog D66, in werkelijkheid Milieudefensie.

Kaag dicteerde Rutte
Na de Kamerverkiezingen van vorig jaar, 2021, stond D66 – vijf zetels winst, tweede partij, in Rutte’s ogen onontbeerlijk voor zijn volgende kabinet – er zo mogelijk nog sterker voor. Het verkiezingsprogramma van D66 (met sterke overeenkomsten met GroenLinks en ook wel met de PvdA) ging vrijwel rechtstreeks het ‘coalitieakkoord’ in: Nederland werd nu niet alleen klimaatkampioen maar daarenboven stikstofkampioen. Immigratie van alle categorieën wordt op zijn beloop gelaten. En alles wat de Europese Unie doet is welgedaan.

Tussen de bedrijven door wordt ook de woke-agenda van D66 voortgezet: herschrijven van de koloniale geschiedenis, autochtone schuldigheid alom, de hele collectieve sector krijgt woke-protocollen opgelegd (huidskleur, afkomst, sekse – die hele agenda).

Niet de meerderheid, wel de macht
Wat laat dit zien: dat je geen verkiezingen hoeft te winnen en geen Kamermeerderheid hoeft te hebben, laat staan een meerderheid van de bevolking, om je wil op te leggen aan Nederland. Een aanzienlijke, maar ook betrekkelijk kleine partij (D66, in 2021 ruim 1/7 van de kiezers) kan dicteren hoe een Kamermeerderheid (van VVD, D66, CDA en CU) stemt.

Hoewel de helft van Nederland zichzelf als rechts beschouwt en er in beginsel ook een redelijk ruime rechtse, dan wel centrumrechtse meerderheid (VVD, PVV, CDA, FvD, JA21, SGP, BBB – samen 81 zetels) in de Tweede Kamer is, kan via de geschetste ‘hefboomdemocratie’ toch een linkse, of althans centrumlinkse agenda aan Nederland worden opgelegd.

Dat dat gaat wringen ligt voor de hand. Hooguit is het opvallend dat het zo lang duurt, alvorens zichtbaar wordt dat we een disfunctioneel kabinet hebben en dat de boosheid en de wanhoop onder de bevolking ongekende vormen aanneemt.

Eerder: de Puinhopen van Paars
Als er in het recente verleden een overeenkomst met het heden te vinden is, dan is dat het voorjaar van 2002 toen Pim Fortuyn met zijn LPF ogenschijnlijk uit het niets kans maakte de grootste partij van het land te worden (tot hij werd vermoord). Ook toen had er lang – acht jaar, in dat geval – een gedepolitiseerde coalitie geregeerd van wat in die dagen nog als links (PvdA), centrumlinks (D66) en rechts (VVD) werd gezien, maar in die dagen verwerd tot kleurloos paars.

Toen vervolgens migratie en islam (vanwege de terreuraanslagen in New York en Washington) in 2001 op de agenda kwamen, de economie inzakte en in 2002 de prijzen stegen (euro!) werd de weg gebaand voor een nieuwe politieke entrepreneur als Fortuyn.

Opmerkelijk is dat de felste oppositie tegen Fortuyn, bedreiger van het establishment, kwam vanuit radicaal links. Hij werd vermoord door een dierenactivist. Ook nu lijkt parlementair en radicaal links, al dan niet samen met linkse actiegroepen, fanatiek gekant tegen verandering van het kabinetsbeleid. Uitgerekend Greenpeace, Milieudefensie en stikstofactivist Johan Vollenbroek zijn de felste verdedigers van het coalitieakkoord.

Dat is ook weer niet zo vreemd, want Sigrid Kaag van D66 is in zekere zin de lange arm van dergelijke pressiegroepen: klimaatactiegroepen, milieugroepen, ontwikkelingshulpgroepen, de asiellobby, de homolobby, de transgenderlobby, de verplichte-donor-lobby, de levenseindelobby en de (etnische) wokelobby.

D66 is wellicht de minst ideologische partij uit de Nederlandse parlementaire geschiedenis. Vanaf eind jaren negentig had D66 het bovendien moeilijk: kiezers liepen weg. D66 werd een doelgroepenpartij. Sindsdien bestaat de ideologie van D66 feitelijk uit een optelsom van veelal progressief gedachte belangengroepen die vaak stevig willen ingrijpen in de vrijheden van burgers.

Rechten van dikwijls minieme minderheden leiden tot plichten voor de rest. De afschaffing van het raadgevend referendum met actieve medewerking van D66 illustreert dat het luisteren naar burgers zoals D66 dat in den beginne predikte is vervangen door het dienen van (daartoe geselecteerde) belangen.

Burgers doen er niet toe
Dat is een onmiskenbaar aspect van de hefboomdemocratie zoals die in de Ruttejaren vorm kreeg. Zelfs met een klein clubje activisten of belanghebbenden kun je vat krijgen op een politieke partij, die als (informele) gedoger of als coalitiepartner van de Ruttekabinetten greep krijgt op het overheidsbeleid. Of er steun voor is onder de bevolking of er zelfs maar een meerderheid voor is in het parlement doet er niet toe.

Het regeerakkoord doet zijn werk. Of anders wel de onder de eerdere Ruttekabinetten zo florerende akkoordenfabriek: van sociaal akkoord tot klimaatakkoord tot woonakkoord. Wat die akkoorden gemeen hebben is dat particuliere belanghebbenden hun belangen kunnen poolen.

Voorbeeld: in het klimaatbeleid krijgen Greenpeace en Milieudefensie hun zin, maar gaan bedrijven als Shell er met de miljardensubsidies voor waterstof en voor het onder de zeebodem stoppen van CO2 vandoor. Wie er niet aan tafel zit – de belastingbetalende burger van Nederland – staat buitenspel, maar betaalt wel het gelag.

Mark Rutte vertelde kort nadat hij voor de tweede keer premier was geworden dat het weliswaar steeds moeilijk was om in politiek versnipperd Nederland een meerderheidscoalitie te vormen, maar dat hij het volste vertrouwen had dat er met ‘constructieve’ partijen toch steeds meerderheden te vinden zouden zijn om het land te regeren. Hij kreeg gelijk, al wordt het er niet makkelijker op. De constructieve partijen van Rutte (VVD, D66, CDA, CU, PvdA, GL, SGP) brokkelen als geheel namelijk steeds verder af. Wat gehekeld wordt als ‘versnippering’ is niets anders dan het wegvallen van de steun voor de regeerpartijen. Dat afbrokkelen is niet zo vreemd.

De VVD: hol
Laten we er een paar langslopen. De VVD zou moeten triomferen als de grootste liberale partij van Europa, maar is na 12 jaar premierschap van Mark Rutte een hol vat geworden. Ieder nieuw coalitieakkoord van Rutte – nivelleren met de PvdA, klimaatkampioen met D66 – is vervolgens tevens het nieuwe beginselprogramma van de VVD.

Verkiezingsbeloftes van de VVD zijn notoir monsters zonder waarde. De leden lopen weg, geen serieuze VVD-partijpoliticus peinst er over weggebrand te worden in de zon van Rutte. Het hele Haagse kader van de VVD is stemvee, anno 2022 geheel verwisselbaar met dat van D66.

Het CDA: zelfmoord
Het CDA was – met zijn voorgangers – het grootste deel van de 20ste eeuw almachtig in Nederland en maakte onder Balkenende een comeback. Sindsdien is de aloude machtspartij van alle ankers los. Terwijl er nauwelijks een randstedeling te vinden is die nog op het CDA stemt poogde het CDA de afgelopen jaren een stadspartij te worden en keerde het CDA zich tegen traditionele plattelandsbelangen.

Het CDA is een soort D66 met waarden en normen geworden, sterk protestants ook (terwijl het CDA nooit groot kan worden zonder – voorheen – katholieke streken in het zuiden en oosten van het land). Ankers kwijt, koers onvindbaar, contact met de samenleving weg, band met de achterban weg en zelfs dat met de eigen leden. Het CDA heeft in de peilingen nog een tiende over van de aanhang uit de hoogtijdagen.

De PvdA
De PvdA. De grote klap kwam in 2002 nadat Wim Kok Ad Melkert naar voren schoof als zijn opvolger. Wouter Bos (2003), Job Cohen (2010) en Diederik Samsom (2012) zorgden voor een tijdelijke opleving, maar de PvdA heeft niets meer van een stabiele volkspartij. Kort samengevat: eerst liepen de arbeiders weg toen de PvdA de allochtonen belangrijker vond, vervolgens liepen de allochtonen weg toen ze erachter kwamen dat ze vooral als stemvee werden gezien. De PvdA is nu erg van het klimaat en tegen de stikstof, maar daar kopen de verworpenen der aarde geen brood en brandstof van. Dat PvdA en GroenLinks een proefhuwelijk aangaan bevestigt dat beeld.

Een aanzienlijk deel van wat er in de Ruttejaren aan kabinetsbeleid wordt geproduceerd vloeit ondertussen niet voort uit verkiezingen, maar uit kabinetsformaties waarin belangen van allerlei aard om voorrang vechten. De winnaars waren tot dusver vaak linkse lobby’s en handige zakenjongens, die vaak (voormalige) politici naar voren schuiven omdat die exclusieve weg kennen in de krochten van Rutteland.

Maar daar blijft het niet bij. Veel beleid komt van elders. Uit buitenlandse kantoren (VN, EU, het particuliere vergadercircus van het World Economic Forum (WEF) helpt er bij). Van internationale rechters (Luxemburg, Straatsburg).

Beleid komt trouwens ook steeds vaker uit Nederlandse rechtszalen. Het vierde kabinet Rutte was in het eerste half jaar druk in de weer met klimaat en stikstof en dat komt niet alleen omdat dit de nieuwe kroonjuwelen van D66 zijn, maar ook omdat rechters qua klimaat en natuur graag actiegroepen hun zin geven, bijvoorbeeld door het klimaat tot mensenrecht te verheffen.

Is wat er uit kantoren in Frankfurt (de rente), Brussel (immigratie, bijvoorbeeld), New York en Genève (VN) komt het resultaat van een democratisch proces? Welnee. Het is een product van een lobbyproces dan wel een technocratisch proces, het wordt door ongekozen lieden die geen verantwoording afleggen in elkaar gestoken.

En plotseling is er dan bijvoorbeeld zoiets als het ‘Verdrag van Marrakesh’ (2018). In dat verdrag staat onder meer dat publieke omroepen die zich tegen ongeremde immigratie keren financieel gestraft moeten worden. Precies dat is wat de Raad van Bestuur van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) deze zomer deed.

Kapot bezuinigd
Dat de kabinetten-Rutte nou niet bepaald in lijn handelen met de wensen en belangen van Nederlanders was eerder ook al zichtbaar. Er werd bezuinigd en lasten werden verzwaard toen de economie al op zijn gat lag (2012-2014). Nu beweert RutteVier dat de belasting niet naar beneden kan omdat de Belastingdienst dat niet aankan. Maar in 2012 kostte het geen enkele moeite om de btw te verhogen (van 19 naar 21%) toen dat het toenmalige Rutte-kabinet goed van pas kwam.

Nu zit het kabinet omhoog met de hoge gasprijzen, maar iedereen lijkt vergeten dat het tot voor kort juist beleid was om het gas extra duur te maken, want dat zou de burgers van Nederland leren dat aardgas fout was. Nu Poetin veroorzaakt wat onder Rutte al beleid was is het huis te klein.

Ik zei al eerder dat we te maken hebben met een disfunctioneel kabinet. Het land en de regering heeft al problemen genoeg, maar het kabinet produceert er zelf nog een paar bij. En er wordt nauwelijks iets opgelost.

Het kabinet, als steeds, produceert vooral akkoorden. Die verbeteren de werkelijkheid niet, maar leiden tot papieren oplossingen. Het jongste is een ‘Bestuursakkoord’ tussen kabinet en lagere overheden waarin voor driekwart miljard euro 20.000 woningen worden vrijgemaakt voor asielzoekers. En dat in een land met een record-immigratie en een gigantisch woningtekort. Plus een personeelstekort. Wie gaat die woningen voor de asielzoekers bouwen?

‘Asielstop’
Driekwart van de Nederlanders zou een (tijdelijke) asielstop willen, maar er komt niets wat daarop lijkt. In plaats daarvan wordt de opvangcapaciteit van dit crisisjaar de standaard voor de komende jaren. Ook dat is een product van de hefboomdemocratie: niet doen wat afgetekende meerderheden doen, want een minderheid aan het Binnenhof kan de wil opleggen aan het land.

Ook dat patroon is in de Ruttejaren cynischer geworden dan ooit tevoren. Het kabinetsbeleid ademt steden als Amsterdam en Utrecht en andere steden waar onevenredig veel Kamerleden wonen, ook al vormen die steden zelf een minderheid in het land. Het gaat om steden, studentensteden vaak, waar D66 en GroenLinks stuivertje wisselen om de macht. Soms gaan die partijen daarbij ook nog hand in hand met radicaal-linkse, etnische partijen als Bij1 en Denk.

Urbane habitats
Dat zijn de kringen waar in Nederland veel van de landelijke politiek wordt gemaakt. Vaak kleine belangengroepjes met radicale ideeën nestelen zich in de kraag van de macht, verzekeren zich van belastinggeld en invloed en als ze hun zin niet krijgen via de politiek krijgen ze die van de rechter die vervolgens de politiek dicteert. Alles wat naar traditie geurt moet in transitie, is niet meer van deze tijd. Boeren, zo wordt triomfantelijk gezegd, ‘hebben geen recht om boer te zijn’. Het platteland moet een soort wildernispark worden, dan wel worden voorzien van windmolens en zonnepanelen, dan wel van nieuwbouwwijken om de massale immigratie op te vangen. Want immigratie is goed en wie er wat van zegt is fout.

In de Ruttejaren waaien er Amsterdamse wolken over Nederland met verregaande opdrachten om boerenbedrijven op te heffen, plaats te maken voor asielzoekers en andere immigranten en het landschap in handen te geven van ecologen die er kunstmatige natuur van maken.

Staatsdwang is in de mode
Opvallend is de dwang waarmee steeds vaker wordt gedreigd als er geen draagvlak is. In de Coronajaren werd beweerd dat het beleid was gericht op het beschermen van de meest kwetsbaren, terwijl die zwakken en bejaarden in werkelijkheid massaal werden blootgesteld aan het virus. Toen dat duidelijk werd, werden verzorgingshuizen in wezen detentiecentra.

Maandenlang was er een buiten oorlogstijd nooit eerder vertoonde avondklok, waarvan het nut nul was. De parlementaire enquête maar de Coronatijd zal aantonen dat de vrijheidsbenemende avondklok uitsluitend werd ingevoerd om daadkracht uit te stralen.

Is het gek dat Nederland nu genoeg heeft van een overheid die niet levert, van politici zonder gezag die wel ongewenst beleid dwingend opleggen en zich weinig aantrekken van de noden van de bevolking? Het heeft er alle schijn van dat de wal het schip nu gaat keren.

Dat werd al wat zichtbaar in de laatste maanden van 2019, toen niet alleen boeren en bouwvakkers, maar ook verplegers en leraren optrokken naar het Malieveld. Voor het toenmalige kabinet kwam Corona in dat opzicht als een redding.

Nu: de eerste levensbehoeften
Maar nu zijn het andere tijden. Als mensen moeten afzien van eerste levensbehoeften (zoals brood en brandstof) dan geeft het geen pas om je als regerende politici vooral bezig te houden met beleid dat een hekel heeft aan bramen en brandnetels. Losgezongen van het land en zijn inwoners wordt aan het Binnenhof een wereldvreemde ruzie over wenselijke en minder wenselijke dieren en planten gevoerd. Tot voor kort was er niemand te vinden die na inspectie van Nederland tot de conclusie kwam dat de natuur op omvallen staat, maar in Den Haag (en Hilversum) is dat wel de leidende opvatting.

Het is op het decadente af. Onmachtige politici laten zich leiden door particulieren, rechters en belangen. Hun burgers zijn er voor het beleid, niet andersom. Het is dansen op de vulkaan. Als het niet parlementair gaat, dan zal het minder parlementair gaan. ‘Tubbergen’ is een teken aan de wand. ‘Ter Apel’ is een teken aan de wand. De weken van boerenopstanden zijn een teken aan de wand.

Grootscheepse immigratie is al decennia het meest brandende thema in Nederland, maar het vierde kabinet-Rutte dat te maken heeft met de grootste immigratiestroom uit de Nederlandse geschiedenis loopt er met een grote boog omheen. Ter uitvoering van een Kamerbrede motie van vier (!) jaar geleden is maar weer een commissie ingesteld die volgens plan pas eind 2023 met bevindingen komt.

De wal keert het schip
Het weglopen van kiezers bij de verantwoordelijke partijen is een teken aan de wand. Dat krantenlezers doorbladeren als ze met de zoveelste lading klimaatdreigementen worden geconfronteerd is een teken aan de wand, zoals het ook een teken aan de wand is, dat radioluisteraars bij de NPO wegzappen als daar alleen maar woke-muziek wordt gedraaid.

Je kunt in een brave democratie als de onze burgers best een beetje bedriegen, je kunt ze tekortdoen en je kunt ze geld uit de zak kloppen. Maar op enig moment betaalt de vorst die zich heeft losgezongen van het volk daar toch de tol voor. Dat geldt ook voor de overheid en voor de regerende politici van Nederland, anno 2022.

[Ariel]

Coalitie hopeloos verdeeld over beloofde ’fundamentele heroriëntatie’ asielbeleid

Coalitiepartijen VVD, D66, CDA en CU zijn hopeloos verdeeld over een dit najaar beloofde ’fundamentele heroriëntatie’ van het asielbeleid. Terwijl de noodverbanden in een akkoord over de korte termijn net zijn aangelegd, lijkt een operatie om het echt over een andere boeg te gooien ver weg.

Dat blijkt bij asielwoordvoerders van de fracties. De VVD pleit voor een opvangstop en een migratiequotum. D66 en CU hameren vooral op meer opvangplaatsen die structureel beschikbaar zijn. CDA zit daar tussenin. Betrokkenen melden dat de partijen tijdens onderhandelingen ’het tegenovergestelde willen’.

VVD-Tweede Kamerlid Brekelmans erkent dat coalitiepartijen ’mijlenver uit elkaar liggen’ als het gaat om asielbeleid. Toch werd als onderdeel van de recent gesloten asieldeal beloofd dat er dit najaar ’een fundamentele heroriëntatie’ van het asielbeleid komt. Staatssecretaris Van der Burg (Asiel) geeft toe dat er al jaren tevergeefs over maatregelen wordt gesproken. „Eerst moet ik duidelijk hebben wat er allemaal kan, daar zijn we nu naar aan het kijken.”

Procedurestop
Wat Brekelmans betreft bevat een fundamentele wijziging van asielbeleid ’manieren om de instroom te beperken’. „Want die blijft gewoon heel erg hoog.” Het VVD-Kamerlid heeft ook al manieren bedacht om dat voor elkaar te krijgen. „Met een procedurestop of dat je duidelijk gaat communiceren hoeveel mensen je aankan met je asielsysteem, dat je een bepaald quotum instelt.”

De liberaal benadrukt dat de asieldeal vooral tijdelijk soelaas biedt. „De kans dat deze problemen zich weer voor gaan doen is er. Dus laten we nu niet wachten tot het weer een crisis wordt en dan pas weer gaan nadenken. Daarom moeten we nu nadenken over dingen die we fundamenteel anders moeten doen.”

Het VVD-Kamerlid weet dat de politieke verschillen groot zijn. „Zeker, en die zijn niet weg. Coalitiepartijen liggen mijlenver uit elkaar als het om asiel gaat. Maar we ervaren nu een druk die we een jaar geleden minder hadden, dus misschien biedt dat ook ruimte.”

Noodmaatregel
Het is zeer de vraag of de VVD-inzet nu wel tot resultaat leidt. De Tweede Kamerfractie zette eerder al in op rigoureuze maatregelen, maar tot op heden komt daar weinig van terecht. Een opvangstop – in het eigen verkiezingsprogramma genoemd als noodmaatregel – werd door premier Rutte van tafel geveegd.

De focus van andere partijen blijkt compleet ergens anders te liggen. Waar de VVD mikt op beperken van de instroom, wil D66 zorgen dat er meer plaatsen zijn. „De crisis in de asielketen is een organisatiecrisis. Migratie is iets van alle tijden. Soms zijn er pieken, soms zijn er dalen. Daar moeten we rekening mee houden”, zegt D66-Kamerlid Anne Marijke Podt. „In het verleden hebben we na een piek te veel afgeschaald, waardoor we nu problemen hebben met het vinden van opvangplekken. Dat moet anders. Vorige week hebben we een aantal afspraken gemaakt die de asielketen structureel weerbaarder te maken.”

Flexibele asielketen
Podt wil bovendien dat asielzoekers beter worden verspreid over het land en dat investeringen leiden tot meer opvangplaatsen. Op die manier wil ze ’een flexibele asielketen’ die berekend is op een hogere instroom. „De flexibele asielketen nu eindelijk eens écht uitvoeren is volgens mij waar we uiteindelijk naartoe moeten. En het lijkt mij goed om gemeenten daarbij ook een veel serieuzere plek aan tafel te geven.”

CU ligt mijlenver verwijderd van de wensen van VVD. CU-Kamerlid Ceder heeft het - gevraagd naar de fundamentele heroriëntatie - niet eens over instroom. „We hebben tijdens de onderhandelingen de contouren voor een beter stelsel uitonderhandeld, waaronder een Europese verdelingsaanpak, betere waarborgen van de menselijke maat - met name voor kinderen - en zorgen voor voldoende opvangcapaciteit. Volgens mij kunnen we allemaal zien dat dat nog niet heel erg opschiet. Ik zie een uitwerking van die plannen graag snel tegemoet.”

Oorlogen
CDA-Kamerlid Kuik mikt in ieder geval op ’een schil om pieken op te kunnen vangen’. „Je voorspelt oorlogen niet zomaar.” De partij wil bovendien ’meer grip op migratie krijgen’. „Het lukt andere landen ook, dus we moeten stevige afspraken maken met de landen van herkomst, zoals Marokko.” Bovendien pleit het CDA voor ’goede spreiding over het land’. „Dus meerdere aanmeldcentra, laat Ter Apel er niet in z’n eentje voor staan.”

Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) wijst tot op heden vaak op juridische obstakels en EU-regels die grote veranderingen in de weg staan. Toch denkt hij dat er ruimte is voor fundamentele wijzingen. „Dat kan bijvoorbeeld een manier zijn om te voorkomen dat we bij hoge pieken direct te maken krijgen met noodopvang en crisisnoodopvang. En maatregelen om te zorgen dat migranten die geen recht hebben op verblijf Nederland zo snel mogelijk verlaten.”

[Mahalingam]

Daar kunnen we op rekenen, dat zal wel uitkomen, Rutte zegt hetzelf: komende winter enorm grote oversterfte te verwachten.

Rutte geef toe dat de winter een hel wordt: "Op oude voet doorgaan zit er voor veel mensen niet in"
https://www.dagelijksestandaard.nl/poli ... en-niet-in

[Ariel]

Een juiste beslissing. De man kon het niet aan.

Bronnen: landbouwminister Henk Staghouwer (CU) stapt op

Landbouwminister Henk Staghouwer (CU) stapt op. De 60-jarige Groninger is daarmee de kortst zittende bewindspersoon in het kabinet Rutte IV. Dat melden goed ingevoerde bronnen aan De Telegraaf.

Staghouwer lag de afgelopen maanden al meermaals onder vuur. Zo kwam er forse kritiek vanuit de Tweede Kamer en de agrarische sector op zijn zogeheten ’perspectiefbrief’, waarin geen perspectief voor de boeren werd aangetroffen. Staghouwer, die in het verleden provinciebestuurder en bakkerijbaas in Groningen was, liet eerder al intern doorschemeren dat hij de baan heftig vond. Maandag presenteerde hij nog een brief waaruit blijkt dat Brussel de Nederlandse uitzondering in het mestbeleid blokkeert. Staghouwer noemde dat ook ’geen mooie boodschap’ voor de boeren.

[Ariel]

Zijn taken worden vanaf dinsdag tijdelijk overgenomen door oud-landbouwminister Carola Schouten (CU), die momenteel ook vicepremier is en ook als minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen aan de lat staat.

Arme boeren en vissers. Ze komen van de regen in de drup. Carola Schouten bakte toen ze nog minister van Landbouw en Natuur was er ook niets van. En nu als minister voor Armoedebeleid is ze zo goed als onzichtbaar.

[Mahalingam]

Nou ja, als we het hebben over 'onzichtbaar' van Carola Schouten als minister van Landbouw en Natuur: die Henk Staghouwer (CU) was helemaal onzichtbaar. Hem ooit op de StaatsTV gezien?



Beetje doopceel:
Wie Zijn Die Mensen? Deel II: Henk Staghouwer (CU) - De koekebakker uit Groningen
https://www.geenstijl.nl/5162933/wie-zi ... groningen/

[Ariel]

De CU. De partij van de slechte bewindvoerders. De onzichtbare Carla Schouten, Henk , Maarten van Ooijen, Staatssecretaris van Volksgezondheid. Wie kent hem, en als kers op de taart, de farizeeër Gert-Jan Segers.

Wat een partij.

Geen goede debater’ Staghouwer presenteerde zich liever als ’gewoon Henk’

De stuntelende minister heeft zijn biezen gepakt. Henk Staghouwer (60) stond negen maanden aan het roer van het ministerie van Landbouw, maar bijna niemand nam hem nog serieus. Sommige boeren waren verbijsterd over zijn gebrek aan kennis.

Het aftreden van Staghouwer komt niet uit de lucht vallen. „Brandhout”, klaagde een vissersvoorman afgelopen zaterdag nog in De Telegraaf over het functioneren van de Groningse CU-minister. Ook coalitiebronnen voorspelden dat het wel eens snel ’einde oefening’ kon zijn.

Dat moment kwam héél snel. Maandagavond liet Staghouwer weten dat hij het afgelopen weekeinde tot de conclusie is gekomen dat hij niet de juiste persoon op de juiste plek is. „Een verdrietige dag”, vindt CU-leider Gert-Jan Segers, die Staghouwer persoonlijk rekruteerde voor de ministerspost. „Henk zat hier nooit voor zichzelf, maar altijd voor de zaak.”

Maar ’de zaak’ was allesbehalve in z’n nopjes met het optreden van de voormalig provinciebestuurder en bakkerijbaas. Zijn belangrijkste taak was het om boeren – die in onzekerheid verkeren door de stikstofcrisis – perspectief te bieden. Perspectief op een toekomst met minder vee én een goed belegde boterham. Dat is best mogelijk, met de vele miljarden die het kabinet heeft uitgetrokken voor de agrarische sector.

Onleesbare ’perspectiefbrief’
Toch leverde Staghouwer in eerste instantie broddelwerk af, toen het kabinet begin juni aankondigde dat de veestapel flink zou moeten krimpen. Toen stikstofminister Christianne van der Wal (VVD) een berucht kaartje verspreidde met daarop stikstofreductiedoelen per gebied, publiceerde Staghouwer een onleesbare ’perspectiefbrief’ van ruim veertig kantjes.

In die brief stonden helemaal geen concrete plannen, bijvoorbeeld om boeren ruime subsidies te geven voor natuurbeheer. De Tweede Kamer was woest. In een Kamerdebat moest een hakkelende Staghouwer erkennen dat het niet goed genoeg was. Hij zou de hele zomer doorwerken om vóór Prinsjesdag met een nieuwe brief te komen.

Maandag bleek dat Staghouwer ook die belofte niet zou waarmaken. Omdat oud-VVD-minister en oliemannetje Johan Remkes nog werkt aan zijn verslag van de bemiddelingsgesprekken tussen kabinet en boeren, wilde Staghouwer daarop wachten. Pas ná Prinsjesdag komt de nieuwe brief. Achter de schermen in Den Haag klinkt dat de brief waar Staghouwer deze zomer aan werkte nog altijd zwaar ondermaats was.

Mestuitzondering niet gelukt
En dan bleek maandag ook nog eens dat het Staghouwer niet is gelukt om de felbegeerde mestuitzondering voor Nederland te behouden, ondanks dat volgens een ministeriebron door Staghouwer ’heel hard gewerkt’ is om een gunstig afbouwpad te bewerkstelligen. Maar toch: boeren mogen vanaf 2026 niet meer mest uitrijden dan andere boeren in Europa, heeft Brussel besloten. Dat betekent dat boeren op hoge kosten zullen worden gejaagd voor het afvoeren van mest. „Een grote klap”, noemde Staghouwer het zelf.

Of die tegenvaller helemaal op het conto van Staghouwer valt te schrijven, is de vraag. Nederland krijgt namelijk de rekening gepresenteerd voor jarenlang falend natuur- en milieubeleid, vindt Brussel. Maar dat de Groninger geen potten kon breken, zien vriend en vijand. „Hij was totaal niet geschikt”, reageerde BBB-voorvrouw Caroline van der Plas op zijn aftreden.

Geen goede debater
In de omgeving van Staghouwer viel te vernemen dat Staghouwer zelf ook vond dat hij geen goede debater was. Hij presenteerde zich liever als ’gewoon Henk’. Dat bleek een valkuil. Henk was te onzichtbaar, terughoudend en afwachtend. Maar juist in het stikstofdossier snakt het ministerie naar iemand die snel kan schakelen en zowel Kamerleden als de boerensector kan overtuigen. Het is niet voor niets dat stikstofminister Van der Wal de laatste maanden veel vaker in beeld kwam bij persconferenties en televisieoptredens.

CU-minister Carola Schouten (Armoedebeleid) neemt tijdelijk het stokje over van Staghouwer. Schouten is een bekend gezicht op het ministerie, zij is zijn voorganger en kent het stikstofdossier op haar duimpje. Ondertussen gaat partijleider Segers op zoek naar een vervanger die wél zijn of haar hoofd boven water kan houden.

Boeren niet rouwig
Boeren zijn niet rouwig om het vertrek van Staghouwer. „We kennen hem als een wat kleurloos persoon en hebben nog weinig concrete visie bij hem gezien”, zegt Bart Kemp van boerenactiegroep Agractie. Agrariërs en tuinders bij wie Staghouwer op bezoek was geweest, waren soms verbijsterd over zijn gebrek aan kennis.

Premier Rutte liet maandagavond weten het ’dappere besluit’ van Staghouwer ’te respecteren’. Het vertrek van de CU-minister leidt niet tot een kabinetscrisis. De coalitiepartijen wachten in spanning op de conclusies van Remkes. Dan moet ook duidelijk worden of de stikstofafspraken in het coalitieakkoord – waaraan CDA-leider Wopke Hoekstra wil tornen – wel of niet overeind blijven.