Zoé liet haar kind aborteren vanwege klimaat: ‘Wil geen kinderen op déze aarde zetten’
Het merendeel van de jongvolwassenen maakt zich zorgen over de toekomst van hun kinderen vanwege de klimaatcrisis. Sommigen zetten om deze reden zelfs vraagtekens bij hun kinderwens. Drie van hen vertellen hun persoonlijke verhaal. ,,Ik heb ervoor gekozen mijn kind te aborteren vanwege klimaatcrisis.”
Marlisa (32): ‘Onze dochter krijgt geen broer of zusje’
,,Mijn man en ik zijn tien jaar getrouwd en hebben één dochter. Zij is inmiddels 3 jaar oud en we zijn heel blij met haar. Toen we aan kinderen begonnen, wilden we graag nog een broertje of zusje voor haar, zodat ze samen konden opgroeien en spelen. Toch denken we daar inmiddels anders over vanwege de klimaatcrisis.
,,Toen we besloten een kind te krijgen, waren we ons wel bewust van de klimaatcrisis, maar deze speelde nog niet zo’n grote rol voor onze kinderwens als nu. Achteraf gezien heb ik, denk ik, onbewust niet al te veel willen nadenken over de klimaatcrisis en de gevolgen voor mijn kind in de toekomst. Als je daarover gaat nadenken, ontstaan er allerlei doemscenario’s.
Marlisa.
,,Mijn familie in Nieuw-Zeeland kwam onlangs in zo’n doemscenario terecht. Het Noordereiland, waar mijn vader en broer wonen, is medio februari getroffen door de cycloon Gabrielle. Deze vaagde alles weg. Er ontstonden voedseltekorten en uitval van elektriciteit. Een heuse klimaatramp.
,,Ook in Nederland wordt het weer steeds extremer. Denk aan hittegolven in de zomers met droogte en mislukte oogsten tot gevolg. De impact van klimaatrampen is heel groot. Hier lijkt niet iedereen in Nederland zich nu nog genoeg van bewust.
,,In het bekende liedje van Fluitsma & Van Tijn gaat het over 15 miljoen mensen. Inmiddels zijn dat er 17,5 miljoen, alleen al in Nederland. Maar het zullen er nog veel meer worden, door klimaatmigratie. Wanneer natuurrampen, zoals overstromingen en droogte, leiden tot voedseltekorten en het leven elders in Europa en op de wereld onmogelijk maken. Met dit alles in ons achterhoofd stelden wij onszelf de vraag: is het dan nog wel een goed idee om een tweede kind te nemen?
,,Ik vrees soms voor de toekomst van mijn kind. Ik ben bang dat onze kinderen de toekomst die we ze gaan geven, ons niet in dank afnemen. Ik moet mijn dochter later in de ogen kijken en zeggen: sorry, we hebben het voor jullie verpest. Wel probeer ik haar zo bewust mogelijk op te voeden en veel over de natuur te leren. Ook ga ik haar, wanneer het moment daar is, vragen nadrukkelijk na te denken over haar kinderwens.
,,Bewust nadenken over het krijgen van kinderen is volgens mij een deel van de oplossing. De Leidse filosoof Tim Meijers onderstreept dat je het ouderschap in al haar facetten kunt ervaren met het krijgen van één kind. Het maken van deze keus heeft een gunstig gevolg voor het klimaat, namelijk dat je daarmee de CO2-uitstoot minimaal halveert.”
Daan (31): ‘Gesprekken op feestjes werden deprimerend’
,,Toen mijn toenmalige partner en ik vier jaar samen waren, bereikten we het punt waarop we klaar waren voor het hebben van een kind. Ik zag mezelf in de toekomst zeker als vader en wilde dit ook graag. Maar we maakten ons te veel zorgen over de klimaatcrisis. Uiteindelijk was dat de hoofdreden om geen kinderen te nemen. Toch denk ik daar inmiddels anders over.
,,Eerst was ik behoorlijk pessimistisch over de toekomst. Op elk feestje met leeftijdsgenoten werden de gesprekken over de toekomst na een paar biertjes steeds deprimerender. Het was telkens hetzelfde doemdenken: de cruciale klimaatdoelen lijken we niet te gaan halen. Als burger mag je dan wel ééns in de vier jaar stemmen, maar lobbyisten van de fossiele industrie zitten dagelijks met de overheid om tafel. Ook een kinderwens werd minder vanzelfsprekend.
Als ik nu opnieuw zou moeten kiezen voor het krijgen van een kind, dan denk ik dat het leven het wel waard is
,,Iedereen moet een steentje bijdragen tegen de opwarming. Besluiten om geen kinderen te krijgen, maakt echt een groot verschil. Maar dat is tegelijkertijd een enorm ingrijpende keus. Volgens mij moeten we allemaal iets doen, ook de overheid. Deze heeft de plicht ons te beschermen tegen bedrijven die onze bestaanszekerheid bedreigen. Toch gebeurt het tegendeel: de overheid schenkt 17,5 miljard euro subsidie aan de fossiele industrie. Dat is duizend euro per burger aan Shell!
Waarom ligt de verantwoordelijkheid bij mij, bij mijn persoonlijke keus om wel of geen kind te krijgen, als de overheid nauwelijks iets doet?
,,Tegelijkertijd zijn er altijd crises geweest. Ook zie je dat steeds meer mensen begaan zijn met het klimaat, zoals boeren die zijn overgestapt naar circulaire landbouw. Al kunnen we niet meer tegenhouden dat er rampen gebeuren – denk aan wat zich in Limburg heeft afgespeeld – we kunnen nog wel het ergste voorkomen. Ook denken steeds meer mensen aan de toekomstige generaties. Zij zetten zich in voor het klimaat, en misschien wel even belangrijk: zij steunen elkaar. Ze letten op elkaars mentale gezondheid, omdat klimaatstress ertoe kan leiden dat pessimisme de overhand krijgt. Dát geeft mij hoop.
,,Die hoop is voor mij cruciaal geweest voor mijn kinderwens. Hierdoor weet ik dat mijn kind in een wereld terecht kan komen waarin mensen goed voor elkaar zorgen. Als ik nu opnieuw zou moeten kiezen voor het krijgen van een kind, dan denk ik dat het leven het wel waard is.”
Zoé (25): ‘Ik koos ervoor mijn kind te aborteren’
,,Ten opzichte van de klimaatcrisis kun je verschillende houdingen aannemen. Sommigen worden enorm principieel, ik aanvankelijk ook. Ik wilde alles doen om mijn klimaatimpact te verminderen: ik kocht niks nieuws, al helemaal niets met plastic en at plantaardig en lokaal. Ik was heel streng voor mezelf.
,,Het hebben van een kind werd ondenkbaar. Een kind is supervervuilend, denk alleen al aan de hoeveelheid luiers die je verbruikt. Ik zag een kind als cijfer, als onnodige CO2-uitstoot.
,,Ik raakte onverwacht zwanger. Ik stond opeens voor de keus om wel of geen kind te krijgen en had ongeveer een maand om een keus te maken die mijn leven voorgoed zou veranderen.
,,Mijn partner was ook begaan met het klimaat, maar wilde desondanks graag een gezin. Dat druiste tegen mijn principes in. Achteraf bezien is dat de reden waarom wij uit elkaar zijn gegaan.
,,Ik heb ervoor gekozen mijn kind te aborteren vanwege de klimaatcrisis. Ik wilde boven alles geen kinderen op déze aarde zetten. Hierover voelde ik me enorm schuldig.
Mijn ouders wisten niet van mijn abortus. Pas na een jaar heb ik ze verteld wat ik had doorstaan
,,Tijdens mijn rouwproces rouwde ik tegelijkertijd om mijn ongeboren kind én de verwoesting van de wereld. Dit proces en abortus überhaupt, wordt binnen de gezondheidszorg nauwelijks bespreekbaar gemaakt. Het leek hierdoor of dit verdriet er niet mocht zijn. Ook relativeerde ik mijn leed en dacht: het opgeven van mijn kind treft slechts mij persoonlijk maar er zijn ergere dingen, zoals grote klimaatrampen. Heel bewust heb ik moeten leren dat ik mijn eigen verdriet mocht hebben, ook terwijl de wereld in de fik staat.
,,En leed was er wel degelijk. Mijn ouders wisten niet van mijn abortus. Pas na een jaar heb ik ze verteld wat ik had doorstaan. Tijdens de abortus was ik alleen. Ik schaamde me omdat ik onbedoeld zwanger was geworden. Er ligt nog steeds een groot taboe op abortus. Het hielp niet dat de mensen in het medisch centrum me een preek gaven over hoe onverantwoordelijk mijn partner en ik waren.
,,Toen ik zwanger was, maakte ik me ontzettend druk om de opwarming van de aarde voor de toekomst van mijn kind. Dat was niet leefbaar en ik besloot op zoek te gaan naar een ander narratief. Dat van de mens als onderdeel van de natuur en hoeders van de biodiversiteit. Als wij het klimaat kunnen veranderen op een negatieve manier, kunnen we dat ook ten goede. We hebben de toekomstige generaties daarvoor nodig. Ik sta nog steeds achter de keus die ik maakte, maar mocht ik ooit weer een kind kunnen krijgen, dan zou ik het nu wel verwelkomen.’’
Zijn de zorgen begrijpelijk?
Klimaatpsycholoog Chantal van der Leest vindt de zorgen van jongvolwassenen over de leefbaarheid van hun toekomst en die van hun kinderen heel begrijpelijk. ,,Het is een heel gezonde reactie op een extreme situatie. Het zou gek zijn als je je geen zorgen maakt.” Dat jongvolwassenen twijfelen over het krijgen van kinderen, noemt Van der Leest ‘treurig maar realistisch’. ,,Het is een logische gedachte. Rationeel gezien hebben ze het misschien wel bij het juiste eind. Veel mensen staan er nauwelijks bij stil hoe de klimaatcrisis hun kinderen gaat treffen. Misschien is dat niet meer van deze tijd.”
In Amerika is onderzoek gedaan onder jongvolwassenen met een kinderwens. Ruim 97 procent bleek bezorgd over de toekomst van hun kinderen vanwege de klimaatcrisis. En: des te jonger de ondervraagden, des te groter de rol die de klimaatcrisis speelt in de overweging om niet aan kinderen te beginnen. Verder gaf 69 procent van de ondervraagden aan ook bezorgd te zijn over de impact die het krijgen en opvoeden van kinderen heeft op het klimaat.