Botsen de beschavingen?

Mahalingam
Berichten: 52064
Lid geworden op: za feb 24, 2007 8:39 pm

Botsen de beschavingen?

Bericht door Mahalingam »

Lisbeth Imbo, Bart De Wever en Khalid Benhaddou, Botsen de beschavingen?, Pelckmans, 304 p., 27,50 euro
In 'Botsen de beschavingen?' blikken De Wever en Benhaddou terug op de wereld voor en na 9/11.

‘Men heeft de islamwereld volledig verkeerd ingeschat’

Bijna twintig jaar geleden vonden de aanslagen van 9/11 plaats. Hoe hebben die de samenleving gevormd? In het nieuwe boek ‘Botsen de beschavingen?’ gaan de Gentse imam Khalid Benhaddou en N-VA-voorzitter Bart De Wever op zoek naar antwoorden. Een voorpublicatie.

Toen zich op 11 september 2001 twee vliegtuigen in de WTC-torens in New York boorden, stond de wereld stil. Weten De Wever en Benhaddou nog wat ze aan het doen waren toen dat gebeurde? Benhaddou was dertien jaar, een scholier in het tweede middelbaar. “Ik kreeg Franse les toen het nieuws binnenkwam. De leerkracht vertelde erover. Ik kon mij daar toen niets bij voorstellen. Ik wist niet eens wat de Twin Towers waren. Mijn ouders zijn zeer pacifistisch, alles wat met geweld te maken heeft, wordt veroordeeld. Zij vonden de aanslagen afschuwelijk. Zeker toen bleek dat het gebeurde in naam van de islam.”

In 2001 was Bart De Wever dertig jaar. “We hadden toen pas een politieke partij opgestart. Rond die tijd werd mijn oudste zoon geboren. Die moest enige tijd doorbrengen in het ziekenhuis op de afdeling neonatologie, dat waren bange momenten. Hij mocht naar huis in augustus. Niemand had het kind al kunnen bezoeken en net op 11 september waren we met veel volk samen voor een babyborrel. Maar onze zoon heeft helaas weinig aandacht gekregen… De tv stond op en ik zie ons nog in een grote halve cirkel kijken naar een gebeurtenis die heel verstrekkende gevolgen heeft gehad.”

Het Ottomaanse rijk

“Men heeft de islamwereld volledig verkeerd heeft ingeschat”, vervolgt De Wever. “De samenleving van de islam met Europa, waar we het net over hadden, is zowat honderd jaar geleden gestopt na de walk-over door het Westen en de instorting van het Ottomaanse rijk. Sindsdien zijn de islamlanden een beetje de voetveeg van het Westen, en ze voelen dat ook zo aan. Die langgerekte periode van gevoelens van vernedering heeft tot gevolg dat je niet veel moeite hoeft te doen om er een reactie tegen de moderniteit te organiseren. En dat is wat er gebeurd is. Wij hebben een beeld gecreëerd van “die mensen zijn middeleeuws”, maar dat is helemaal niet zo. Voor het Westen was 9/11 een grote verrassing, maar eigenlijk had het duidelijk mogen zijn dat er zoiets zat aan te komen.”

Benhaddou: “Wat mij opvalt, is dat Europeanen de ontwikkelingen in het Midden-Oosten de afgelopen eeuw niet opgevolgd hebben. Daardoor kwamen ook de recentere aanslagen als een donderslag bij heldere hemel. Europa leefde te veel op zichzelf. Maar dat kan het door de globalisering niet meer volhouden. Als het regent in Irak en in Syrië, dan druppelt het in Brussel. We moesten dus inderdaad de aanslagen voelen tot in onze eigen achtertuin.

“Als je 11 september 2001 wil begrijpen, dan moet je in de recente geschiedenis terugkeren naar de inval van Napoleon in Egypte in 1798. Die wordt in de Arabische cultuur als dé grote schok van de moderniteit beschouwd. Daarnaast is er de periode van de kolonisatie, met het geheim verdrag van Sykes-Picot in 1916, dat niemand nog kent in Europa. Het had een enorme impact op de relaties tussen het Westen en de Arabische wereld. De Britten en de Fransen, die op dat moment het grootste deel van de islamlanden in hun macht hadden, sloten tijdens de Eerste Wereldoorlog dit verdrag. Zij hebben bij wijze van spreken het oude Ottomaanse Rijk onder elkaar verdeeld, de grenzen bepaald en hertekend. (...) Als je naar de propaganda van IS kijkt, merk je dat zij ook heel vaak naar dat verdrag verwijzen. In de eerste videobeelden die ze verspreidden na de oprichting van hun kalifaat zien we dat IS-soldaten naar de grens tussen Irak en Syrië trekken en spreken over de eerste islamitische groepering die er sinds 1916 in slaagt om de grenzen van het Sykes-Picot-verdrag te vernietigen.”

Einde van het kalifaat


Benhaddou: “Het laatste stuk van het Ottomaanse rijk werd gered door Atatürk en dat is nu Turkije. Hij heeft na de overwinning tegen de Grieken de eerste seculiere staat in de islamwereld opgericht. En in 1925 heeft hij het einde van het kalifaat geproclameerd. Dat kalifaat was in feite al eerder verdwenen, maar wat hij afschafte, waren het idee en de droom. Van Istanbul tot aan de Indus leefde bij veel moslims nog het verlangen naar een kalifaat als universele gemeenschap, een ideaal waarnaar ze moesten streven. (...) Atatürk heeft het kalifaat afgeschaft en toen ontstond er een existentiële crisis.”

Benhaddou verwoordt de vragen die toen oprezen: “Hoe moet het nu verder? Welke maatschappij moeten we vooropstellen? Terugkeren naar een kalifaat, is dat ons model? Of moeten we de democratisering die het Westen ons oplegt, omarmen?

“Dan zijn er twee stromingen ontstaan. Enerzijds heb je de salafisten, in al hun varianten, zoals de moslimbroeders in Egypte. Er zijn veel manieren waarop ze naar het kalifaat willen terugkeren, en verschillende middelen die ze willen inzetten. Maar allemaal hebben ze hetzelfde doel. En anderzijds heb je de groep modernisten. Die kijken naar het Westen en zijn er verwonderd over. Ze haalden de ideologieën zoals het nationalisme, het liberalisme, het socialisme en het communisme binnen in de islamwereld. Zij waren de eersten die zich verzetten tegen de kolonialen.

“Uit die salafistische bewegingen is het salafi-jihadisme ontstaan, dat het idee verspreidde om met geweld het kalifaat terug te halen. Volgens hen hebben de moslimbroeders geprobeerd om dit op democratische wijze te doen, maar ze kregen er de ruimte niet voor. Daardoor oordeelden ze dat het propaganderen van de jihad de enige manier was om het kalifaat terug te halen.”

Ook Osama Bin Laden was dezelfde mening toegedaan, verduidelijkt Benhaddou nog. “Hij maakte deel uit van het streng orthodoxe wahabisme (een fundamentalistische, conservatieve en puriteinse stroming in de islam, in de achttiende eeuw opgericht in Saoedi-Arabië, red.). (...) Bin Laden is opgestaan en heeft gebruikgemaakt van de oorlog tegen de Russen in Afghanistan. Op dat moment hebben de Amerikanen een beroep gedaan op moslimstrijders. De propaganda die IS gevoerd heeft om mensen te ronselen, was eigenlijk op Amerikaanse leest geschoeid. De jihadisten waren in de jaren zeventig en tachtig welkom voor de Amerikanen, ze hielpen mee vechten tegen de Russen. Toen die zich in 1988 terugtrokken, konden veel moslimstrijders niet meer terug naar hun eigen land. Ze bleven achter in Afghanistan. Dat was de ideale plek voor Osama Bin Laden om ze rond zich te verzamelen.

“Een aantal jaren later was Al Qaida geboren. De initiële benaming van Al Qaida was ‘Internationaal Front tegen de Kruisvaarders en de Joden’, waarbij de oorlog werd verklaard aan het Westen, in het bijzonder aan de Amerikanen, maar ook aan Israël. En laat IS nu net een uitvloeisel zijn van Al Qaida, dat actief was in verschillende landen en al vanaf de jaren negentig aanslagen pleegde in Afrika en Jemen. Pas daarna volgde 9/11.”

Diepgewortelde wrok

De Wever: “Essentieel aan dat verhaal is hoe wij collectief, door een roze bril, naar de islamwereld keken en kijken. Tijdens de Koude Oorlog werd alles in vakjes opgedeeld. Wie in Afghanistan tegen de Russen vocht, was automatisch pro-Westen. Dat was een zeer simplistische redenering. Het Westen heeft Al Qaida gecreëerd. De leden werden bewapend en opgeleid, waarna we moesten vaststellen dat er een soort monster van Frankenstein tot leven was gewekt dat zich vervolgens tegen het Westen heeft gekeerd. Na 9/11 is weer dezelfde fout gemaakt, dat was de valstrik van Osama Bin Laden.

“Wat was het gevolg? Het Westen besloot tussenbeide te komen in het Midden-Oosten en oorlog te voeren met het idee de modernisten te helpen tegen de “krachten van de duisternis”. Daardoor is IS ontstaan, uit het restant van het regime van Saddam Hoessein. Iedereen miskijkt zich dus voortdurend op wat er in de islamwereld gebeurt. Tien jaar later maakten we de Arabische Lente mee. En opnieuw was de reactie hier: ‘Nu zal het gebeuren.’ Het was duidelijk dat de bevolking een ‘liberale democratie’ wilde en voor de moderniteit koos. De meesten hebben zich daar alweer op miskeken. Wat is er van die Arabische Lente geworden? Dat heeft het Westen totaal fout ingeschat.

“De politiek van militaire interventies door de Verenigde Staten werd ideologisch telkens verschoond door de ambitie om de democratie te brengen waar de bevolking ze met open armen zou verwelkomen. Maar het tegendeel gebeurde. Iedere interventie heeft voeding gegeven aan de diepgewortelde islamitische wrok tegen het Westen en alles waar het Westen voor staat. Het gewelddadige jihadisme is erdoor tot leven gewekt en is dus geen relict van een premodern verleden maar net een radicale afwijzing van de opgedrongen westerse moderniteit.”

Was de war on terror van de Amerikaanse president George Bush de verkeerde aanpak? De Wever: “Ik ben een conservatief. Sowieso heb ik het Amerikaanse imperialisme nooit kunnen appreciëren. Hun interventies in andere landen zijn onbezonnen.

“Ze doen dat vanuit de blik die ze op de wereld hebben en om de geopolitieke redenen die erachter liggen uiteraard. Wat dat betreft, is Amerika trouwens volledig van richting veranderd. Ze kijken nu naar de Pacific. In Syrië zijn ze niet meer tussenbeide gekomen.”

De Wever is nooit voorstander van die interventies geweest. “Je maakt van alles los, maar niets vast. Dat is intussen wel duidelijk. Maar eigenlijk was mijn eerste reflex na de aanslagen van 2001: wat zijn de gevolgen voor ons in Europa? Dat dacht ik toen ik die torens zag instorten. De aanslagen zouden leiden tot een polarisatie en tot een opstoot van extreemrechts. Dat is in het stemhokje daarna ook gebleken. Ik had bijna hetzelfde gevoel toen bondskanselier Angela Merkel tijdens de migratiegolven zei: ‘Wir schaffen das.’ Het gevoel van ‘O jee, hier gaan we weer.’ Er wordt weer een inschatting gemaakt die totaal niet op de realiteit gebaseerd is en die een tegenreactie zal oproepen, namelijk een opstoot van racisme en xenofobie.”

Het gevaar van de islam

Benhaddou was in 2001 pas dertien jaar. Voelde hij dat de houding tegenover zijn religie gewijzigd was? “Ja, natuurlijk. We zaten constant in een defensieve rol en moesten ons voortdurend verdedigen. Het ging niet om het vermoeden van onschuld, we waren gewoon schuldig! Aan ons om het tegendeel te bewijzen. Dat was het sfeertje waarin we moesten leven. Velen waren bevooroordeeld over de islam. Datgene wat door sommigen als een nachtmerrie werd beschouwd – het Vlaams Blok had het in de jaren negentig al over het ‘gevaar van de islam’ – gebeurde nu echt.

“Een eeuw vroeger beschouwde het Westen de islam veeleer als een pion in het geopolitieke machtsspel in het Midden-Oosten. Heel vaak hebben ze als het ware met islamisten in bed geslapen. De Britten hebben de Saoedi’s gesteund en hun onafhankelijkheid mee bewerkstelligd. De koninklijke familie moest meevechten tegen de Turken en in ruil daarvoor zouden zij van de Britten het Arabische schiereiland krijgen.

“Men veroordeelt alle uitwassen van de islam, maar als het gaat over de Saoedi’s, die er een wereldbeeld op na houden dat een voedingsbodem is voor geweld, spreken we over ‘vrienden’. Dat bewijst toch dat het Westen in de knoop zit met zichzelf, in een crisis verkeert en niet meer weet hoe het zich nu moet positioneren in de wereldpolitiek.”

Heeft Benhaddou op een bepaald ogenblik een kant gekozen? “Mijn ouders komen uit Marokko en hadden een heel traditionele vorm van de islam meegekregen. Ik ben gesocialiseerd bij de salafisten, ik heb negen jaar gestudeerd in de Grote Moskee van Brussel. Daar werd ik constant gevoed met vijandbeelden ten aanzien van het Westen. Ik ging mee in die wij-zijsituatie. Meer zelfs, ik zat in een eigen bubbel. Ik had weinig connectie met de ‘andere’ wereld. Ik kwam uit een concentratiewijk met uitsluitend inwoners met een moslim- en migratieachtergrond. Ik ging naar een concentratieschool, zoals ze dat in Vlaanderen noemen. Dat versterkte natuurlijk die polarisatie. Pas op latere leeftijd ben ik veel meer met anderen in contact gekomen en is mijn horizon breder geworden.”

Koesterde hij dan een soort sympathie voor de aanslagen en voor Osama Bin Laden? Benhaddou: “Nee, nooit, omdat ik pacifistisch ben. Geweld is voor mij altijd een brug te ver. Maar dat het Westen zich te veel bemoeide met het Midden-Oosten en mee aan de basis ligt van de onderdrukking van de bevolking, dat roept bij veel moslims gevoelens van vernedering en onbehagen op. Toen de Amerikanen na de inval van Irak in Koeweit (in 1990, red.) een coalitie vormden met Saoedi-Arabië om Irak binnen te vallen, veroorzaakte dat een schok. Het leidde tot een eerste breuk tussen de islam en het Westen, een heel belangrijk moment dat velen vergeten zijn. Want daarvoor was de islam geen probleem. Plots had je veel moslims die sympathie hadden voor Saddam Hoessein, de vijand van de Amerikanen. Ik denk dat Zwarte Zondag (Belgische parlementsverkiezingen van november 1991 met Vlaams Blok als grote overwinnaar, red.) voor een deel het gevolg was van de reacties op de oorlog tussen Irak en de Verenigde Staten.

“Sommige moslims reageerden hier verheugd op het feit dat er in de islamwereld met Saddam Hoessein eindelijk een held was opgestaan. In de Franstalige media verschenen artikels waarin ze met hem sympathiseerden. De aanslagen van 2001 hebben dus een lange voorgeschiedenis.”

De Wever: “Weten jullie wie hier ook blij waren met 9/11? Domme, linkse cultuurrelativisten. Zo verklaarde de zanger Daan in een interview dat hij ‘in bed lag toen hij het nieuws hoorde over de aanslagen in New York en het geweldig vond dat de Amerikanen eindelijk eens op hun kop kregen’. Amerika is een conservatief land met een sterke civiele identiteit. Zaken die een Europese linkse cultuurrelativist niet leuk vindt. Dat de Amerikanen nu onder vuur lagen, riep bij hen de reactie op van ‘dat mag wel eens’.”

Petroleumdollars

De Wever: “Je mag niet vergeten dat het salafisme zich intussen ook in Europa verspreidde. Wij hebben er door een gebrek aan belangstelling en kennis nooit acht op geslagen, maar de Saoedi’s hebben hun petroleumdollars gebruikt om hun visie op de islam in de wereld te verspreiden. De migrantengroepen in Europa stonden daarvoor open. De malikitische islam (malikisme is een van de scholen in de soennitische islam, een traditionele stroming die vooral in Marokko en Algerije dominant is, red.) raakte in de verdrukking door een goed gefinancierd onderricht vanuit Saoedi-Arabië over wat zogezegd de ware islam is. Het is heel opvallend dat bij de Turken, waar de islam als staatsgodsdienst sterk georganiseerd is, het salafisme veel minder greep heeft gekregen op de migrantengemeenschappen. Bij de Marokkanen wel.

‘”De vriendschap met de Saoedi’s, de Grote Moskee, dat was allemaal geen probleem. Hier speelde weer een Europees suprematiegevoel over godsdienst. ‘Dat is onbelangrijk, laat die maar wat doen. Ze worden straks wel wakker en beseffen dan dat het allemaal onzin is.’ Een radicale moslimorganisatie als Sharia 4 Belgium werd als een ‘amusant’ fenomeen beschouwd.”

De Wever is op dreef. “We kunnen ons dat nu niet meer voorstellen, maar woordvoerder Fouad Belkacem kreeg op de VRT zelfs een platform. De insteek was: ‘Kijk eens, een jongen met een baard en een kleed, die staat te preken. Wij, Europeanen, beoordelen of veroordelen hem niet, zo zijn we niet. Hij heeft toch de vrijheid om te doen wat hij doet?’ Dus mocht hij zijn vijandige middeleeuwse ideologie op ons grondgebied staan prediken. Goed zo, laten we die in Terzake een forum geven. Zelfs toen de eersten naar Syrië vertrokken, gingen er nog geen alarmbellen af.

“De Syrische president Bashar-al Assad is een vreselijke dictator, dus is die ‘vrijheidsstrijd’ tegen hem niet verkeerd. Maar dat het in Syrië feitelijk om een proxyoorlog (een oorlog bij volmacht, een conflict waarbij twee landen indirect met elkaar oorlog voeren, red.) ging tussen Iran en Saoedi-Arabië, tussen soennieten en sjiieten, had niemand begrepen. En dat het hele strijdtoneel nauwe banden met IS had, werd pas heel laat ingezien.”

Alarm in Vlaanderen

In 2013 trokken drie burgemeesters, namelijk Bart De Wever, Bart Somers en Hans Bonte, als eersten aan de alarmbel. De Wever: “Er klopte iets niet. Wat wij in onze straten zagen, voelden en hoorden, hoe daar volop gerekruteerd werd, wat was daar aan de hand? We beseften dat het fundamenteel fout aan het lopen was. Dan pas zijn velen wakker geschrokken. Een deel van de moslimjongeren was vergiftigd door het salafisme. Het ging om de derde en vierde generatie met weinig sociale mobiliteit, de onderklasse van de maatschappij uit de grootsteden. Zij hoorden plotseling een ophitsend verhaal van: ‘Blijf niet de schobbejak van het Westen.’”

Zijn er dan gedurende twaalf jaar, van 2001 tot 2013, geen stappen ondernomen tegen deze evolutie? De Wever: “Op dat vlak niet, denk ik. Het was eigenlijk te voorspellen dat er ook hier aanslagen zouden volgen. Deradicalisering werd pas na 2013 het modewoord. Dat is voor mij een van de grootste ontnuchteringen geweest, want ik geloof niet in deradicalisering. Dat kan alleen als een individu zichzelf openstelt voor zijn eigen fouten en hulp zoekt. Maar zodra iemand in de valstrik van dat IS-wereldbeeld is gestapt, haal je die er echt niet meer uit.

“De Vlaamse regering investeerde destijds 60.000 euro in een theologische infolijn via de Moslimexecutieve als deel van de deradicaliseringsplannen. Ik heb even nagekeken hoeveel keer daar naartoe is gebeld. Het komt erop neer dat elke oproep ongeveer tweehonderd euro kostte. Men had duidelijk geen idee wat die jongeren dreef. Was het door een gebrek aan kennis van de godsdienst? In mijn ervaring als burgemeester is het vooral belangrijk aanwezig te zijn vooraleer radicalisering kan toeslaan. Op basis van wat ik in een kleine tien jaar aan ervaringen heb opgedaan, is mijn ontnuchterende conclusie dat de gouden driehoek om die jongeren op het recht te pad te houden bestaat uit de drie W’s: woning, werk en wijf. Voor dat laatste woord moet ik nog een alternatief vinden. De rest is grotendeels flauwekul.”

https://www.demorgen.be/politiek/men-he ... ~b9bd25dc/
Wie in de Islam zijn hersens gebruikt, zal zijn hoofd moeten missen.
Plaats reactie