Boek over het verdriet van de Schilderswijk.

Plaats reactie
Gebruikersavatar
Ariel
Berichten: 89720
Lid geworden op: wo apr 07, 2004 10:30 pm

Boek over het verdriet van de Schilderswijk.

Bericht door Ariel »

Maaike van Charante schreef een boek over ’haar’ Schilderswijk: „Omvolking is precies wat zich hier heeft afgespeeld.”

Dit boek ( Het verdriet van de Schilderswijk ) krijgt de laatste paar dagen veel belangstelling van de pers.

Afbeelding
The heart of the wise inclines to the right,
but the heart of the fool to the left.
Gebruikersavatar
Ariel
Berichten: 89720
Lid geworden op: wo apr 07, 2004 10:30 pm

Re: Boek over het verdriet van de Schilderswijk.

Bericht door Ariel »

’Het was gezellig en iedereen was arm, dus we wisten niet beter’

Boek over het verdriet van de Schilderswijk: ’Die onbeschaafde mensen moesten weg’

Hoe heeft de Haagse Schilderswijk zo ingrijpend kunnen veranderen? Publiciste Maaike van Charante, zelf kind van de wijk, beschrijft het verdriet van de oorspronkelijke bevolking, die massaal wegtrok. „Het ergste vond ik de enorme onverschilligheid voor wat de gewone Schilderswijkers meemaakten.”

„De verachting voor de onderklasse is de rode draad die ook door de geschiedenis van de Schilderswijk loopt”, zegt Maaike van Charante (61). Ze schreef er een boek over: Het verdriet van de Schilderswijk: over de teloorgang van een Haagse volkswijk (1960-1980). „Ik wil die mensen een stem geven.”

We zitten in een grand café aan de rand van de wijk. Het eten is hier halal. Aan een van de tafels strijkt een groepje zwaar gesluierde islamitische vrouwen neer. Elders nemen moderne, allochtone laptopjongeren hun huiswerk door. Van Charante groeide op niet ver van hier, in een straatarm gezin – haar vader was postbode – in een verpauperde buurt. Ondanks de armoede en de problemen thuis was ze als kind gelukkig. „Het was gezellig in de wijk en iedereen was arm, dus we wisten niet beter.”

Klemgereden
Het gezin trok op zeker moment naar Voorburg. Maar Van Charante had hevige heimwee en toen ze was getrouwd, keerde ze terug, in 1983. Van de wijk uit haar jeugd was niets meer over. „Alles was weg: de gemeenschap, het straatleven, de gezelligheid. Er woonden bijna alleen nog maar allochtonen. Als ik een voet buiten de deur zette, als 22-jarige blonde vrouw, was ik een prooi. Ik werd altijd lastiggevallen, zelfs klemgereden en vastgepakt. Met de vrouwen kon ik geen aansluiting vinden, want bijna niemand sprak Nederlands. Met één aardige buurvrouw communiceerde ik via haar dochter van 7, die vertaalde. Echt, ik sta altijd in vuur en vlam als ik hierover praat, het gaat mij zo aan het hart. De oorspronkelijke bewoners waren de wijk uit gewerkt en vervangen door immigranten.”

Ze wilde begrijpen hoe die ’omvolking’ – een beladen term die de schrijfster bewust gebruikt – kon gebeuren en dook in het Haags Gemeentearchief. „Over de gevolgen van die veranderingen in de oude wijken weten we voldoende, ik wilde de oorzaken achterhalen.”

Wat Van Charante aantrof, in notulen van gemeenteraadsvergaderingen, in krantenartikelen en ingezonden brieven uit die jaren, maakte haar razend. „Het was veel erger dan ik had verwacht.” Wat precies? „Die enorme onverschilligheid onder politici en bestuurders voor wat de gewone mensen in de wijk werd aangedaan. Hun dédain.” De schrijfster brengt nauwkeurig in kaart hoe hoge ambtenaren en wethouders droomden van een moderne city, waarin die verkrotte, overbevolkte Schilderswijk met z’n vijftigduizend inwoners vooral een obstakel was en de bevolking ’een hinderlijk detail’. „Men streefde openlijk naar ’een zekere wijziging in de bevolkingssamenstelling van de gebieden rond de binnenstad’. Die onbeschaafde Schilderswijkers moesten weg.”

Synagoge
Ze stuitte op verhalen over gewetenloze huisjesmelkers en dubieuze banden tussen ambtenaren en projectontwikkelaars en op een opmerkelijk verhaal over de synagoge aan de Wagenstraat, dat als exemplarisch kan gelden voor de omgang met de wijk en haar bewoners. „Van de 17.000 Joden uit Den Haag waren er na de oorlog tweeduizend teruggekeerd; niet voldoende om drie synagoges te onderhouden. Het prachtige gebouw aan de Wagenstraat, een Rijksmonument, werd in 1975 verkocht aan de gemeente.”

Turkse moslims kraakten het pand in 1978 en tot Van Charantes verbijstering gaf de gemeente hen in alles hun zin. „Het gebouw werd van de lijst Rijksmonumenten gehaald en verkocht aan de moslims, die het compleet verbouwden. In een documentaire vertelden buurtbewoners hoe Joodse bejaarden huilden om het lot van hun synagoge; na de gruwelen van de Holocaust moesten zij nu toekijken hoe hun gebedshuis werd ontheiligd.”

In 1985 vroeg het moskeebestuur een bouwvergunning aan voor twee minaretten van meer dan 26 meter. Hoewel het bestemmingsplan slechts veertien meter toestond, werd de aanvraag gehonoreerd. Winkeliers uit de Wagenstraat, die op een inspreekavond hun bezwaren uitten, werd verweten te ’discrimineren’.

’Gebedsoproep’
Van Charante: „Die winkeliers spraken nota bene vol respect over hun islamitische buren, maar moslims op de tribune verlieten uit protest de zaal. De insprekers kregen te horen dat ze moslims kwetsten en zich maar moesten aanpassen. Het VVD-raadslid Monkorst: ’Men zal eraan wennen om naast de kerkklokken van het christelijke geloof ook de religieuze geluiden van de islam te horen.’ Ik stel me voor hoe de oorspronkelijke bewoners zich voelden toen in de wijk voor het eerst de gebedsoproep klonk.”

De bevoorrechte klasse had makkelijk praten, zegt Van Charante. „De Schilderswijk was voor hen gewoon het afvoerputje. Daarom gebruik ik ook bewust die term ’omvolking’. Wegens de associatie met de nazi-tijd mogen we dat begrip niet gebruiken, maar omvolking is precies wat in de Schilderswijk gebeurde. Ik zie de onenigheid over de term als een klassenstrijd: het brandmerken van woorden door de toonaangevende klasse is een effectief middel om mensen het zwijgen op te leggen.”

Toen Maaike van Charante en haar man geen goede school konden vinden voor hun kinderen, verlieten ook zij de Schilderswijk weer. Haar inmiddels 88-jarige vader woont er nog, ’om de hoek, in een hofje waar de mensen nog op elkaar letten’.

Veel is gesloopt en vaak herinneren alleen de straatnamen nog aan de wijk van weleer, vertelt Maaike als we de wijk in wandelen, langs het hofje van haar oma op de Hoefkade. Voor de theehuizen hangen Arabische en Turkse mannen: meer dan 90 procent van de wijkbewoners is van niet-westerse afkomst. Een Hindoestaanse man maakt een praatje, nieuwsgierig naar verhalen over de buurt.

„Dat is het leuke”, zegt Van Charante. „Een deel van de nieuwkomers voelt zich wél echt Schilderswijker en wil dat de buurt het goed doet.”

Rechtvaardigheid
Ze vertelt over de handwerklieden, aan wie zij haar boek opdroeg: „De bouwvakkers, stratenmakers, kolenboeren en glazenwassers.” Zij handhaafden een ’simpel soort rechtvaardigheid’ op straat en grepen in als grote jongens het te bont maakten: „Vaak heb ik teruggedacht aan die naamloze mannen van de Schilderswijk en mij afgevraagd wat er van hen is geworden. Ze waren vast weleens radeloos over alle onrecht en ik herinner me flarden van woedende gesprekken met gebalde vuisten. Maar zij waren er voor ons.”
The heart of the wise inclines to the right,
but the heart of the fool to the left.
Gebruikersavatar
Ariel
Berichten: 89720
Lid geworden op: wo apr 07, 2004 10:30 pm

Re: Boek over het verdriet van de Schilderswijk.

Bericht door Ariel »

Fragment uit Het verdriet van de Schilderswijk

Afbeelding
The heart of the wise inclines to the right,
but the heart of the fool to the left.
Plaats reactie