Bewindslieden weer op ’sorry-tournee’ om slavernijexcuses: kabinet loopt op eieren
Opnieuw stapt een delegatie bewindslieden in het vliegtuig vanwege de slavernijexcuses van de regering. Op Keti Koti, de dag waarop de afschaffing van de slavernij wordt gevierd en herdacht, reizen kabinetsleden onder meer naar Suriname en de Nederlandse overzeese gebieden in de Cariben. Rond de precieze invulling van de ’sorry-reizen’ loopt het kabinet op eieren, na een eerder fiasco in december.
Terwijl de koning en premier Rutte op 1 juli van zich laten horen bij de slavernijherdenking in Amsterdam, reizen meerdere kabinetsleden de wereld rond om die dag stil te staan bij Keti Koti en de slavernijexcuses van de regering. Bewindspersonen ’zullen breed vertegenwoordigd zijn in het hele koninkrijk’, laat een woordvoerder van minister Dijkgraaf (Emancipatie) weten aan De Telegraaf.
Het kabinet gaat volgende week in conclaaf met herdenkingscomités, nazaten van slaven en andere belangengroepen, onder meer over het precieze programma van de ’sorry-reizen’. Dat gebeurt op 15 juni in het Zuid-Hollandse provinciehuis, in het bijzijn van ministers Dijkgraaf, Bruins Slot (Binnenlandse Zaken), Weerwind (Rechtsbescherming) en staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties).
Daarbij gaat het kabinet uiterst omzichtig te werk. Afgelopen december ontstond politieke en ambtelijke chaos in aanloop naar de excuses van het kabinet voor het Nederlandse slavernijverleden. Belangengroepen waren woedend dat zij vooraf niet betrokken waren bij de excuses. Ook nu wordt achter de schermen al wekenlang gesteggeld over de invulling van de Keti Koti-herdenking.
’Evenwichtige spreiding’
„Op dit moment zijn we in overleg met verschillende herdenkingscomités en andere organisaties of de aanwezigheid van het kabinet op prijs wordt gesteld”, zegt de woordvoerder van D66-minister Dijkgraaf. „We kijken hierbij naar een evenwichtige spreiding over het Caribisch deel van het koninkrijk en Nederland.”
Op 1 juli is het 150 jaar geleden dat de slavernij in Suriname en het Caribisch deel van het koninkrijk werd afgeschaft. Haagse ingewijden bevestigen dat het kabinet hierbij uitgebreid stil wil staan. Zo heeft premier Rutte er binnen de ministerraad op aangedrongen dat alle bewindspersonen meedoen aan activiteiten rond het herdenkingsjaar, dat 1 juli begint.
Te beginnen dus met een forse aanwezigheid bij de herdenkingsbijeenkomsten op Keti Koti. Minister Hoekstra (Buitenlandse Zaken) reist af naar Suriname. „Ik vind het belangrijk om op 1 juli persoonlijk aanwezig te zijn in Suriname bij deze herdenking en daar ook in gesprek te gaan”, aldus Hoekstra. Wie naar de Caribische eilanden afreizen, is nog onbekend.
Onder vuur
Dat zal minister Weerwind in ieder geval niet doen, zeggen Haagse bronnen. Hij lag afgelopen december onder vuur omdat hij namens het kabinet naar Suriname afreisde om excuses te maken. „Een wit persoon moet excuses maken”, vond Johan Roozer van het Surinaamse Nationaal Comité Herdenking Slavernij destijds. „Weerwind is zélf nazaat, zijn voorouders waren waarschijnlijk slaven”, aldus Roozer.
Volgens een woordvoerder van minister Bruins Slot zijn sinds 19 december ’vele gesprekken met nazaten en andere betrokkenen gevoerd over de excuses’. „Uit al die gesprekken wordt duidelijk dat de excuses veel hebben losgemaakt in de verschillende gemeenschappen. We beseffen ook dat we een deel van de nazaten en andere betrokkenen nog niet hebben gesproken. Dat zullen we de komende tijd verder gaan doen.”
Eerder trok het kabinet 200 miljoen euro uit voor een bewustwordingsfonds. Ook zijn er miljoenen euro’s extra gereserveerd voor activiteiten in het herdenkingsjaar. Zo krijgt de organisatie van de herdenking op 1 juli in het Amsterdamse Oosterpark extra geld om ’op te schalen tot een grootse en koninkrijksbrede opening’. Daarbij houdt koning Willem-Alexander een toespraak.