’Belager Joods restaurant dreigde met nieuwe zware aanslag’
Asielzoeker Saleh A., die al twee keer het Joodse restaurant HaCarmel in Amsterdam aanviel, heeft gedreigd met een derde aanslag, deze keer met vuurwapens. Dat bevestigt een goed ingevoerde opsporingsbron. Op de telefoon van de Syriër werd een foto aangetroffen waarop hij poseert met een wapen.
Justitie heeft al 2,5 jaar de handen vol aan de Syrische Saleh A. die in Nederland aanklopte voor veiligheid maar zelf gewelddadig blijkt. Hij staat woensdag weer voor de rechter vanwege zijn tweede aanval op het koosjere restaurant in Amsterdam-Zuid.
In december 2017 sloeg hij daar voor het eerst de ramen in. Tijdens zijn verhoor kondigde A. aan dat hij opnieuw zou toeslaan, toch werd hij na twee dagen weer de straat op gestuurd. Ondanks zijn waarschuwing dat hij ’een vulkaan was die op uitbarsten stond’. Hij kreeg uiteindelijk zes weken celstraf.
Camouflagepak
Afgelopen mei ging de asielzoeker opnieuw los. Gekleed in een camouflagepak sloeg hij met een ijzeren pijp de ramen in en probeerde een Israëlische vlag in brand te steken. Sindsdien zit hij vast.
Maar het Joodse restaurant is nog niet van hem af, waarschuwde A. tijdens zijn verhoor afgelopen mei. Hij broedt op een derde aanval en schuwt niet om nog zwaarder geweld te gebruiken. Mocht iemand hem daarbij hinderen, dan zou er worden geschoten, zo dreigde hij volgens een goed ingevoerde opsporingsbron. A. zou ook tegen de politie hebben beweerd dat hij vuurwapens bezit en in Syrië getraind heeft. Op zijn telefoon staan foto’s waarop Saleh A. poseert met schiettuig, waaronder een kalasjnikov.
De advocaten Willem van Vliet van Saleh A. en Herman Loonstein, die de restauranthouder bijstaat, willen niets over de inhoud van de verhoren of het politieonderzoek bevestigen.
Duidelijk is dat justitie Saleh A. opnieuw niet voor terrorisme gaat vervolgen. Ook na de eerste aanval bleef het bij een aanklacht voor vernieling en brandstichting, met een strafverzwaring vanwege discriminatie. Saleh A. was verminderd toerekeningsvatbaar en laagbegaafd. Hij zou niet tot doel hebben gehad om de bevolking grote angst aan te jagen en een politiek doel te bereiken – dat zijn criteria die meetellen voor het etiket ’terrorisme’.
Terroristisch
Dat justitie de aanslag niet aanduidde als terroristisch wekte veel onbegrip, zoals bij terrorismedeskundige Teun van Dongen. Het was duidelijk dat het Israëlisch-Palestijns conflict de reden vormde voor de eerste aanval, met name het besluit van de Amerikaanse president Trump om de Amerikaanse ambassade in Jeruzalem te huisvesten. Omdat Saleh met zijn daad een politiek signaal wilde afgeven aan Israël, gold het volgens Van Dongen wel degelijk als terroristisch. In de verhoren na de tweede aanval zei A. dat alle Israëliërs zouden moeten sterven. Zelf doodgaan als martelaar was zijn ultieme doel.
„Als dit geen terrorisme is”, zegt restauranthouder Sami Bar-On woedend, „wat dan wel? Vindt Nederland dan dat er doden moeten vallen voor het terrorisme is?”
Advocaat Van Vliet geeft toe dat zijn cliënt de rechtspraak voor een lastig vraagstuk plaatst. „Het wetsartikel over terrorisme is ook vaag geformuleerd. Voor mijn cliënt blijft het in elk geval bij vernieling en brandstichting, met ongetwijfeld een strafverzwaring. Alles bij hem is doorzocht en bekeken, als er ook maar een flinter was die erop wees dat hij een doelgericht plan had om de samenleving angst aan te jagen, dan had het OM daarop ingezet.”
Van Vliet benadrukt dat ’planmatig te werk gaan’ bij Saleh A. ver te zoeken is. Hij is zeer verward en getraumatiseerd. „Hij heeft vrienden en familie afgeslacht zien worden in Syrië en is in Nederland ook nog zijn jonge kind verloren.”
Hij ziet dwangbehandeling of tbs daarom als een reële mogelijkheid om te voorkomen dat A. opnieuw toeslaat. „Wij begrijpen dat het volstrekt onacceptabel is voor de familie Bar-On dat het een tweede keer is gebeurd. Het mag nooit meer gebeuren.”
Het gaat psychisch eerder slechter dan beter met zijn cliënt. A. had een vertrouwenspersoon bij de reclassering, maar die is wegbezuinigd. Hij zit nu op een zorgafdeling van de gevangenis, maar door corona is het nog niet van een goede behandeling gekomen. „Het wachten is nu op een goed psychiatrisch rapport.”
Terug naar Syrië
Restauranthouder Bar-On heeft ondertussen een indringende boodschap voor Saleh A.: „Als het je hier niet bevalt, ga dan terug naar Syrië.” Bar-On ziet dat klanten vanwege de geweldsdreiging wegblijven. Zijn levenswerk is in duigen gevallen. „Hij heeft ons restaurant kapotgemaakt.”
Terug naar Syrië is vooralsnog geen optie. Ondanks twee rechtszaken en dreigementen over nieuwe misdrijven kan statushouder Saleh A. niet het land worden uitgezet. Nederland stuurt nog geen asielzoekers (met of zonder verblijfsvergunning) terug naar Syrië vanwege de onveiligheid daar. Dat geldt dus ook voor asielzoekers die hier in Nederland juist voor onveiligheid zorgen. Terug naar Syrië kan alleen op basis van vrijwilligheid. „Hij heeft wel eens aangegeven dat hij dat wil”, zegt Van Vliet.
A. zit momenteel vast, maar het geweld tegen het restaurant houdt aan. Recent eiste justitie een jaar celstraf tegen een man die een nepbom plaatste. Daarnaast zijn er wekelijks scheldpartijen of zit er spuug op het raam. „Het valt eigenlijk niet eens meer op”, reageert Bar-On gelaten, met een blik op een veeg op het venster.